به زودی 30درصد جمعیت سالمندند

همین چند وقت پیش بود که سوده نجفی، عضو هیئت رئیسه شورای شهر تهران اعلام کرد که 20 درصد جمعیت تهران را سالمندان تشکیل می دهند. این آمار، زنگ خطری را برای نظام بهداشت و درمان کشور به صدا در می آورد که نه فقط برای پایتخت، بلکه برای کل کشور است.

در این راستا خبرنگار رکنا با محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار به گفت و گو نشست تا درباره اینکه افزایش جمعیت سالمند کشور، تا چه میزان نیاز به پرستارانی متخصص در این حوزه در کشور بالا می رود اطلاعاتی را ارائه دهد.

9 میلیون نفر از جمعیت وارد فاز سالمندی شده است

او در خصوص اینکه با پیش رفتن به سمت سالمندی جمعیت، نیاز به پرستار نیز در کشور چند برابر می شود، گفت: هر کشوری که سن هشت درصد از جمعیتش بالای 65 سال باشد؛ وارد فاز سالمندی شده است. این آمار در ایران به این شکل است که حدودا 10 درصد از جمعیت (تقریبا 9 میلیون نفر) وارد فاز سالمندی شده است. این روند سالمند شدن جامعه، در کشورهای دیگر، شیب ملایمی دارد؛ ولی در ایران این شیب بسیار تند است.

رشد جمعیت در دهه 60 باعث شیب تند سالمندی در سالهای پیش رو است

وی تاکید داشت: علت هم این است که در دهه 60، با افزایش بی سابقه تولد و رشد جمعیت مواجه شدیم که الان آن افراد، وارد فاز میانسالی شده و بعد سالمندی را در پیش خواهند داشت. این یعنی از رقم 10 درصد جمعیت سالمند، به یک باره به 30 درصد جمعیت سالمند (حدودا 27 میلیون نفر) خواهیم رسید که در نقطه اوج خودش خواهد بود. از آنجایی که نرخ فرزندآوری نیز آنچنان که باید و شاید قابل توجه نیست، نیروی مولد کار جوان کم و به افراد سالمندان اضافه خواهد شد.

وی تاکید کرد: از سویی دیگر، با توجه به تغییر سبک زندگی ، نمی توان از فرزندان انتظار داشت که از پدر و مادر سالمند خود نگهداری کنند. در نهایت، گسست خانوادگی زیاد، منجر به این می شود که سالمندان تنها بمانند. همچنین، محدودیت های حرکتی سالمندان، منجر می شود که بیش از پیش نیاز به مراقبت توسط فرد دیگری را پیدا کنند که اینجا اهمیت حضور پرستار روشن می شود.

محمد شریفی مقدم افزود: پرستاری در کشورهای اروپایی در سه سطح پیشگیری، درمان و توانبخشی (ویژه سالمندان) پیگیری می شود که در ایران پرستار در سطح پیشگیری نداریم. همچنین در بخش توانبخشی نیز تعداد پرستاران خیلی کم است. این در حالی است که تصمیم گیرندگان در کشورهای اروپایی معتقدند آنقدر سرمایه برای ساخت تخت بیمارستانی ندارند برای همین در سطح پیشگیری به طور ویژه کار می کنند.

پرستاری در منزل تحت پوشش بیمه نیست

وی تاکید کرد: در سطح توانبخشی نیز در ایران صرفا مراکز پرستاری در منزل را داریم. خدمات این مراکز تحت پوشش بیمه نیست و گران است. بعضا این هزینه ها ماهیانه به 30 الی 40 میلیون تومان هم می رسد. حتی ممکن است سالمندان از مراکز و افراد غیر مجاز نیز پرستار جذب کنند که این هم می تواند آسیب های زیادی را به همراه داشته باشد.

جمعیت در حال پیر شدن است و دولت توجه به این مهم ندارد

دبیرکل خانه پرستار در ادامه گفت: علی رغم اینکه جمعیت سالمندی در ایران در حال افزایش است و نیاز به مراقبت آنها بیش از پیش می شود، دولت هیچ توجهی به این حوزه ندارد. این در حالی است که هزینه های سالمندان بالا است و تعداد کسانی که در بخش خصوصی خدمات ارائه می کنند کم و گران است.

شریفی مقدم تاکید کرد: در مراکز دولتی، پرستارانی که تحصیلاتشان در سطح مراقبت از سالمند باشند وجود ندارد. این پرستاران کم و بیش در بخش خصوصی فعالیت می کنند.

سالانه 10 هزار پرستار  فارغ التحصیل می شوند اما امکان جذب وجود ندارد

وی تاکید کرد: در کشور ما، معضل اصلی این نیست که کمبود پرستار داریم؛ چراکه سالانه بیش از 10 هزار نفر پرستار از دانشگاه ها فارغ التحصیل می شوند؛ ولی امکان جذبشان وجود ندارد. این در حالی است که سالانه حدودا سه هزار نفر پرستار از کشور خارج می شوند. پرستارانی که در ایران تجربیات و مهارت های لازم را کسب کرده اند و بعد از گذشت حدودا 10 سال که تبدیل به یک پرستار خبره و با دانش شده اند، به کشورهای دیگر می روند.

پرستارها ترجیح می دهند خانه نشین باشند تا اینکه در ایران کار کنند

او افزود: حقوق پرستاران در ایران رقمی بین 10 الی 15 میلیون تومان است که در کشورهای اروپایی این رقم به 2 الی 3 هزار دلار می رسد. مشکل نظام سلامت ایران، کمبود کادر پرستاری نیست چراکه خیلی از پرستارها، این روزها خانه نشینی را انتخاب کرده اند؛ یعنی پرستارهای ما ترجیح می دهند در خانه بمانند تا اینکه در بیمارستان ها با حجم بالایی از فشار و استرس با حقوق کم کار کنند.

شریفی مقدم در ادامه با تاکید بر اینکه با افزایش رشد سالمندی در کشور، به سرای سالمندان نیز به شدت نیاز پیدا خواهیم کرد گفت: همین الان هم در کشور، سرای سالمندان، آن هم از نوع دولتی کم داریم چه برسد به زمانی که با انفجار جمعیت سالمند در کشور رو به رو شویم.

مرگ خاموش در انتظار سالمندان کم توان مالی

او در پایان گفت: در این شرایط، مرگ خاموش، در انتظار سالمندی است که نه پولی برای داشتن پرستار دارد و دولت هم فضای سرای سالمندی ندارد که باید برای این موضوع چاره ای اندیشید.