روزگاری گله هایی پرشمار در سوادکوه می دویدند؛ حالا کمتر از 50 مرال در سوادکوه مازندران باقی مانده است/ ارتقاء سطح حفاظت منطقه تنها خواسته فعالان محیط زیست است

کمتر از 50 مرال در سوادکوه مازندران باقی مانده است/ داریوش احمدی پور: ارتقاء سطح حفاظت منطقه تنها خواسته ما است + فیلم

خانه

کمتر از 50 مرال در منطقه سوادکوه مازندران باقی مانده است و ایزوله شدن جمعیت آنها یعنی انقراض محلی این گونه در سالهای آینده و این یعنی سلسله اتفاقات نامناسب دیگر که منجر به حذف سایر گونه ها از این منطقه خواهد شد. حال اهالی محل با همراهی یک فعال محیط زیست برجسته از سازمان محیط زیست درخواست دارند تا سطح حفاظت این منطقه را افزایش دهد.

چند سالی بود گاوبانگی نرفته بودم، اوایل شهریور یکی از دوستان قدیمی که خود تحصیل کرده محیط زیست است و اهل مازندران من را به یک برنامه دورهمی با هدف هم افزایی راهکارهای حفاظت مشارکتی در فصل گاوبانگی دعوت کرد. همانجا تصمیم گرفتم که حتی برای یک روز هم که شده پیش داریوش احمدی پور بروم و اگر شانس با من همراه بود تصاویری از این واقعه شگفت انگیز ثبت کنم. با داریوش همانجا صحبت کردم و بر حسب اتفاق من را دعوت کرد تا برای گاوبانگی به سوادکوه بروم و من هم بدون لحظه ای درنگ، گفتم حتما می آیم.

داریوش احمدی پور را تقریبا همه فعالان محیط زیست کشور می شناسند او به معنای واقعی کلمه یکی از بزرگترین حافظان محیط زیست ایران است که نه تنها تخصص این کار را دارد و در مقطع کارشناسی ارشد در رشته تنوع زیستی فارغ التحصیل شده بلکه عاشق طبیعت است و بدون هیچ چشم داشتی و با کمک خانواده ای فهمیده و به قول داریوش با تکیه بر حامی بزرگ خود یعنی مادرش تاکنون توانسته از وسعتی قریب به 30 هزار هکتار در بیش از 100 روز در سال حضور در منطقه در نزدیک به یک دهه اخیر رکوردی بی سابقه را از یک دوستدار محیط زیست ثبت کند که حتی خود نیز تمایلی به عنوان اینها ندارد و تنها دغدغه اش ارتقاء سطح حفاظت این منطقه است.

داریوش با پشتکاری که دارد دوستداران بسیاری را با خود همراه کرده است و حتی نگرش مردم محلی به طبیعت را در سالهای اخیر بهبود بخشیده. او اردیبهشت ماه امسال نامه بلندبالایی را به من داده بود تا در یکی از تورهای خبری که حسن اکبری معاون محیط طبیعی سازمان نیز در آن حضور دارد به وی تحویل دهم این نامه حاوی نکات فنی و دلایل کارشناسی برای لزوم تعجیل در ارتقاء سطح حفاظتی این منطقه بود که به امضای اکثریت اهالی این منطقه رسیده بود. نمی دانید داریوش برای اینکه اهالی نزدیک به ده روستای این منطقه را راضی کند تا با بستگان شکارچی خود صحبت کنند تا حیات وحش منطقه را شکار نکنند و تبدیل کردن آن شکارچیان به حافظان فعلی محیط زیست چه مشقت هایی را در یک دهه اخیر تحمل کرده است دقیقا مانند سریال پزشک دهکده که در آن خانم دکتر کویین جوان و پرانرژی که از بوستون به یکی از روستاهای کلروداو آمده بود بعد از نزدیک به 30 سال کلنجار رفتن با اهالی این منطقه و تغییر نگرش و رویکرد آنها نسبت به موضوعات روز دیگر تمام موهایش سفید شده بود و انرژی لازم برای لبخند زدن را نیز نداشت.

شب نهم مهر ماه همراه یکی از دوستان به منطقه رفتیم نزدیک روستای اِوات پیاده شدیم داریوش گفت شما بروید من با موتور به شما ملحق می شوم. در همان دقایق نخست پیمایش غرشی شنیدیم که برحسب اتفاق از فاصله نزدیک هم بود. من تا به حال چنین صدایی نشنیده بودم و چون ترسناک هم نبود به آن اعتنایی نکردیم. به حرکت خود ادامه دادیم تا داریوش به ما رسید. او هیجان زده موتور را خاموش کرد و گفت صدای پلنگ را شنیدید؟ من گفتم نه. گفت این صدای غرش پلنگ بود که چند دقیقه قبل دقیقا از روبروی شما می آمد و ما مات و حیران ماندیم. این شگفت انگیزترین آغازی بود که پیمایش ما می توانست شکل آن را به خود بگیرد.

به سرعت خودمان را به چادر رساندیم و سریع استراحت کردیم تا صبح زود بتوانیم وارد منطقه شویم. صبح زود من به همراه یکی از دوستان که اولین بار بود گاوبانگی را تجربه می کرد، با رعایت ضوابط و استانداردهای حضور در عرصه وارد «زون امن» شدیم. عرصه ای که امکان مشاهده حیات وحش بیش از 50 درصد بود. تنوع ردپا و سرگین متحیرکننده بود. آنجا بی شک رنگین کمانی از متنوع ترین کلکسیون های تنوع زیستی  در کشور است اما با درجه حفاظت «شکار ممنوع».

موقع برگشت بانگ یک مرال نر در فاصله کمتر از 100 متری به شگفتی های این برنامه 24 ساعته افزود. محیط زیستی ها می دانند که کار در عرصه و اصطلاحا «فیلد رفتن» چه مشقت هایی دارد و اغلب اوقات مانند یک گلگشت نمی توانند خوشایند باشد و احتمال دارد ده ها بار وارد عرصه شوید و هیچ موجودی را مشاهده نکنید یا برای مشاهده آن باید چندین روز در کمین و استتار بمانید. اما تنوع زیستی این منطقه به قدری بالا بود که همه چیز از آن لبریز میشد. داریوش می گفت به جرات می توان گفت که نزدیک به 70 درصد تنوع زیستی کشور را می توان در یک سال در این منطقه مشاهده کرد.

این زیستگاه بکر اما اکنون نیازمند ارتقاء است. بنا به درخواست اغلب اهالی این منطقه و گزارش کارشناسی شده نیازمند یک تصمیم زودهنگام و به موقع در خصوص ارتقاء سطح حفاظت آن از منطقه «شکار ممنوع» به منطقه «حفاظت شده» می تواند در تثبیت و حتی ارتقاء جمعیت وحوش در این عرصه طبیعی موثر باشد. بنا به گفته داریوش احمدی پور این منطقه دقیقا مانند جزیره ای بین دو زیستگاه البرز مرکزی و البرز شمالی است و ارتقاء سطح حفاظت آن می تواند این منطقه را تبدیل به کریدوری برای پویایی ژنتیکی جمعیت گونه های دو منطقه کند.