تیره روزی‌های ایران / هشدار طوفان در تهران

روز گذشته در حالیکه مسئولان محیط زیستی کشور در اجلاس بین‌المللی مقابله با طوفان‌های ماسه و گرد و غبار که در سالن اجلاس سران تهران برگزار می‌شود، حضور داشتند، گرد و غبار به مناطق دیگری از کشور نفوذ کرد تا با پررنگ‌تر نشان دادن خود و تیره‌تر کردن هوای روز و شب ایرانی‌ها این نکته را گوشزد کند که تنها با برگزاری جلسه مشکلش حل نمی‌شود.

اما پایتخت خصوصا در دو روزی که میزبان اجلاس مذکور بود، گرد و غبارش را همراه با وزش باد شدید در حلق عابران پیاده فرو برد. طوفان و گردوغبار در تهران در روزهای 19 و 20 شهریور با افزایش سرعت وزش باد این گمانه را هم به وجود آورد که در استان‌های اطراف هم احساس شود و در واقع گرد خاک این استان‌ها را هم به تهران منتقل کند.

مازیار غلامی، مدیرکل هواشناسی استان تهران از افزایش سرعت وزش باد در نواحی غربی، جنوب غربی و مرکزی استان تهران خبر داد که منجر به خیزش گرد و خاک می‌شود. پیش بینی شده امروز هم خیزش این گرد و غبارها ادامه داشته باشد.

اما آقای غلامی درباره هشدار وزش باد شدید و گرد و خاک در تهران گفته که «ما هشدار سطح نارنجی را با توجه به تجزیه و تحلیل نقشه‌های هواشناسی صادر کردیم» او به توده گرد و خاک در کشور عراق اشاره کرده و گفته اگر به کشور وارد شود می‌تواند گرد و خاک کشور غلظت بیشتری داشته باشد.

او به کودکان و سالمندان و بیماران قلبی و ریوی توصیه کرده از تردد غیر ضرور خودداری کنند و اگر بنا به ضرورت در فضای باز هستند حتماً از ماسک استفاده کنند. همچنین گفته مردم از پارک کردن خودروها در کنار درختان فرسوده اجتناب کنند؛ احتمال سقوط اجسام وجود دارد، از قرار گرفتن در نواحی مرتفع خودداری کنند، روی داربست‌ها و پشت بام‌ها نباشند.

وضعیت بحرانی و خطرناک در کرمانشاه

اما روز گذشته، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه گفت که به دلیل وجود ریزگردها هوای شهر کرمانشاه در وضعیت بحران(خطرناک) قرار گرفته است. احد جلیلیان توضیح داد که شاخص ساعتی کیفیت برای ایستگاه شهر کرمانشاه 442 در وضعیت قهوه‌ای و بحران قرار دارد و همچنین به گفته او در شهرهای سرپل ذهاب، قصر شیرین، گیلانغرب، دالاهو و اسلام‌آباد نیز عدد شاخص به زیر 200 رسیده که وضعیت نارنجی یعنی هشدار را نشان می‌دهد.

وضعیت بحرانی منجر شد اداره کل هواشناسی استان کرمانشاه اطلاعیه‌ای صادر کند و در آن نسبت به وزش باد نسبتا شدید و گرد و غبار تا روز سه‌شنبه هشدار بدهد. سعید قاسمی، رئیس مرکز پیش‌بینی هواشناسی استان کرمانشاه گفته که «این شرایط، علاوه بر گردوخاک محلی، ممکن است طی ساعاتی تا ظهر دوشنبه، سبب نفوذ غبار به جو استان گردد که این احتمال در مناطق مرزی بیشتر به نظر می‌رسد.»

به گفته او «تا سه‌شنبه شاهد گاهی اوقات وزش باد نسبتاً شدید در کل استان، به‌ویژه نواحی شمالی خواهیم بود که احتمال شکستن شاخه درختان و وقوع خسارت به سازه‌های موقت پیش بینی می‌شود.» قاسمی نسبت به استحکام سازه‌های موقت، استحکام و ترمیم سازه‌های موقت نظیر موکب‌ها و پوشش گلخانه‌ها، اجتناب از تردد و توقف در اطراف ساختمان‌های نیمه کاره و تابلوهای شهری، خودداری از عملیات آبیاری تحت فشار در ساعات وزش باد توصیه کرده. رئیس مرکز پیش‌بینی هواشناسی استان کرمانشاه، نسبت به اجتناب از ترددهای غیرضرور در هوای غبارآلود، خودداری از فعالیت‌های شدید ورزشی و اجتناب از قرار گرفتن در فضای باز به‌ویژه بیماران قلبی ریوی و سالمندان، هم گفته که هشدار به موقع از طریق رسانه‌های محلی اعلام شده و سایر اقدامات پیشگیرانه انجام خواهد گرفت.

اینکه تا چه حد مردم مناطقی که گرفتار گرد و غبار می‌شوند از هشدارها و پیش بینی‌های لازم برای آمادگی و غافلگیر نشدن برخوردار باشند، بحث دیگری‌ست اما مساله اصلی همین گرد و غباری است که حالا دیگر به یک اپیدمی برای کشورمان بدل شده و به تدریج می‌رود که بخشی از زندگی روزمره ما ایرانی‌ها باشد.

در سالی که می‌گذرد شهرها و مناطقی شاهد طوفان شن و گرد و غبار بوده و به تعطیلی کشیده شده‌اند که کسی فکرش را هم نمی‌کرد؛ مشهد را اگر فاکتور بگیریم، شهرهای شمالی را یادآور می‌شویم و مازندرانی که گرد و غبار به آنجا هم نفوذ کرد. در بروز گرد و غبارها، مسئولان معمولا منشأ خارجی را کشورهای همسایه در نظر می‌گیرند، کشورهایی مثل ترکمنستان اما درنظر گرفتن منشا داخلی در بحث خشک شدن زمین و بی‌آبی همچنان مساله مهم محیط زیست ایران است که به همین سادگی‌ها نمی‌توان چشم بر آن بست که اگر ببندیم دیر نیست کشور به یک زمین وسیع خشک و غیر قابل سکونت تبدیل شود.