منوعیت شمار بالای از انجمن های حامی کودکان در ایران

روز جهانی کودک امسال در حالی آغاز شده است که دولت سیزدهم از ابتدای کار نه تنها برنامه مشخصی در حوزه کودکان نداشت بلکه از انجام کارهای گذشته و روزمره نیز در این حوزه غافل مانده است و این در حالیست که هر روز بر تعداد معضلات کودکان از کودک همسری تا کودکان کار افزوده می شود. به باور بسیاری از کارشناسان این رها شدگی در حوزه کودک می تواند به صورت مستقیم آینده کشور را هدف قرار دهد و باعث شود تا در آینده شاهد معضلات جدی روانشناختی و اجتماعی در حوزه کودک شویم.

یکی از مهمترین معضلاتی که دامن گیر حوزه کودکان در جامعه فعلی ایران است. شیوع گسترده و افسارگسیخته معضل کودکان کار در خیابان های شهرهای بزرگ و کوچک است. تا 10 سال پیش تنها بخش کوچکی از شهرهای بزرگ از جمله تهران، کرج، اصفهان و مشهد درگیر این مساله بودند اما اکنون به جرات می توان گفت که تمامی مراکز استان ها و حتی شهرهای بزرگ در ابعاد مختلف با این معضل که چهره روانی شهر را مختل می کنند، درگیر هستند و روند رو به افزایش آن در تهران و چند شهر دیگر به جایی رسیده است که شما در طول روز از شمال تا جنوب شهر در هر ساعاتی از شبانه روز در آماج حملات صحنه های دردناکی هستید که در آن پسربچه هایی که درون سطل زباله به دنبال پسماندهای ارزشمند می گردند و یا دخترکانی که با نگاه معصوم و لباس های نامناسب فال یا گل می فروشند.

در شرایط فعلی اشکال مختلف کودکان کار حتی پا را فراتر از خیابان گذاشته اند و در صفحات پرمخاطب در فضای مجازی هم می توانید پدر و مادرانی را مشاهده کنید که نیاز مالی زیادی هم ندارند اما عمدتا از روی ناآگاهی کودکان خود را سوژه ای برای محتواهای متنوع کرده اند و از محل این فعالیت ها درآمدهایی نیز کسب می کنند. مطابق قوانین بین المللی هر گونه اقدامی برای کسب درآمد از کودکان زیر 18 سال در تمامی اشکال آن از دستفروشی تا تهیه عکس و فیلم از توانایی ها یا قابلیت های آنها چه با رضایت آنها و چه بدون رضایت این کودکان مصداق بارز کودک آزاری است و قابلیت پیگیری قانونی دارد.

«شواری اجتماعی کشور امسال در اقدامی تامل برانگیز معضل کار کودکان را از لیست 6 معضل اصلی کشور خارج کرد» فاطمه قاسم‌زاده، پژوهشگر و فعال حوزه کودکان به خبرنگار رکنا گفت و افزود: متاسفانه مسوولان برا اینکه بحث طلاق را وارد دستور کار این شورا کنند معضل جدی کار کودک را از آن حذف کردند در حالیکه طلاق فی نفسه معضل نیست بلکه یک راهکار است اما کار کودک فی نفسه معضل است.

وی افزود: امسال متاسفانه از جانب دولت هیچ اقدام عملی برای روز جهانی کودک انجام نگرفته است و ما شاهد برنامه تاثیر گذاری در این حوزه نبودیم.

قاسم زاده با بیان اینکه برای حل این معضل باید در ابتدا دلایل پیدایش این معضل را بهتر بشناسیم. تصریح کرد: علت اصلی افتادن کودکان در دامن کار اجباری یا اشکال مختلف کار فقر است و با توجه به اینکه جامعه ایرانی روز به روز فقیرتر می شود و مدیران و سیاستمداران ما نیز برنامه ای برای حل این مساله ندارند به همین دلیل هر ساله شاهد گسترش کودکان کار در خیابان ها هستیم.

این فعال حوزه کودک تاکید کرد: کار کودکان زمانی کاهش پیدا می کند که فقر کاهش یابد و در غیر اینصورت همواره شاهد این مساله خواهیم بود و با توجه به اینکه آمار رسمی در این زمینه وجود ندارد و نهادهای مستقل و مردمی که در این زمینه فعالیت دارند نیز با مشکلات جدی رو به رو می شوند و محدودیت ها و ممنوعیت ها روز به روز بیشتر اعمال می شود، نمی توان انتظار بهبود شرایط را داشت.

وی با اشاره به اینکه در کشور ما بخشی از این کودکان کار را اتباع سایر کشورها تشکیل می دهند، گفت: به اذعان بسیاری از انجمن های فعال در حوزه کودکان کار این آمار هر ماهه در حال افزایش است در حالیکه چندین انجمن که در این حوزه فعالیت می کرد، فعالیت آنها اکنون ممنوع شده است.

قاسم زاده اضافه کرد: مساله اصلی این است که دولت اصلا برنامه ای در این حوزه ندارد و توجه ها هر ساله به این مساله کمتر می شود و این باعث می شود تا در آینده شاهد آسیب های جدی در این حوزه باشیم.

این پژوهشگر و فعال حوزه کودکان تصریح کرد: در موارد نوظهور هم شاهد این هستیم که برخی از پدران و مادران از روی ناآگاهی اقدام به گرفتن فیلم و عکس از کودکان خود می کنند و محتواهای مدنظر خود را هرچند هم آموزنده و تاثیرگذار به مخاطبانی در فضای مجازی ارایه می دهند که این مساله هم به دلایل متعدد غیراخلاقی و نادرست است.

وی گفت: در برخی موارد حتی شاهد کسب درآمد والدین از انتشار محتواهای اینچنینی هستیم که این امر نیز قابلیت پیگیری قانونی دارد و نباید انجام گیرد.

به گفته قاسم زاده، نبود آموزش برای والدین جهت تربیت فرزندان یکی از معضلات اصلی در این حوزه است که باعث ناآگاهی نهاد خانواده و والدین نسبت به حقوق فرزندان خود می شود.