به گزارش رکنا، در حالی طرح نهضت ملی مسکن به عنوان پروژه‌ های مسکن دولت سیزدهم را "تولید با ارزان‌ ترین روش" بیان می کنند که به نظر می رسد ابتدا واژه "ارزان ترین" محل پرسش قرار می گیرد. باوجود مشکلات فراوان پروژه های نهضت ملی مسکن از جمله عدم التزام بانک‌ ها به پرداخت تسهیلات، عدم واگذاری زمین از سوی دستگاه‌ های اجرایی، نامشخص بودن زمان تحویل، مشکل اصلی نامشخص بودن قیمت تمام شده این پروژه ها است.

اواخر دولت حسن روحانی،  مجلس قانونی به نام جهش تولید مسکن تصویب کرد و در ابتدای فعالیت دولت سیزدهم و در راستای وعده آیت الله سید ابراهیم رئیسی و ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی، طرح نهضت ملی مسکن کلید خورد و اعلام شد قیمت هر مترمربع مسکن با احتساب زمین رایگان 4.5 میلیون تومان است و قرار براین شد که این طرح بازار مسکن را کنترل کند.

بیش از 2 سال از عمر دولت می گذرد و نه تنها سالانه یک میلیون مسکن ساخته نشد و قیمت مسکن و اجاره بها در بازار کاهش نیافت بلکه مشخص نیست سرنوشت اغلب پروژه های طرح نهضت ملی مسکن چه می شود؟

پروژه هایی که قرار بود اقشار کم درآمد جامعه را با اندک پس اندازی که دارند، خانه دار کند، حال به جایی رسیده است که پروژه ای که در مرحله ابتدایی قرار دارد طلب 100 میلیون تومان پیش پرداخت می کند که این خانوارها توانایی پرداخت آن را ندارند.

از آنجا که اغلب متقاضیان نهضت ملی مسکن را دهک‌ های پایین جامعه تشکیل می‌ دهند، سوال این است که باتوجه به نرخ تورم و شرایط اقتصادی کشور و همچنین حداقل حقوق ، متقاضیان چگونه می توانند مبالغ اعلامی را واریز کنند و اگر این متقاضیان پول داشتند می توانستند با وام بانکی و در همان سال 99 با آورده اولیه خود در همان شهرها صاحب خانه شوند و امروز هم اگر یک میلیارد پول داشتند می توانستند در همان مناطق اعلامی خانه بخرند. پس حال که بانک ها حاضر به پرداخت تسهیلات نیستند به نظر می رسد با این روند تعداد انصرافی ها افزایش یابد.

سیر افزایش قیمت تمام شده ساخت طرح نهضت ملی مسکن از زبان مسئولین

وزارت راه و شهرسازی تابستان 1399نرخ پایه در قرارداد با سازندگان طرح نهضت ملی مسکن را 2.7 میلیون تومان در هر متر مربع تعیین کرد.

* 21 تیر ماه سال 1400، محمود محمودزاده، معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در مراسم افتتاح و بهره‌ برداری از طرح‌ های ملی وزارت راه و شهرسازی در بخش مسکن و شهرسازی که با دستور رییس جمهوری انجام شد، هزینه ساخت هر واحد از این پروژه را متری 4 میلیون تومان و قیمت زمین را متری 700 هزار تومان اعلام کرد. یعنی با احتساب هزینه ساخت حدود 5 میلیون تومان برای هر متر مربع، یک واحد 75 متری حدود 375 میلیون تومان تمام می شد.

* شهریور 1401، حمیدرضا سهرابی، معاون مسکن شهری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با بیان اینکه وزارت راه و شهرسازی از ابتدا قیمت 4.7 میلیون تومان در هر متر مربع را برای واحدهای نهضت ملی مسکن اعلام کرد، گفت: به فراخور پروژه، مشخصات، تعداد طبقات و مشاعات، قیمت‌ ها متفاوت خواهد بود. طبیعتا هرچه طبقات بیشتر شود مشاعات، آسانسور، راه پله و تامین پارکینگ بیشتر می‌شود که هزینه‌ ها را بالا می‌برد. لذا هزینه پروژه‌هایی که امسال شروع می‌شوند کمتر از متری 7 میلیون تومان نیست. اگر امکانات، تجهیزات و مشاعات هم به آن افزوده شود ممکن است این رقم به 8.5 تا 9 میلیون تومان برسد.

* بهمن 1401، علیرضا جعفری، مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید ایران با اشاره به هزینه 525 میلیونی ساخت واحد 75 متری نهضت ملی مسکن، گفت: بر این اساس تا مرحله سفتکاری و اتمام نما برآوردهای ما 3 میلیون و 950 هزار تومان است. این واحدها در بازه زمانی کمتر از 12 ماه بدون مشاعات و هزینه‌های مربوط به آسانسور و ... ساخته می‌ شود.

وی تصریح کرد: در شهرهایی که متقاضی زیاد است و زمین کم، ساختمان‌های 4 و 7 طبقه ساخته می شود قراردادها بر اساس هر مترمربع 4.5 میلیون تومان سال 1400 و ضریب تعدیل سه‌ ماهه سوم سال 1400 محاسبه می شود. از سوی دیگر با توجه به این‌که ضریب تعدیل سال 1401 عددی که الان ملاک عمل است حدود 7 میلیون تومان است. امیدواریم با صرفه‌جویی در مقیاس در حوزه پیمانکاران گرید یک بتوانیم مدیریت هزینه را در پروژه‌های نهضت ملی مسکن داشته باشیم و در رنج 7 میلیون تومان واحدها را بسازیم.

* 17 شهریور 1402، آرش صیادی، مدیرعامل شرکت عمران شهر جدید پرند در اظهار نظری جدید، قیمت تمام شده هر واحد طرح نهضت ملی مسکن را حدود یک میلیارد تومان اعلام کرده است که از این مبلغ حدود 550 میلیون تومان تسهیلات بانکی و آورده هر متقاضی حدود 450 میلیون تومان است.

صیادی گفت: میزان آورده بر اساس متراژ و پروژه است اما در نهایت آورده متقاضی بر اساس قراردادهای جاری حدود 500 میلیون تومان خواهد بود و در پروژه‌ های بلند مرتبه، هزینه ساخت و ساز قاعدتاً یک مقدار بیشتر است و اگر دوره ساخت از دو سال فراتر برود، مشمول تعدیل می‌شود و بسته به پیشرفت فیزیکی پروژه‌ ها و طبق قرارداد، پیامک‌ ها برای متقاضیان مرحله به مرحله ارسال شده است.

* 19 شهریور 1402، عارف نوروزی، سرپرست ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در حاشیه افتتاح 1278 واحد نهضت ملی مسکن با بیان اینکه هزینه ساخت هر واحد 800 میلیون تا 1.3 میلیارد تومان است، گفت: بانک های عامل در حال پرداخت وام 550 میلیون تومانی نهضت ملی مسکن هستند.

* 19 شهریور 1402، محمدجواد اسماعیلی، مدیرعامل شرکت توسعه گران عمران ستاد اجرایی فرمان امام (ره) ، هزینه ساخت واحدهایی که امسال تحویل می‌شود 950 تا یک میلیارد تومان (با احتساب آورده متقاضیان و تسهیلات) خواهد بود. این واحدها دارای پکیچ، رادیاتور، شیرآلات و ... هستند و فقط کابینت آنها کار نشده که آن هم توسط متقاضیان انجام خواهد شد.

وی در ادامه گفت: هزینه ساخت هر مترمربع این واحدها در زمان حاضر حدود 8.5 میلیون تومان است. آورده متقاضیان با احتساب وام حدود 950 میلیون تومان است که سال آینده افزایش می‌یابد. متاسفانه در دولت قبل یعنی سال 99 و 1400 اتفاق خاصی برای این واحدها روی نداد. به همین دلیل از برنامه زمانبندی ساخت واحدها عقب هستیم.

به گزارش رکنا، اظهارات ضد و نقیض مسئولین در این سالها درخصوص قیمت تمام شده و زمان تحویل پروژه ها حاکی از عدم هماهنگی بین دولت و دیگر دستگاه های ذیربط و در نهایت نامشخص بودن قیمت تمام شده است. این ناهماهنگی به جایی رسیده است که دو مسئول، طی مدت کوتاهی، دو نظر متفاوت را درخصوص قیمت تمام شده بیان می کنند.

آنچه مشخص است این است که قیمت تمام شده ساخت هر مترمربع طرح نهضت ملی مسکن از ابتدا تا به امروز و پس از گذشت بیش از 2 سال 100 درصد افزایش یافته است و از حدود متری 5 میلیون تومان به حدود 10 میلیون تومان در سال 1402 رسیده است که در سالهای بعد نیز شامل تعدیل می شود و بر اساس تورم همچون این سال ها با افزایش قیمت مواجه خواهد شد.

هم اکنون سازنده‌‌‌ های شهر تهران حداقل هزینه ساخت یک مترمربع مسکن بدون احتساب قیمت زمین را 15 میلیون تومان برآورد کرده اند. یعنی در واقع ساخت پروژه های دولتی تفاوت چندانی با پروژه های خصوصی ندارد. زیرا در پروژه های خصوصی علاوه بر تخفیف اولیه پیش فروش واحدها نسبت به قیمت روز واحدهای آماده ، مشخص بودن زمان تحویل ، مراحل واریز وجه توسط خریدارطبق پیشرفت پروژه ، درج جریمه دیرکرد برای طرفین در قرارداد پیش فروش که دو طرف را موظف به انجام تعهدات خود می کند ، عدم وجود بند تعدیل قیمت و افزایش هزینه ها بر اساس تورم که خریدار و پیمانکار می دانند که هرچه زودتر پروژه به پایان برسد به نفع هر دو طرف است.

در آخر باید گفت باتوجه به روند ساخت این پروژه ها و عدم پاسخگویی وزارت راه و شهرسازی، مشخص نیست سرنوشت این پروژه ها چه خواهد شد و بالاخره با چه قیمتی و در چه سالی تمام می شود. آیا قرار است پروژه های ملی و دولتی که زمین آن رایگان و دارای تسهیلات بانکی است، دست آخر به پروژه های خصوصی ساز با قیمت های نجومی و بدون حساب و کتاب و نظارت تبدیل شود و مردم بمانند و رویای بربادرفته خانه دار شدن؟ و یا اینکه به طور کلی متوقف بمانند تا در دولت بعدی با نام جدید تصمیم گیری شود؟

شاید باید منتظر ماند تا دست دلالان به این حوزه نیز باز شود و متقاضیانی که با هزار امید و آرزو به دنبال خانه دار شدن هستند در میانه کار امتیاز خود را با اندکی سود به دلالان و واسطه ها بفروشند و یا دست آخر انصراف داده و اصل آورده خود را بدون احتساب سود و تورم این چند سال پس بگیرند تا پروژه های نیمه کاره توسط دلالان به قیمت روز به متقاضیان جدید واگذار شود و این چرخه معیوب همانند بیشتر پروژه های مسکن مهر پس از 17 سال یا نیمه کاره مانده و یا با هزار ترفند و ناقص تحویل متقاضی گردد؟!