باز آمد بوی ماه مهر و زنگ بخاری‌های فرسوده!

از سوی دیگر بخاری‌های فرسوده گازی و گاهی نفتی جان دانش‌آموزان در مدارس را تهدید کرده و علاوه بر این آتش بر مصرف انرژی می‌زند و مسئولان نیز ناظر و دغدغه‌مند نظاره‌گر هستند و وعده بهینه‌سازی مصرف انرژی از هر سال به سال دیگر می‌افتد. از سوی دیگر کارشناسان معتقدند عایق سازی در پروسه‌های ساخت و ساز مقوله‌ای فراموش شده است که سهم عمده‌ای در کاهش مصرف انرژی همزمان با بحران سراسری انرژی دارد.

تأمین امنیت دانش‌آموزان و مواجهه با بحران انرژی

همایون ابراهیمی، دبیر و عضو هیات‌مدیره سندیکای شرکت‌های تاسیساتی و صنعتی ایران در این خصوص به «آرمان ملی» گفت: بهینه‌سازی مصرف انرژی در سراسر دنیا رویکردی است که همگان سعی دارند با استفاده از وسایل و تجهیزات به روز شده یا روی آوردن به سبک‌های ساخت و ساز با هدف کاهش مصرف انرژی در مسیر مصرف انرژی‌های نو و رعایت شاخص‌های زیست محیطی گام بردارند و ایران نیز قطعاً نباید از این قافله عقب بماند. بدیهی است مراکز و اماکن عمومی مانند مدارس و محل‌های کار از جمله گزینه‌هایی به‌شمار می‌روند که مسئولان ذیربط درصدد هستند تا با به‌کارگیری سامانه‌ها و ابزارهای مناسب میزان مصرف انرژی را رصد کرده و از سوی دیگر با تجهیزاتی با میزان مصرف انرژی، به حل بحران انرژی در قالب‌های مختلف کمک کنند.

او با اشاره به فصل بازگشایی مدارس گفت: آغاز سال تحصیلی و سرد شدن هوا و استفاده از تجهیزات گرمایشی فرصتی است که تا با نگاهی نو با استفاده از تجهیزات استاندارد هم میزان مصرف انرژی را کاهش داده و هم امنیت دانش آموزان در محل تحصیل را تامین کنیم بنابراین بدیهی است تحقق این امر پیش از هر چیز نیاز به فرهنگسازی دارد تا ذهنیت بی‌اهمیتی میزان مصرف انرژی در مراکز عمومی مانند مدارس را تبدیل به فرهنگ مصرف بهینه انرژی کنیم و در گام بعدی اقدام به عایق سازی مدارس و فضاهای عمومی به منظور مقابله با هدررفت انرژی کنیم.

ابراهیمی افزود: در حال حاضر مهندسان تاسیسات در حوزه ساخت و ساز با دقت و اهتمام بیشتری نسبت به نصب تجهیزات سرمایشی – گرمایشی مناسب و به روز شده و استاندارد می‌کنند و با نصب سامانه‌هایی می‌توانند با رصد میزان مصرف انرژی هشدارهای لازم را به کاربران بدهند تا خود با مدیریت مطلوب میزان مصرف انرژی را متعادل نگه‌دارند.

تعویض بخاری‌های غیراستاندارد و ارزآوری برای کشور

او اضافه کرد: تعویض وسایل پرمصرف انرژی در مدارس در دستور کار مسئولان قرار دارد و از این رو حذف بخاری‌های نفتی همزمان با آغاز فصل مدارس و نصب تجهیزات گرمایشی کم مصرف و استاندارد نیاز به نظارت بیشتری از سوی مسئولان در مدارس دارد، چرا که کاهش میزان مصرف انرژی در این اماکن سهم عمده‌ای در صرفه‌جویی گاز به ویژه در فصول سرد سال دارند و می‌تواند ایران را همچون دیگر کشورها که درگیر بحران انرژی هستند، نجات دهد.

این کارشناس مسئول توضیح داد: عایق‌بندی‌های فضاهای مسکونی، اداری و ساختمان‌ها در حال حاضر زیاد استاندارد نیستند و این کار نیاز به نظارت و بازرسی مسئولان ذی‌ربط در اتحادیه و حوزه‌های مرتبط دارد تا با ممانعت از به هدررفتن انرژی بتوانیم به طور مطلوب با تغییرات اقلیمی خود را سازگار کنیم و صرفه جویی ریالی و ارزی مناسبی برای خود به ارمغان آوریم.

مزایای استانداردسازی تجهیزات گرمایشی

ابراهیمی با تاکید بر اهمیت به‌کارگیری تجهیزات گرمایشی مناسب در مدارس گفت: انتشار اخبار گاه و بیگاه وقوع حوادث ناشی از به کارگیری بخاری‌های نفت سوز یا گازسوز غیراستاندارد در مدارس موجب تعجب و تاسف می‌شود در حالی که بسیار مطلوب است تا با اجرای طرح‌هایی مانند تعویض بخاری‌های فرسوده در مدارس با بخاری‌های نو و کم مصرف، با حمایت‌های دولتی مانند طرح تعویض کولرهای پرمصرف با مدل‌های جدید با مصرف بهینه، با تامین امنیت مالی – جانی دانش‌آموزان و ادارات فرصت حمایت از سوخت‌های پاک را نیز در کشور مهیا سازیم.

 ساماندهی مصرف انرژی ساختمان‌ها

این گزارش می‌افزاید: برنامه ششم توسعه دولت را مکلف کرده بود سالانه 5 درصد شدت مصرف انرژی را در ساختمان‌ها کاهش دهد اما این قانون اجرا نشد و بخش ساختمانی به‌طور متوسط ۳۰ درصد از گاز طبیعی کشور را سالانه مصرف و این سهم از حدود ۱۰ درصد در گرم‌ترین ماه به حدود ۴۸ درصد در سردترین ماه سال افزایش پیدا می‌کند که تنها بخشی از این مصرف به دلیل الگوی مصرف جامعه است و بخش دیگری به‌خاطر تجهیزات با راندمان پایین و نوع ساختمان است بنابراین از این رو برای کاهش مصرف انرژی علاوه بر تغییر الگوی مصرف، باید شاهد بهبود محیط مصرف به‌خصوص در ساختمان‌ها باشیم.

به گزارش ایران اقتصادی؛ بهینه‌سازی مصرف انرژی در برنامه هفتم توسعه مورد توجه قرار گرفته است که اجرای آن در بخش سازمانی به رعایت قوانین و مقررات مربوط به این بخش نیاز دارد و چندین قانون و ضابطه بخش ساخت‌وساز، بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان را الزام‌آور دانسته است، اما این قوانین اجرا نمی‌شود.

بی‌توجهی به کاهش مصرف انرژی در برنامه‌های توسعه

اولین اقدام اساسی در مورد بهینه‌سازی مصرف انرژی در بخش ساختمان با وضع مبحث 19 مقررات ملی ساختمان در سال 1370 صورت گرفت و اجرای آن در ساختمان‌های کشور الزامی شد و فصل پنجم قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی، به طور مستقیم به اصلاح الگوی مصرف‌کنندگان انرژی در بخش ساختمان و شهرسازی اختصاص داده شده است.

 مبحث 22 مقررات ملی ساختمان در سال 1392 جهت مراقبت و نگهداری از ساختمان‌ها مصوب شد. هدف این مبحث تعیین حداقل الزاماتی است که در طول عمر مفید ساختمان برای نگهداری از آن جهت تأمین ایمنی و جلوگیری از به هدر رفتن سرمایه و انرژی باید رعایت شوند و در سال 1396 نیز در ماده 44 برنامه ششم توسعه توجه ویژه‌ای به بهینه‌سازی مصرف انرژی در بخش ساختمان شد.

در این راستا دولت مکلف بود به منظور کاهش شدت مصرف انرژی در بخش ساختمان، تلفات انرژی در بخش ساختمان را سالانه 5 درصد کاهش دهد، اما این برنامه متوقف مانده است و دولت در سال 1400 در راستای تکلیف مقرر در ماده 44 قانون برنامه ششم توسعه، ضوابط صرفه‌جویی انرژی در ساختمان‌ها مبنی بر اتخاذ تدابیر الزام از سوی دولت برای کاهش سالانه 5درصد از تلفات انرژی در بخش ساختمان را مصوب کرد که از اقدامات مهم اخیر درخصوص بهینه‌سازی مصرف انرژی در بخش ساختمان است.

 ارتقای کیفیت ساخت‌وسازها از طریق بهینه‌سازی و صرفه‌جویی در مصرف انرژی، ارتقای رده انرژی ساختمان‌ها از طریق اعمال مشوق‌ها و بازدارنده‌ها و استفاده از ظرفیت قانون هدفمندی یارانه‌ها با هدف افزایش بهره‌وری انرژی در ساختمان‌ها، ازجمله اقدامات در نظر گرفته شده در این تصویب‌نامه است.

بر اساس اطلاعات آماری مرکز پژوهش‌های مجلس، مقایسه رشد میزان مصرف گاز طبیعی در بخش‌های مصرفی مختلف نشان می‌دهد که تغییرات مصرف نهایی گاز با تغییرات بخش خانگی روند یکسانی دارد که نشان از اثرگذاری بالای این بخش بر کل دارد و سایر مصارف که مربوط به نیروگاه‌ها، صنایع عمده و غیرعمده است، عموماً دارای میزان مصرف ثابتی در طول سال هستند.

از سوی دیگر میزان مصرف در این بخش در تابستان تا اوایل پاییز، روند تقریبا ثابتی دارد و در اواسط پاییز با شروع فصل سرد تا اواخر بهمن‌ماه به دلیل مصارف بالا در بخش خانگی و تجاری به‌تدریج به اوج خود می‌رسد، به نحوی که اختلاف متوسط مصرف روزانه در گرم‌ترین و سردترین ماه سال بیش از 200 میلیون مترمکعب در روز ثبت شده است و تمامی این موارد باعث می‌شود به دلیل تأمین حداکثری گاز بخش خانگی، سایر بخش‌های مصرفی نیز دچار محدودیت تأمین گاز طبیعی به عنوان سوخت یا خوراک شوند.