آمار باورنکردنی از گسترش فقر در جامعه/ مرکز پژوهش‌های مجلس این آمار را تائید کرد

آرمان ملی آنلاین:  باید گفت که رشد صفر درصدی اقتصاد ایران در دهه نود و تشدید وضعیت بحرانی تورم از سال ۱۳۹۷ به این سو در گسترش فقر در ایران بسیار موثر بوده است. آنچه کارشناسان اذعان داشته و می‌گویند چیزی که مردم در بازار می‌بینند، تورم ۷۰درصدی است؛ این عدد یک زنگ هشدار است. حالا دیگر همه اقشار اعم از کارگر و کارفرما هر دو از وضعیت موجود ناراضی‌اند. بررسی‌ها نشان داده که در شهر‌های بزرگ کسانی که دو شغل ندارند به سختی زندگی می‌کنند. 

باید گفت که فقیرتر شدن طبقه متوسط و افزایش تعداد فقرا امری است که بسیاری از کارشناسان نگرانی خود را نسبت به آن ابراز کرده‌اند؛ نگرانی‌ای که مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز در گزارشی مبسوط بر آن صحه گذاشته و گسترش فقر و افزایش شمار فقیران را تایید کرده است. در این گزارش مرکز پژوهش‌ها آمده: شکاف فقر که فاصله فقرا تا خط فقر را اندازه‌گیری می‌کند؛ در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ به بالاترین مقدار خود یعنی ۲۷درصد رسیده؛ بررسی مصارف خانوار در سال‌های گذشته نیز کاهش در رفاه خانوار را تایید می‌کند. نگاهی به مصرف خوراک خانوار سه اتفاق به طور همزمان را نشان می‌دهد؛ اول افزایش سهم خوراک از کل هزینه‌های خانوار، دوم کاهش کل خوراک خانوار یعنی کاهش کالری دریافتی و سوم کاهش کیفیت کالری دریافتی خانوار. نکته اینجاست که همزمان با افزایش شکاف فقر، فاصله خانوارهای بالای خط فقر نیز با خط فقر در طول زمان کمتر شده است. این وضعیت البته به معنای خطر قرارگیری خانوارها در طبقه فقیر با تکانه‌های اقتصادی است. 

علت تورم چه می‌تواند باشد؟

افزایش فقر حالا به یکی از مهم‌ترین معضلات اقتصادی و اجتماعی ایران تبدیل شده است و راهکارهایی برای رفع و مقابله با آن و کنترلش ذکر می‌شود از جمله داشتن شغل که حالا همین راه‌حل هم بی‌فایده بی‌نظر می‌رسد چرا که مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارش خود بر این نکته تاکید کرده است که صرف برخورداری از شغل در مناطق روستایی با احتمال زیاد می‌تواند باعث خروج از فقر شود اما در مناطق شهری بی‌تاثیر است. 

بر این اساس در سال‌های میانی دهه هشتاد و سال‌های ابتدایی دهه نود صرف برخورداری از شغل تفاوت قابل توجهی در بین فقرا و غیرفقرا داشت؛ اما به مرور زمان با افزایش فقر در عین رشد مشاغل تخصصی، درصد خانوارهای دارای سرپرست شاغل بین فقرا و غیرفقرا برابر و حدود ۶۰ درصد بوده است. این بدان معنی است که ۶۰ درصد فقرا فعالیت اقتصادی داشته و کار می‌کنند. 

برخی کارشناسان علت اصلی تورم را چاپ پول می‌دانند و می‌گویند اگر تحریم‌ها برداشته شود صعود قدرتمندی خواهیم داشت که کشور‌های منطقه متعجب می‌شوند. احمد کیمیایی، کارشناس اقتصادی، درباره علل اصلی وضعیت فعلی در تورم به انتخاب گفته: علت اصلی تورم چاپ پول است، اما باید ببینیم چرا به چاپ پول رسیدیم، اگر به عقب‌تر برگردیم مهم‌ترین دلیل تورم بحث تحریم‌هاست. وقتی تحریم هستیم و چیزی نمی‌فروشیم این اتفاق می‌افتد. اگر چیزی می‌فروختیم و پول چاپ می‌کردیم آنگاه یک پشتوانه‌ای داشتیم. جامعه هم حرف‌های دولت را نشان نمی‌دهد که می‌گوید ما خیلی خوب نفت می‌فروشیم، این حرف‌ها در سفره مردم خود را نشان نداده است. ما حتما باید تحریم‌ها را به جایی برسانیم و بدون تعارف مشکل را حل کنیم. اگر تحریم‌ها برداشته شود صعود قدرتمندی خواهیم داشت که کشور‌های منطقه متعجب می‌شوند. ما نیروی‌کار، ثروت، توان و تجربه داریم، اما تحریم‌ها نمی‌گذارد نتیجه بگیریم. 

او درباره خطرات تورم نزدیک ۷۰ درصد، توضیح داده: این عدد زنگ هشدار است و ما ۴ سال است که رقم بالا ۴۰ درصد را داریم تجربه می‌کنیم و برای مردمی که حقوق ثابت دارند خیلی سخت است و با اعدادی که خود دولت هم اعلام می‌کند اصلا همخوانی ندارد. خرج‌ها در کلانشهر‌ها بیشتر هم هست. هزینه‌ها در تهران و اصفهان و شیراز مسلما بیشتر از شهر‌های کوچکی است که دولت برای آن حقوق تعیین کرده است. در شهر‌های بزرگ این میزان حقوق زیر خط فقر است و کسانی که دو شغل ندارند به سختی زندگی می‌کنند و کارگر و کارفرما هر دو از وضعیت اقتصادی موجود ناراضی‌اند. الان هرچقدر هم دولت بخواهد برنامه اقتصادی بچیند وقتی مردم ناراضی باشند جواب نخواهد داد. 

داده‌های مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که هر چند در دهه نود، رشد اقتصادی صفر درصدی و تورم بالا رخ داده است اما بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد در سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ کاهش جزئی نرخ فقر رخ داده است و این مقطع زمانی درست مقارن با اجرای برجام و بهبود روابط خارجی ایران بوده است.