اشتباه‌هایی که وضعیت بازار ارز را به این روز کشاند؟

آرمان ملی آنلاین عصرایران نوشت: همایون دارابی، کارشناس ارشد بازار سرمایه در یادداشتی تحت عنوان "چگونه چند اشتباه بازار ارز را به این جا کشید؟" نوشت:

1- هشتم دی ماه دکتر صالح آبادی جای خود را به دکتر فرزین داد تا وی با اعلام سیاست ارز نیمایی 28500تومانی بازار ارز و کارشناسان اقتصادی را شگفت زده کند.
این تغییر و قیمت گذاری دلار دولتی در حالی که قیمت در بازار آزاد 44هزار تومان بود بازار را در مورد دو چیز مطمئن ساخت: یکی اختلاف نظر بر سر نحوه مدیریت بازار ارز که با تغییر معاون ارزی بانک مرکزی کم و بیش آشکار شده بود و دوم تکرار تجربه ارز جهانگیری.

2- با اعلام ارز 28500 تقاضا برای ارز نیما اوج گرفت. یک دسته از وارد کنندگان برای ارز 28500 صف کشیدند و دسته دوم راهی بازار دبی شدند تا با خرید ارز و انجام واردات در آینده، زمان ورود کالا به کشور ارز نیمایی دریافت کنند؛ این دسته بیشترین خریداران بودند که بازار شکننده ریال را با مازاد تقاضا در دبی مواجه کردند.

3- صادر کنندگان نیز به دلیل عدم صرفه برای فروش ارز نیمایی، عرضه را به تأخیر انداخته و عملا بخشی از عرضه از بازار دبی و تهران خارج شد تا بالانس بازار بیشتر به هم بخورد.

4- با توجه وجود تجربه ارز جهانگیری بنگاه های اقتصادی که نمی‌توانستند واردات انجام دهند، فشار برای خرید کالا جهت حفظ ارزش پول و کسب سود از خرید کالاهای قیمت گذاری شده با ارز نیمایی را بالا بردند. نمود این امر در بورس کالا و شدت یابی رقابت بر سر کالاها که با نرخ های پایه نیمایی عرضه می‌شدند به تشدید نگرانی در اقتصاد منجر شد.
این امر هم به میزان سرعت نقدینگی افزود و هم بازار را با کمبود کالا و در نتیجه افزایش قیمت‌ها مواجه کرد.

5- با بروز عدم تعادل در بازار دبی و همچنین کارشکنی آمریکایی‌ها در بازار عراق که جرقه حرکت های اولیه عرضه ارز در کشور بود، فرزین نوزدهم دی ماه در حالی که قیمت ارز همچنان در کانال 40هزار تومان بود راهی دبی شد؛ سفری که برای بازار ارز خوش یمن نبود و به سرعت بازار بعد این سفر و احتمالا خبرهای غیر رسمی مربوط به آن به حرکت در آمد.

6- همانند دفعات قبل بانک مرکزی احتمالا با اطمینان از کم و کیف برهم خوردن تعادل ریال - درهم و عدم بازگشت آن به وضعیت عادی ،نرخ بهره را در بازار بین بانکی بالا برد که همین امر به بازار پولی وضعیت نامتعادل را القا کرد.

7- در حالی که بورس با دو تصمیم عدم عرضه خودرو در بورس کالا و نرخ نیمایی با ریزش و خروج منابع مواجه شد، سر ریز نقدینگی از بورس هم به بازار ارز و سکه جاری شد تا رشد قیمت‌ها شتاب بگیرد که همچنان ادامه دارد.

با جمع بندی این موارد می‌توان گفت جهش کنونی بازار ارز ناشی از دخالت خارجی در بازار عراق و کارشکنی آمریکاییها برای فشار به تهران و بروز مشکل در روند تبدیل درهم به ریال در بازار دبی، دو اشتباه اعلام ارز 28500 و افزایش نرخ بهره بین بانکی و در نهایت افت شدید بورس به دلیل نامه شورای رقابت در مورد خودرو و نرخ نیمایی و دستکاری در بازار کالایی با تقویت سود جویی از نرخهای غیر واقعی به حرکت در آمده است و تلاش های چند روز اخیر در راه اندازی بازار مبادله ارز و طلا معطوف به رفع تأثیر ارز 28500 است که البته در اجرا با مشکلاتی همراه خواهد بود و بازگشت ثبات به بازار ارز و سرد کردن پول داغ کنونی نیازمند تصمیمات بیشتر است.