دردسرهای دریاچه چیتگر برای مرغ‌های دریایی!
یک مستند ساز گفت: متأسفانه در سایت زباله خارج از شهر دریاچه‌ای مصنوعی احداث کرده‌اند که اصلاً نمی‌دانم این دریاچه چه کارکردی دارد و همین باعث شده تا شهر تهران جاذبه توریستی خود را از دست بدهد.
به گزارش آرمان ملی آنلاین، عبدالحسین متفقهی، کارگردان مستند «تهران میزبان دریا» که به موضوع حضور مرغ‌های دریایی در تهران می‌پردازد و به تازگی در پلتفرم هاشور به صورت آنلاین اکران شده، درباره این مستند گفت: اولین نکته جذابی که موضوع این مستند برای ما داشت حضور کاکایی‌ها یا مرغ‌های دریایی در تهران بود. این پرنده‌ها همیشه در مناطقی دیده می‌شوند که دریا وجود داشته باشد اما مطمئناً حضورشان در یک شهر صنعتی می‌تواند نکته‌ای جالب توجه باشد.
متفقهی خاطرنشان کرد: برای ما جالب بود که بدانیم این پرنده‌ها از کجا آمده‌اند، چرا تهران را انتخاب کرده‌اند و چگونه در این شهر زندگی می‌کنند و همین سوالات بود که باعث شد به سراغ ساخت این مستند برویم.
وی افزود: اولین جایی که خودم با این پرنده‌ها مواجه شدم وسط اتوبان بود، وقتی آن‌ها را در یکی از اتوبان‌های تهران دیدم برایم بسیار عجیب بود و این سوال ذهنم را درگیر کرد که چه اتفاقی افتاده که این پرنده‌ها به اینجا آمده‌اند. سپس با کمی تحقیق متوجه شدم که دلیل حضور کاکایی‌ها در شهر تهران دریاچه مصنوعی چیتگر است. در واقع ما با احداث دریاچه چیتگر باعث حضور این پرنده‌ها هستیم و در دو فصل پایانی سال با شکل و شمایل تازه‌ای از زندگی در این منطقه روبرو هستیم. ما سعی کردیم به جذابیت‌های بصری حضور این پرنده‌ها بپردازیم و از آنجا که حضور این پرنده‌ها در شهری مثل تهران به خودی خود اتفاقی جذاب است، به دنبال یک هدف خاص نبودیم. در واقع نمی‌خواستیم بیشتر از یک پیام در فیلم داشته باشیم. در این فیلم روایتی از حضور این پرنده‌ها داشتیم که برای تهرانی‌ها بسیار جذاب است اما متأسفانه در سال‌های اخیر اتفاقی رخ داده که این جذابیت را از ما گرفته و مثل سال‌های قبل شاهد حضور پر تعداد کاکایی‌ها نیستیم.
این کارگردان در ادامه اظهاراتش تأکید کرد: زمانی که فیلمبرداری «تهران میزبان دریا» انجام می‌شد شاهد حضور حجم زیادی از این پرنده‌ها در دریاچه مصنوعی چیتگر بودیم و متأسفانه امروز دیگر خبری از این حجم از کاکایی‌ها در این دریاچه نیستیم و در سال‌های آینده نیز شاهد حضور چشم‌گیر این پرنده‌ها نخواهیم بود. اینکه ما به راحتی چنین ویژگی توریستی و چشم‌نوازی را از دست دادیم اتفاق ناراحت‌کننده‌ای است و دلیل از دست دادن آن نیز به خودی خود کمی عجیب است.
وی افزود: متأسفانه در سایت زباله خارج از شهر دریاچه‌ای مصنوعی احداث کرده‌اند که اصلاً نمی‌دانم این دریاچه چه کارکردی دارد و همین باعث شده تا تعداد زیادی از کاکایی‌ها به این دریاچه بروند و تعداد بسیار اندکی از آن‌ها در دریاچه چیتگر دیده شوند. این کار عجیب و احداث دریاچه‌ای که واقعاً کارکرد آن چندان مشخص نیست باعث شد تا چنین ویژگی توریستی جذابی را شهر تهران از دست بدهد.
متفقهی در ادامه اظهاراتش با اشاره به رفتار نادرستی که در دیگر نقاط کشور با پرندگان مهاجر صورت می‌گیرد، در گفتگو با خبرنگار ایلنا، گفت: متأسفانه در حوزه محیط زیست ما شاهد اتفاقات خوبی نیستیم و وضعیت بسیار بدی داریم. فجایعی که در فریدون‌کنار رخ می‌دهد و کشتار و شکار پرنده‌های مهاجر در دیگر نقاط کشور نشان دهنده این است که اصلاً هیچ دغدغه و توجهی به زیست این پرندگان نداریم و اتفاقی که در تهران رخ داد هم نشان دهنده همین مسئله است. من واقعاً نمی‌دانم با چه منطقی روبروی یک سایت زباله دریاچه‌ای مصنوعی احداث کرده‌اند و شرایطی را فراهم آورده‌اند که کاکایی‌ها به جای دریاچه چیتگر به آن منطقه بروند؛ همانطور که پیش از وجود دریاچه چیتگر به سد کرج می‌رفتند؛ کاش مسئولان حداقل درباره فایده و کارکرد دریاچه مصنوعی در مقابل سایت زباله توضیحی ارائه دهند.
متفقهی درباره تاریخ تصویربرداری فیلم مستند «تهران میزبان دریا» گفت: پیش از شیوع کرونا تصویربرداری این کار آغاز شد، ما دو سال به دریاچه چیتگر رفتیم و از حضور این پرندگان تصویربرداری کردیم و در سال ۱۴۰۰ تصویربرداری این اثر به پایان رسید و به طور کل حدود سه سال درگیر ساخت «تهران میزبان دریا» بودیم.
این کارگردان درباره دلیل نپرداختن به‌عدم حضور کاکایی‌ها در سال‌های اخیر گفت: بعد از ساخت مستند بود که برای پروژه‌ای به سایت زباله رفتیم و آنجا دیدم که مرغان دریایی به این منطقه آمده‌اند و متوجه شدم دریاچه‌ای مصنوعی به تازگی در آنجا احداث شده و باعث شده تا این پرنده‌ها همینجا بمانند و به تهران نیایند.
وی درباره رفتار مردم تهران با پرنده‌ها که در مستند به نوعی این مسئله مورد انتقاد قرار می‌گیرد، اظهار داشت: من نمی‌خواستم حرفم را خیلی صریح و مشخص بیان کنم. ترجیح دادم بیننده در عین دنبال کردن مستند و لذت بردن از دیدن پرنده‌ها درباره برخی مسائل به فکر فرو برود و سعی کند به درکی درباره رفتار درست با این پرنده‌ها برسد. مثلاً در صحنه‌ای میبینیم که یک نفر جلوی دوربین ما به قصد غذا دادن به پرنده‌ها یک قابلمه ماکارونی در دریاچه خالی می‌کند و مخاطب با دیدن این تصویر قطعاً به نادرست بودن این رفتار پی می‌برد و نیازی به حرف‌های بیشتر نیست.
متفقهی در ادامه گفت: اینکه با غذا دادن به پرنده‌ها آسیب جسمی می‌زنیم یک طرف ماجراست و آسیب دیگری که این رفتار به پرنده‌ها وارد می‌کند این است که آن‌ها دیگر از انسان نمی‌ترسند و به راحتی به ما نزدیک می‌شوند و این تغییر رفتار می‌تواند منجر به آسیب‌پذیری بیشتر کاکایی‌ها شود. شاید خیلی از مسائل در نگاه ما ساده و سطحی به نظر برسند اما همین مسائل ساده می‌توانند تأثیر بزرگی در طبیعت داشته باشند، هر موضوعی در طبیعت نیاز به پژوهش دارد و در این مستند میبینیم که همین رفتارهای به ظاهر ساده چه تأثیراتی می‌توانند داشته باشند.
این کارگردان درباره حضور دیگر حیوانات در دریاچه مصنوعی چیتگر گفت: علاوه بر مرغ‌های دریایی، پرنده‌های دیگری هم آنجا حضور دارند. برخی از این پرنده‌ها اهلی هستند و توسط مردم آنجا رها شده‌اند و برخی پرنده‌های وحشی نیز آنجا حضور دارند که در دیگر نقاط تهران کمتر دیده می‌شوند. در زمانی که تصویربرداری «تهران میزبان دریا» را انجام می‌دادیم تغییری در رفتار این پرنده‌ها ندیدیم. ما دو سال در دریاچه چیتگر تصویربرداری کردیم و تصاویر زیبایی از حضور این حیوانات دیدیم و متأسفانه دیگر خبری از این تصاویر زیبا نیست. فکر می‌کنم دیگر نمی‌توان کاری برای بازگشت پرنده‌ها انجام داد اما اگر راهی وجود دارد امیدوارم شهرداری درباره احداث دریاچه مصنوعی مقابل سایت زباله تجدیدنظر کند و اجازه دهد این پرنده‌ها که جاذبه گردشگری جذاب و فوق‌العاده‌ای در پاییز و زمستان هستند به شهر تهران بیایند. از آنجا که کاکایی‌ها به سرما و آب علاقه دارند، تنها در دو فصل پایانی سال به تهران می‌آیند.
متفقهی در پایان درباره راوی این مستند گفت: در انتخاب راوی سعی کردیم فردی مسن را انتخاب کنیم که لحنی خاص داشته باشد و فکر می‌کنم صدایی که انتخاب شده در خدمت ساختار و فضای مستند است.
ارسال نظر