نقد تنبیهات در قانون نظام وظیفه

به گزارش آرمان ملی آنلاین محمدهادی جعفرپور، وکیل دادگستری نوشت: با پذیرش این مهم که اعمال برخی محرومیت‌های اجتماعی به عنوان تنبیه و مجازات مشمولان خدمت سربازی بدون توجه به ضرورت ایجاد حس وطن دوستی و اشتیاقِ خدمت به میهن فاقد اثرگذاری موثری است باید پذیرفت آنچه پیش از این مقررات و ضوابط تعریف شده قابل اهمیت و توجه است شناسایی دلیل و فلسفه تعریف چنین تکلیفی در قالب خدمت عمومی به عنوان یک وظیفه ملی است و نه تکلیفی قانونی. با این وصف آنچه پیش از اعمال برخی محرومیت‌های اجتماعی به عنوان تنبیه و مجازات مشمولان  غایب خدمت سربازی قابل توجه و اهمیت است ایجاد همین حس وطن دوستی و خدمت به میهن با طیب خاطر است.

ممنوعیت‌های لحاظ شده ذیل این ماده از قبیل ممنوعیت دریافت وام و تسهیلات بانکی، ممنوعیت دریافت گواهینامه و مدرک تحصیلی و گذرنامه و حتی محرومیت از امکان تعویض پلاک خودرو با  کدام منطق در علم حقوق و بایسته‌های لازم الاجرا در نظام حقوقی سازگار است؟ اگر ممنوعیت از استخدام در نهادهای دولتی را حق دولت در تقابل با افرادی که حاضر به پذیرش تکلیف تعریف شده از سوی دولت برای مشمولین سربازی تلقی کنیم (هرچند که امروز افراد با داشتن کارت پایان خدمت و مدرک تحصیلات عالیه از این امکان محروم هستند و استخدام در دستگاه‌های دولتی بیشتر شبیه رؤیاست) اعمال سایر محرومیت‌ها به منزله‌ نقض حقوق شهروندی  نیست؟

منشور حقوق شهروندی در ماده۷ ضمن تاکید بر لزوم احترام به کرامت انسانی در ماده۶۸به فرصت‌های مناسب اقتصادی برای شهروندان اشاره کرده، ماده ۷۷به بعد در مقام انشاء حقوق شهروندان در بهره‌مندی از مشاغل وموقعیت‌های شغلی مناسب ضوابطی تعریف کرده که ممنوعیت‌های مذکور در ماده۱۰قانون نظام وظیفه با این مقررات در تناقض است. مغایرت مفاد این قانون با مقررات تعریف شده در منشور حقوق شهروندی  این پرسش را دامنه می‌زند که  آیا نمایندگان مجلس در تصویب مقررات توجهی به سبقه‌ تاریخی سایر مصوبات مجلس داشته‌اند؟ با این وصف به نظر می‌رسد پیش از بررسی و نقد تنبیهات لحاظ شده برای افرادی که از خدمت سربازی شانه خالی می‌کنند لازم است به فکر اقدامی پژوهشی- فرهنگی با هدف شناسایی طرق تشویق شهروندان خاصه جوانان به ویژه متخصصان جوان بود تا جوانان میهن نه از سر اجبار و الزام بلکه با جان و دل تن به خدمت برای وطن دهند.