پله برقی‌های دردسرساز

اخیرا پله برقی‌های تهران به سوژه‌ای ثابت برای بروز حوادث در تهران، پایتخت شلوغ کشور که همه امکانات به لحاظ زیست مردمی در آن تجمیع شده، بدل شده‌اند. امکانات اولیه‌ای که حداقل کاری که مدیران شهری می‌توانند انجام دهند، ایجاد ایمنی لازم جهت تردد عادی شهروندانی‌ست که استفاده از مترو یا بالا و پایین رفتن از پله‌ها برای عبور از پل‌های هوایی بخشی از کار یومیه آن‌ها محسوب می‌شود.

با جدیدترین اخبار مربوط به حوادث در خصوص پله برقی‌ها شروع می‌کنیم؛ اینکه روز پنجشنبه ساعت ۲۱:۱۳ دقیقه، دست راست یک کودک دیگر؛ پسربچه ۹ ساله‌ در شانه پله برقی محدوده ارم سبز، گیر کرد. خوشبختانه این بار دست کودک مثل دفعه پیش، قطع نشد و به گفته شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه و آنچه در توضیحات این شرکت آمده، در این حادثه آسیب جدی به کودک وارد نشد و او توسط اورژانس به بیمارستان منتقل شد. مدیرعامل و مدیران خط ۴ مترو هم گفتند که برای پیگیری روند درمان مصدوم در بیمارستان حاضر شده‌اند. سایت شهر، هم نوشت که ضمن آرزوی بهبودی کامل برای این کودک، امیدوار هستند دیگر شاهد چنین حوادثی نباشند.

به نظر اگر هم حوادث پیش آمده برای شهروندانی که از پله برقی‌های شهر استفاده می‌کنند به دلیل ناایمن بودن‌شان نباشد، مثل مواردی که پله‌ها مسبب سقوط ده‌ها نفر و مصدوم شدن آن‌ها می‌شدند، باید علائم ایمنی و هشدار دهنده‌ای که برای استفاده از پله برقی‌ها به گونه‌ای باشد که همه آن را ببینند و متوجه شوند. مسئولان می‌گویند که این علائم در تمامی ایستگاه‌های مترو نصب هستند اما اگر شما هم استفاده کننده این وسایل باشید ممکن است تا حالا به چشمتان نخورده باشد. از طرفی آیا پله‌های برقی تا این حد آسان باید منجر به حادثه شوند؟ و اینکه نمی‌شود ایمنی بیشتری داشته باشند؟

سقوط اول و دوم

سی‌ام خرداد بود که خبر رسید پله برقی ایستگاه متروی امام خمینی(ره) تهران سقوط کرده و 4 نفر مصدوم شده‌اند. سقوط پله برقی‌ها اما برای بار دوم بود که اتفاق می‌افتاد؛ چند روز پیش از آن یعنی در بیست و چهارم خرداد هم یکی از پله برقی‌های ایستگاه شهید بهشتی خراب شد و سقوط کرد و 18 نفر را مصدوم و عده‌ای از آن‌ها را راهی درمانگاه کرد و این در حالی بود که روز 24 خرداد، مسئولان و مدیران شهری گفته بودند که تلاش می‌کنند تا چنین حوادثی در آینده رخ ندهد!

او همچنین گفته بود که توجه ویژه‌ای به تعمیر و نگهداری پله‌های برقی در مترو داریم و اینکه سال گذشته شاهد این بودیم که روغن‌های پله‌برقی‌ها سه سال تعویض نشده بود. درستی توضیح داده بود که مسافرانی که از خط ۳ به خط یک مترو وارد شدند در پله برقی رو به بالا دچار این سانحه شدند و ۱۸ نفر دچار مصدومیت شدند که ۱۱ نفر به‌صورت سرپایی درمان شده و هفت نفر به بیمارستان منتقل شدند همچنین از هفت مسافر مصدومی که به بیمارستان منتقل شده بودند تاکنون تنها یک نفر از بیمارستان ترخیص نشده است. به گفته او: تا آخرین لحظه پیگیر مداوای این شهروند خواهیم بود زیرا توجه به ایمنی و سلامت مسافران از اولویت‌های شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه است و تلاش می‌کنیم تا چنین حوادثی در آینده رخ ندهد!

نکته اینکه بعد از سقوط اول، مسعود درستی، مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه اعلام کرد که پس از 3 سال تمام پله برقی‌های مترو روغن کاری شده‌اند؛ در واقع عدم روغن کاری علت حادثه اول دانسته شد و مردم هم این سوال برایشان پیش آمد که چرا این مدت روغن کاری نشده بودند. حادثه دوم اما فرضیه روغن کاری را هم با خطا مواجه کرد تااینکه محمد آقامیری در جلسه‌ای از شورای شهر تهران که بعد از سقوط دوم بود، گفت که پیشنهاد دارد تا در قالب یک دو فوریت نسبت به جمع کردن کل پله برقی‌ها اقدام کنند که این مصیبت از سر مردم باز شود، او توضیح داد که عمر بهینه پله برقی در فضای باز به نصف کاهش پیدا می‌کند و می‌دانید که قطعات یدکی ندارند و وقتی پله برقی خراب می‌شود قطعات را سرهم بندی می‌کنند.

شایان ذکر است که کمیسیون‌های مربوطه در شورای شهر تهران هنوز که هنوز است دلیلی برای سقوط پله برقی‌ها اعلام نکرده‌اند.

قطع دست یک دختر 9 ساله

روزنامه «آرمان ملی» بعد از سقوط دوم نوشت: «در این دو حادثه مسئولینی که روغن کاریشان هم به نظر فایده‌ای نداشته، شانس آوردند که کسی فوت نشد اما آیا آن‌ها این را در نظر گرفته‌اند که افراد سالخورده، کودکان، زنان باردار و سایر افراد آسیب پذیرتر، اگر روی پله برقی‌ای باشند که دچار سقوط می‌شود، چه اتفاقاتی برای آن‌ها رخ می‌دهد؟!»

در حوادث سقوط پله برقی‌ها کسی فوت نشد و آسیب قطع عضو هم برای سقوط کنندگان رخ نداد اما در حادثه‌ای دیگر که به گیر کردن دست در این پله برقی‌ها مربوط می‌شد. حادثه جدی از راه رسید و‌ 11 مرداد بود که خبر قطع دست یک دختر 9 ساله در یکی از پله برقی‌های شهر تهران واقع در خیابان تختی، خیابان بیست‌ودوم دست‌به‌دست شد و آتش نشانی توضیح داد که «دختر بچه ۹ ساله در آغوش مادر بود و قسمت قطع شده در پله‌برقی گیر کرده بود که عوامل آتش‌نشانی در مدت کوتاهی با ایجاد یک فاصله قطعه جدا شده بدن را به مراکز درمانی اعزام کردند.»

در گزارش‌های حاکی از اظهارات اعضای شورای شهر تهران، این حادثه به سهل‌انگاری کودک و مادرش نسبت داده شد اما بعدا اعلام شد که پرونده قضائی برای این موضوع تشکیل شده و دادستان تهران گفت: در رابطه با قطع عضو یک کودک ۹ساله در پله برقی خیابان تختی، پرونده قضائی در دادسرای تهران تشکیل شده واطلاعات تکمیلی در رابطه با این پرونده به سمع و نظر شهروندان خواهد رسید.

نوبت به پسربچه 9 ساله رسید

به خبر اول یعنی جدیدترین خبر برمی‌گردیم؛ گیر کردن دست یک پسربچه لای پله برقی مترو که اتفاقا او هم مثل دختربچه قبلی، 9 ساله است؛ خبری که با توجه به آنچه مسئولان و مدیران مترو اعلام کرده‌اند این هم به بی‌توجهی خانواده‌ها و افراد برمی‌گردد. اینکه شهروندان و استفاده کننده‌ها از پله‌های برقی تا چه حد مقصرند خود جای بحث دارد که در گوشه‌ای از این گزارش هم به آن اشاره شد که این پله‌ها نباید به همین آسانی دردسرساز شوند چرا که به نظر نمی‌رسد این کودکان که همراه خانواده‌های خود سوار پله برقی‌ها شدند، کار خاصی با این پله‌ها انجام داده و آن را آسیب پذیر کرده باشند. از طرفی در این حوادث خصوصا در مورد قطع عضو دختربچه 9 ساله، مسئولان هم اظهاراتی داشتند که گواه بر کوتاهی خود آن‌ها هم داشت؛ آن موقع، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران به تقصیر و کوتاهی مسئولان هم اشاره کرده و با بیان اینکه پله‌برقی نباید قتلگاه شهروندان باشد، گفت که باید ایمنی پله‌برقی‌ها را بالا ببریم تا مردم با خیال آسوده از آن استفاده کنند. جعفر تشکری هاشمی این را الزامی دانست که شهرداری حتما باید از خانواده کودک آسیب‌دیده دلجویی کند و گفت که این رویکرد نادرستی است که بعد از وقوع هر حادثه، مدیریت شهری خود مردم را مقصر جلوه بدهد. او گفته بود که پله‌برقی برای راحتی مردم در خیابان نصب می‌شود و قرار نیست این پله‌ها (محل صدمه و قتلگاه) برای شهروندان باشد، بنابراین اگر یک پله نقص دارد یا آسیب‌پذیر است، باید مشکل آن را برطرف کنند تا مردم بتوانند با ایمنی و امنیت در پله‌برقی‌ها تردد کنند.