رشته روانشناسی برای چه کسانی مناسب است؟

همچنین اگر فعالیت در مدارس، مراکز توان‌بخشی، مراکز ترک اعتیاد، بیمارستان‌ها و... را دوست دارید، روانشناسی پله موفقیت شماست. یک روان‌شناس خوب باید رازدار، همدل، نوع‌دوست و... باشد و مهارت‌های ارتباطی بالایی داشته باشد.

حفظ آرامش، کنترل هیجانات و پرهیز از داوری و قضاوت، از دیگر ویژگی‌های افرادی است که روان‌شناس با شخصیت آن‌ها متناسب است. در این نوشته به بررسی عوامل تأثیرگذار در مسیر موفقیت روانشناسی، شاخه‌های مختلف روانشناسی، مزایا، معایب و... خواهیم پرداخت تا در نهایت به پاسخ این پرسش برسیم که رشته روانشناسی برای چه کسانی مناسب است؟

رشته روانشناسی برای چه کسانی مناسب است؟

ورود به هر رشته یا شغل شاید آسان به نظر برسد؛ اما، تداوم و موفقیت در آن به‌آسانی برای هر فرد امکان‌پذیر نیست. موفقیت در رشته روانشناسی تحت‌تأثیر عوامل زیادی قرار دارد که برخی از آن‌ها فردی و برخی دیگر تحت‌تأثیر محیط و اجتماع هستند. در موارد زیر مهم‌ترین ویژگی‌های لازم برای ورود به رشته روانشناسی را جمع‌آوری کرده‌ایم:

علاقه‌مند به مطالعه رفتار انسان‌ها

روانشناسی به‌صورت عمده با ذهن، رفتار، عواطف، احساسات و هیجانات انسان‌ها سر‌وکار دارد. بدیهی است اولین گام برای ورود به این رشته، علاقه با کارکرد‌های ذهن و احساسات مختلف انسان‌هاست.

بهره‌مند از مهارت‌های ارتباطی قوی

مهم‌ترین عنصر در علم روانشناسی، انسان است و راه نفوذ به انسان‌ها، ارتباط است. اگر مهارت‌های ارتباطی قوی دارید، ‌می‌توانید به موفقیت در حیطه روانشناسی امید‌وار باشید. هرچقدر یک روان‌شناس ارتباط عمیق‌تر و قوی‌تری با افراد برقرار کند، بهتر می‌تواند مفاهیم و تکنیک‌های لازم را به فرد منتقل کند. از طرف دیگر، داشتن مهارت‌های ارتباطی قوی به شما کمک می‌کند تا راحت‌تر افراد را تحت‌تأثیر قرار دهید و به‌تبع احتمال همکاری مراجعان خود را افزایش دهید.

دارای توانایی حل مسئله

روانشناسی مملو از چالش‌ها و مسائل از گوناگون است. هر فرد با طی‌کردن مسیری متفاوت در زندگی به دلایل مختلف به روان‌شناس مراجعه می‌کند تا در ادامه راه از راهنمایی او بهره ببرد. در این مرحله یک روان‌شناس ماهر، با توانایی حل مسئله و کمک به خلق راه‌حل‌های خلاقانه، مراجع خود را همراهی می‌کند. اگر به روان‌شناس علاقه دارید، سعی کنید مهارت‌های جل مسئله را بیاموزید و با تمرین سطح خلاقیت خود ارتقا دهید.

علاقه به مطالعه و تحقیق

روانشناسی مانند هر علم دیگر، در حال پیشرفت است و روزانه کشفیات مختلف در این زمینه منتشر می‌شوند. گستردگی این علم حجم مطالعات و پژوهش‌های زیادی را به دنبال داشته است. موفقیت یک روان‌شناس در گرو مطالعه و تحقیق مداوم است تا بتواند خود را با پیشرفت این علم همراه کند و از روش‌های نوین و پیشرفت‌های جدید بهره ببرد.

افرادی که روحیه همدلی و صبر دارند

معمولاً بخش زیادی از افرادی که به روان‌شناس مراجعه می‌کنند، از نظر روحی و روانی آسیب‌دیده‌اند و به راهنمایی و کمک نیاز دارند. در درجه اول یک روان‌شناس باید بتواند فرد را درک کند و با او همدل شود تا علاوه بر ایجاد حس نزدیکی و صمیمیت با مراجع، مسئله را به‌خوبی درک نماید.

معرفی شاخه‌های مختلف روانشناسی

روانشناسی شاخه‌های مختلفی دارد. روانشناسی عمومی، روانشناسی بالینی، روانشناسی راهنمایی و مشاوره، روانشناسی رشد، روانشناسی تربیتی، روانشناسی آزمایشگاهی (روانشناسی تجربی)، فراروانشناسی، روانشناسی اجتماعی، روانشناسی شخصیت، روانشناسی سیاسی، روانشناسی کودکان استثنایی، روانشناسی مثبت‌نگر، روانشناسی جنایی و... از مهم‌ترین گرایش‌های روانشناسی هستند. اما باید دقت شود، فرصت تحصیل تمامی این گرایش‌ها به‌صورت دانشگاهی در ایران فراهم نیست.

به طور خلاصه مقطع و گرایش‌های این رشته را در جدول زیر می‌توانید ببینید:

دانشگاه‌های مختلف سراسری، آزاد، پیام‌نور و غیر‌انتفاعی در مقاطع مختلف به پذیرش دانشجو در گرایش‌های مختلف می‌پردازند.

مزایای رشته روانشناسی

روانشناسی نیز مانند سایر رشته‌ها مزایا و معایبی دارد که در اینجا مهم‌ترین مزیت‌های این رشته ذکر شده‌اند:

امکان کمک به دیگران و ایجاد تغییر مثبت در زندگی افراد

شما به‌عنوان روان‌شناس تلاش می‌کنید تا سطح کیفی افراد را بالا ببرید و کمک کنید تا تغییرات مثبتی را در زندگی خود ایجاد کنند. نتیجه عملکرد شما به خود شما نیز عزت‌نفس و احساس مفیدبودن می‌دهد.

فرصت‌های شغلی گسترده در حوزه‌های مختلف (درمان، آموزش، صنعت)

یکی دیگر از مواردی که باید در انتخاب این رشته به آن توجه کنید، بازار کار رشته روانشناسی است. روان‌شناسان می‌توانند در محیط‌های متنوعی مانند بیمارستان‌ها، مدارس، شرکت‌ها و کلینیک‌های خصوصی کار کنند. همچنین، تقاضا برای متخصصان روانشناسی با توجه به افزایش مشکلات روانی و نیاز به خدمات مشاوره‌ای در حال افزایش است. اگرچه رقابت در این حوزه زیاد است، افرادی که مهارت‌ها و تخصص خود را به‌روزرسانی کنند، فرصت‌های شغلی خوبی خواهند داشت.

امکان ادامه تحصیل و تخصص در گرایش‌های متنوع

روان‌شناس در مقاطع مختلف، گرایش‌های مختلفی برای تحصیل در اختیار شما می‌گذارد. همان‌طور که بالاتر ذکر شد، با ورود به مقاطع بالاتر حق انتخاب بیشتری در گرایش‌های مختلف این رشته خواهید داشت.

خودشناسی و کسب مهارت‌های بین‌فردی

شما برای اینکه به یک روان‌شناس موفق تبدیل شوید، باید مهارت‌های مختلفی را بیاموزید. در این راه با کسب دانش به خودشناسی نیز خواهید رسید. شما برای اینکه بتوانید مهارت‌های بین‌فردی را به مراجعان خود پیشنهاد کنید، باید خود به آن‌ها مسلط باشید و این مسئله کیفیت زندگی شما را ارتقا می‌دهد.

انعطاف‌پذیری زمانی

روانشناسی از رشته‌هایی است که می‌تواند فرصت اشتغال خویش‌فرما را در اختیار شما بگذارد. داشتن دانش کافی، مهارت، تسلط و مدرک تحصیلی همراه با مهارت‌های دیگری مانند مدیریت و... این فرصت را برای شما ایجاد می‌کند که به دنبال شغل نباشید و به‌صورت شخصی فعالیت کنید.

به‌ تبع آن، زمانی که برای حضور در محل کار اختصاص می‌دهید، با شرایط خودتان متناسب خواهد بود. حتی در برخی مراکز دولتی و خصوصی دیگر نیز انعطاف زمانی و دورکاری برای فعالان این رشته وجود دارد. 

راهنمای انتخاب رشته روانشناسی

با توجه‌ به گرایش‌های مختلف روانشناسی، در انتخاب رشته باید عوامل زیادی را در نظر داشت. برخی از این عوامل درونی و برخی دیگر بیرونی هستند. در ادامه مهم‌ترین عوامل را بررسی می‌کنیم:

بررسی علایق شخصی: آیا علاقه‌ای به کمک به دیگران دارید؟

اولین عامل در انتخاب رشته درست، بررسی علایق شخصی است. باتوجه‌به شناختی که از خود دارید، بررسی کنید که اصلاً آیا علاقه‌ای به کمک به دیگران دارید؟ آیا می‌توانید شنونده خوبی باشید؟ آیا علاقه‌ای به حل مسئله دارید؟ پاسخ به این پرسش‌ها می‌تواند عامل علایق شخصی را در انتخاب رشته بررسی کند. شما برای شناخت بیشتر خود و علایق خودتان، می‌توانید از تست‌های شخصیت‌شناسی کمک بگیرید.

ارزیابی مهارت‌ها: آیا توانایی همدلی و برقراری ارتباط مؤثر دارید؟

مورد دیگری که در انتخاب رشته باید به آن توجه کنید، مهارت‌های شما است. بعد از کشف علاقه باید بررسی کنید که علاوه بر اشتیاق آیا توانایی انجام آن را هم دارید یا خیر. برای مثال می‌توانید از خلاقیت برای حل مسائل روزمره استفاده کنید؟ آیا می‌توانید بدون قضاوت‌کردن به سخنان دیگران گوش کنید؟ آیا توانایی همدلی و برقراری ارتباط مؤثر دارید؟ پاسخ به این پرسش‌ها می‌تواند در انتخاب رشته کمک شایانی به شما بکند. دقت داشته باشید برخی از این مهارت‌ها اکتسابی هستند و صرف اینکه در حال حاضر به‌صورت کامل بر مهارت خاصی مسلط نیستید، نباید شما را ناامید کند.

اهداف بلندمدت: آیا می‌خواهید در این رشته ادامه تحصیل دهید یا به‌سرعت وارد بازار کار شوید؟

در انتخاب رشته باید اهداف آینده خود را نیز در نظر داشته باشید. اینکه تصمیم دارید بعد از مقطع کارشناسی وارد بازار کار شوید یا بعد از دکتری، تاثیر زیادی در انتخاب رشته و گرایش شما دارد. هرچقدر هم که در مقطع بالاتری تحصیل کنید، انتخاب‌های بیشتری برای اشتغال خواهید داشت.

در این بخش، مهم‌ترین نکات مربوط به انتخاب رشته روانشناسی بیان شدند. بدیهی است برای افراد مختلف در شرایط مختلف این عوامل می‌توانند متفاوت باشند. بهتر است برای کسب اطلاعات بیشتر، بررسی دقیق‌تر و در نتیجه انتخاب صحیح، می‌توانید با دانشجویان روان‌شناس یا روان‌شناسان حرفه‌ای گفتگو کنید و کتاب‌ها و مقالات مرتبط را مطالعه نمایید.

جمع‌ بندی

روانشناسی رشته‌ای کاربردی و پرطرف‌دار است. همچنین رشته‌ای تقریباً شناور محسوب می‌شود و شما با بهره‌مند از دانش و مهارت لازم می‌توانید به آن وارد شوید. روانشناسی برای افرادی که علاقه و مهارت کافی دارند، یک انتخاب عالی محسوب می‌شود. در این نوشته به بررسی عوامل مختلف تأثیرگذار در موفقیت شما مانند علاقه، مهارت و... پرداختیم و چالش‌های متفاوت آن مانند تأثیرات بر زندگی شخصی و... را بررسی کردیم.

با توجه‌ به اینکه تصمیم‌گیری درست می‌تواند تأثیر مثبت زیادی بر آینده شغلی و تحصیلی داشته باشد، توصیه می‌شود در این زمینه مطالعه زیادی داشته باشید تا بدون نگرانی و استرس و به درست‌ترین حالت ممکن تصمیم بگیرید.