عقب‌نشینی سرمایه‌گذاران و بی‌رغبتی خریداران خانه را ارزان‌تر کرد | اقدامات دولت چقدر در کاهش قیمت مسکن تأثیر گذاشته است؟

به گزارش آرمان ملی آنلاین نکته مهم اینجاست که مسئولان می‌گویند در یکسال اخیر قیمت مسکن چه در بخش فروش و چه در بخش اجاره چقدر افزایش داشته است و به‌رغم سیاست‌های دستوری چگونه بود که اجاره مسکن در تهران دو برابر نرخ مصوب افزایش یافت و قیمت خرید نیز درطول یکسال گذشته افزایش بیش از 50 درصدی را تجربه کرد .

روغن ریخته نذر امامزاده... 

رسانه‌های دولتی معتقدند که در روز‌های اخیر بازار مسکن نیز همچون بازار ارز و خودرو، دچار رکود سنگین و همچنین کاهش قیمت شده است. از سوی دیگر بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد در حال حاضر تمامی سرمایه‌گذاران از بازار مسکن شهر جدید پردیس عقب‌نشینی کرده‌اند و خریداران مصرفی نیز حضور پررنگی ندارند همچنین به دنبال افت قیمت‌ها در بازار مسکن شهر تهران، نرخ‌های پیشنهادی آپارتمان در شهر‌های کرج، هشتگرد، پرند و پردیس نیز با افت مواجه شده و مالکان برای آنکه واحد خود را به فروش برسانند بعضا در قیمت‌های جدید تخفیف می‌دهند.

این رسانه‌ها مدعی هستند که یکی از دلایل کاهش قیمت مسکن نتیجه ثبات نرخ ارز است و ریشه‌های ثبات نرخ ارز و آرام شدن نوسانات ارز در یک ماه اخیر نیز مشخصا ریشه در اعمال سیاست تثبیت ارزی بانک مرکزی دارد درحالیکه بنا به گفته رئیس انجمن انبوه‌سازان تهران کاهش 20 درصدی قیمت مسکن به دلیل رکود حاکم بر بازار مسکن است و در واقع به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، فروشندگان قیمت‌های پیشنهادی برای املاک خود را کاهش داده‌اند اما دولت در تلاش است تا به اصطلاح روغن ریخته را نذر امامزاده کند و این کاهش قیمت را که درنتیجه عرضه و تقاضای بازار است به اسم دولت تمام کند. 

کاهش 20 درصدی قیمت مسکن به دلیل رکود

رئیس انجمن انبوه‌سازان تهران از کاهش ۲۰ درصدی قیمت مسکن به دلیل رکود خبر داد و گفت: وزارت راه و شهرسازی با قیمت ۱۰ میلیونی ساخت نهضت ملی مسکن موافقت کرد. ایرج رهبر در نشست خبری با اشاره به قیمت مقطوع ساخت و ساز واحدهای مسکن مهر، اظهار کرد: قیمت مقطوع مشکلاتی را برای سازندگان به‌وجود آورده بود. 

وی با بیان اینکه در نهضت ملی مسکن نیز وزارت راه و شهرسازی بر انجام ساخت و ساز با قیمت مقطوع تاکید دارد، افزود: قیمت‌های متفاوتی از سوی مسئولان ذی‌ربط برای هزینه ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن اعلام می‌شود ما از وزارت راه و شهرسازی خواسته‌ایم از سازمان برنامه و بودجه در این رابطه تبعیت کند. رهبر توضیح داد: سازمان مذکور کارشناسان خیلی قوی دارد که ریز آیتم‌های مربوط به نهاده‌های ساختمانی را با دقت بسیار بالا محاسبه کرده و با توجه به تورم هر سه ماه یکبار شاخص تعدیل را اعلام می‌کنند که پس از مذاکرات متعدد، وزارت راه و شهرسازی با هزینه ساخت حدود ۱۰ میلیون تومانی برای هر مترمربع نهضت ملی مسکن موافقت کرده است. 

وی با بیان اینکه مهم‌ترین مسأله ساخت و ساز پروژه‌های نهضت ملی مسکن تامین مالی است، افزود: ‌در دوره اسلامی وزیر سابق راه و شهرسازی بارها اعلام کردیم که برای ساخت واحدهای طرح اقدام ملی آورده متقاضیان و وام ۳۰۰ میلیون تومانی پاسخگو نیست.  رهبر ادامه داد: بر این اساس پیشنهاد دادیم از سرمایه بخش خصوصی برای ساخت و سازها استفاده شود که به آن توجهی نشد. در پروژه‌های نهضت ملی مسکن توان تامین آورده از سوی متقاضیان حداکثر ۲۰۰ میلیون تومان است که با وام ۳۰۰ میلیون تومانی (قبل از افزایش به ۵۵۰ میلیون تومان) حدود ۵۰۰ میلیون تومان می‌شد که با این مبلغ وام و آورده متقاضیان برآوردهای ما نشان می‌داد که هزینه ساخت دو برابر رقم مذکور یعنی حدود یک میلیارد تومان خواهد بود. 

وی راهکار ساخت و ساز سریع پروژه‌های نهضت ملی مسکن را استفاده از سرمایه بخش خصوصی اعلام و بیان کرد: پیشنهاد داده‌ایم از همان پروژه‌ها به ازای منابع مالی بخش خصوصی به آنها واحد واگذار کنند. یا اینکه در جاهای دیگر به ما زمین واگذار کنند. 

رهبر با تاکید بر اینکه اجرای نهضت ملی مسکن مدیریت جهادی می‌خواهد، گفت: مدیریت جهادی به این معنی که مدیران قدرت تصمیم‌گیری سریع و ابلاغ آن را داشته باشند. در زمان حاضر چون مدیران اختیار ندارند منتظر تصمیم‌گیری شورای عالی مسکن می‌مانند و پس از آن در رابطه با موضوعی تصمیم‌گیری می‌کنند و در واقع به دلیل رکود حاکم بر بازار، قیمت مسکن ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش یافته است بنابراین به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، فروشندگان قیمت‌های پیشنهادی برای املاک خود را کاهش داده‌اند. 

قیمت مسکن و اجاره بها چقدر افزایش یافت؟

وحید شقاقی شهری، دکترای اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی درخصوص میزان افزایش قیمت مسکن در طول سه سال گذشته گفت: بسته به شرایط و موقعیت و نقاط جغرافیایی شهرها و کلانشهرها در کشور، افزایش قیمت‌ها متفاوت بود و نوع افزایش قیمت‌ها، همگن در همه نقاط ایران نبود. برای مثال بخش‌های شمالی ایران افزایش قیمت و رشد قیمت بیشتر و ملموس‌تری را تجربه کرد. قیمت مسکن در طول سه سال گذشته حداقل بین 5 تا 7 برابر (در برخی نقاط 5 و در برخی از کلانشهرها 7 برابر) افزایش پیدا کرده است. به تناسب افزایش 5 تا 7 برابری قیمت مسکن در سه ساله اخیر، بهای اجاره بین 3 تا 5 برابر شده است. همین مساله شرایط معیشتی در کشور را سنگین‌تر کرده است. مسکن (خرید و اجاره) 30 درصد سبد مصرفی خانوار را تشکیل می‌دهد و چون سهم 30 درصدی را در سبد مصرفی مردم دارد، لذا شرایط را برای سکونت مردم و مستاجرین بسیار سخت کرده است. 

طرحی شکس که باعث کاهش قیمت‌ها نشد

از سوی دیگر برخی دیگر از مسئولان اعمال طرح مالیات بر خانه‌های خالی را علت عرضه خانه‌های خالی در بازار و به دنبال آن کاهش قیمت‌ها مطرح می‌کنند، اما باید خاطرنشان کرد که این طرح طبق گفته رئیس پیشین سازمان امور مالیاتی که مجری این طرح بود چندان موفق نبود. 

داوود منظور، رئیس سابق سازمان امور مالیاتی و رئیس کنونی سازمان برنامه و بودجه درمورد شناسایی خانه‌های خالی و لوکس گفت: یکی از دلایلی که باعث شده مالیات خانه‌های خالی و خانه‌ها و خودروهای گران‌قیمت به طور کامل محقق نشود، ضعف اطلاعاتی است که سازمان امور مالیاتی باید از دستگاه‌های تولیدکننده اطلاعات دریافت کند همچنین از طرفی میزان اندک مالیات وصول شده از خانه‌های خالی نیز بر مدعای بالا صحه می‌گذارد و ثابت می‌کند که اعمال سیاست مالیات بر خانه‌های خالی نمی‌تواند دلیل اصلی ریزش قیمت مسکن باشد که اگرچه برخی کاهش قیمت مسکن در روزهای اخیر را به دلیل سیاست‌هایی همچون مالیات بر خانه‌های خالی عنوان می‌کنند، اما به نظر می‌رسد سیاست اعمال تثبیت ارزی دلیل اصلی کاهش قیمت‌ها در بازار مسکن باشد. 

به نظر کارشناسان اقتصادی بازار مسکن همواره یکی از بازارهایی بوده است که مدیریت آن برای دولت‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده است و سال‌هاست در اقتصادی همچون اقتصاد ایران که با تورم‌های بالا دست و پنجه نرم می‌کند، مسکن دیگر صرفا یک کالای مصرفی محسوب نمی‌شود و مشخصا تبدیل به یک کالای سرمایه‌ای شده است و افراد سعی می‌کنند برای در امان ماندن از تورم، دارایی‌های خود را به ملک تبدیل کنند از طرفی با توجه به عدم تناسب عرضه و تقاضایی که در این بازار خصوصا در دهه 90 به وجود آمد، قیمت مسکن حتی در برهه‌هایی فراتر از تورم عمومی کشور بالا رفت به صورتی که در سال‌های اخیر جهش‌های قیمت مسکن بسیار عجیب و خارج از قاعده شده است.