دیپلماسی قفل‌های اقتصادی را خواهد گشود

آرمان ملی آنلاین -سخنگوی دستگاه دیپلماسی آمریکا خاطرنشان کرد که تمام اعضای گروه 1+5 نیز این هفته و هفته‌های اخیر بر لزوم از سرگیری هرچه سریع‌تر مذاکرات توافق داشته‌اند و مهم است که این مذاکرات از جایی که در ماه ژوئن متوقف شد، از سرگرفته شود. وزیر امور خارجه ایران اخیرا گفته بود که برخی در ملاقات ‌ها دوست دارند مدام بگویند اینکه شما می‌گویید به زودی این «به زودی» یعنی چند روز، چند هفته، چند ماه؟ به زودی یعنی به محض کامل شدن بررسی‌های ما، این اقدام را انجام خواهیم داد. وزیر امور خارجه ایران ادامه داد که البته من به طرف ‌های اروپایی وعده‌هایشان از جمله اینستکس را یادآوری می‌کنم که مدام می ‌گفتند ظرف چند ماه آینده و به زودی انجام می‌شود و انجام نشد. وزیر خارجه دولت سیزدهم افزود که تفاوت بین به زودی ایرانی و به‌زودی غربی خیلی زیاد است. به زودی از نظر ما یعنی واقعا در اولین فرصتی که بررسی‌‌هایمان تکمیل شود. مهم این است که ما اراده بازگشت به مذاکره را داریم، اما مذاکره‌ای جدی و تأمین کننده حقوق و منافع ملت ایران را خواستاریم. در راستای بررسی این تقابل لفظی مقامات ایران و آمریکا، «آرمان ملی» گفت و گویی با مهدی ذاکریان، تحلیلگر مسائل بین‌الملل داشته است که در ادامه می‌خوانید.

فرصت مذاکرات احیای برجام در واقع رو به پایان است و آیا وزیرخارجه کشورمان موضع گیری مناسبی در خصوص زمان از سرگیری مذاکرات داشت؟
در‌های دیپلماسی همواره باز است و یا تلاش می‌شود تا به واسطه دیپلماسی در‌های بسته باز شود. این یک نگاه نظامی است که عنوان شود در‌های دیپلماسی باز یا بسته است و نگاه صفر و صدی به این مساله داشته باشیم. پاسخ‌های دیپلماتیک بر پایه احتمالات است و قطعیتی ندارد. در همین راستا بهترین پاسخ را ما از زبان وزیر خارجه شنیده‌ایم که عنوان کرده‌اند پس از پایان بررسی‌ها به مذاکرات برخواهیــم گشت. مشخصــا نمی‌توان زمان دقیق و قطعی اعلام کرد. در دیپلماسی، اگر بر یک درب هزاران قفل زده شود، دیپلمات ها بر این باور هستند که باز هم می‌توان این درب را باز کرد. وظیفه دیپلمات‌ها این است که محال را تبدیل به ممکن و ممکن را تبدیل به امر شــدنی کنند. صحبــت برای مذاکره در خصوص احیای برجام وجود دارد و پاسخ وزیــر خارجه ایران نیز کاملا خوب و متناسب بوده است. انتظار این است که طرفیــن به تعهدات خــود در وهله اول عمل کنند. اینکه ایران به تعهدات خود عمل نمی‌کند به این علت است که طرف مقابل نیز به تعهدات خود عمل نکرده است. امروز آنها باید به تعهدات خود بازگردند تا مسیر توافق هموار شود.
علت اصلــی فشارها در راستای بازگشت سریع‌تــر ایران به مذاکــرات احیــای برجام چیست؟
طرف‌های دیگر برجام از این هراس دارند که ایران به دستاورد جدید هسته‌ای دست یابد و به همین علت خواستار این هستند تا ایران زودتر به برجام بازگردد. نوع فعالیت ایران در مسائل هسته‌ای که منجر به افزایش سطح غنی سازی شده، نگرانی طرف‌های دیگر برجام را بیشتر کرده است. این امر نشان دهنده این است که فعالیت هسته‌ای ایران طرف مقابل را به این سمت سوق می‌دهد تا هرچه سریع‌تر به یک توافق دست یابد. هرگاه ایران میزان فعالیت هسته‌ای خود را بیشتر کرده، روسیه، چین و طرف غربی به تکاپو می‌افتند و اقدامات جدید برای رسیدن به توافق با ایران را در دستور کار قرار می‌دهند.
تحــولات منطقــه‌ای که همــزمان با کشمکش‌های سیاسی میان ایران و غرب آغاز شده است، چه سمت و سوی خاصی خواهد داشت؟
باید توجه داشت که پیوند میان مسائل منطقه‌ای و دفاعی ایران با آنچه که پیرامون برجام مورد بحث است، اشتباه است. آنچه که ملک سلمان در سازمان ملل مطرح کرد و از خطرناک بودن فعالیت هسته‌ای ایران گفته است قابل پذیرش نیست و این خود سعودی‌ها، اسرائیل و آمریکا هستند که باید مورد بازخواست قرار گیرند. به این علت که ایران در سال 2015 با تمامی طرف‌ها به توافق رسید و مقرر شد تا npt را نیز در دستورکار قرار دهد و نظارت‌ها نیز تداوم داشته باشد. اولین مخالف این توافق خود عربستان بود که سراسیمه با هواپیما به فرودگاه آمدند و به دنبال این بودند تا وزیرخارجه آمریکا را از این توافق منصرف کنند. این نشان می‌دهد که برجام وجود دارد اما باید موانع توافق و برجام برداشته شود. موانع نیز به صورت مشخص ترامپ، نتانیاهو، بن سلمان و اماراتی‌ها بوده‌اند. بنابراین ملک سلمان باید به خود سوزن بزند و نه به دیگری. ملک سلمان در سازمان ملل اتهاماتی به ایران در خصوص فعالیت‌های منطقه‌ای زده است که در این نقطه نیز خود عربستان متهم است و نه ایران. نباید فراموش کرد که این عربستان است که با حمله به یمن در حال کشتار مردم است و عملا هیچ مجوز بین‌المللی برای لشکرکشی به یمن ندارد. عربستان نمی‌تواند در خصوص اقدامات ایران اظهار نظر کند و مجامع بین المللی در این خصوص صلاحیت رسیدگی دارند. ایران به دعوت قانونی و حقوقی دولت عراق، سوریه و لبنان در این کشورها حضور دارد و رسمی نیز اعلام شده است. هیچگاه نیز این همکاری‌های ایران غیرقانونی شناخته نشده است. نباید فراموش کنیم که این ایران بود که داعش را از منطقه حذف کرد و اگر ایران وارد میدان نمی‌شد، امروز داعش بر عراق مسلط می‌شد و اتفاقات امروز افغانستان در عراق نیز رقم می‌خورد. امروز اگر طالبان توانسته بر افغانستان مسلط شود به این علت است که ایران در این عرصه ورود نکرده است. اگر ایران در عراق مداخله نمی‌کرد امروز خود آمریکا و اروپا نیز در خطر بودند و جامعه جهانی باید از ایران در راستای مقابله با داعش تشکر کند.