صندوق توسعه ملی در ایران تقریباً خالی است/ آقای غضنفری لطفاً لیست بدهکاران ارزی را افشا کنید

آرمان ملی آنلاین- احسان اسقایی:  از سوی دیگر دولت‌های مختلف در طول تأسیس این صندوق حدود ۱۰۰ میلیارد دلار از این صندوق دریافتی داشته‌اند. با این حساب به نظر می‌رسد این صندوق برای دولت‌های مختلف نقش یک حساب بدون قاعده داشته است که هر زمانی خواسته‌اند از آن برداشت کرده و بر موجودی آن نیفزودند. موجودی صندوق توسعه ملی در حالی حدود ۱۰ میلیارد دلار اعلام شده است که بسیاری از کشور‌های منطقه از جمله عربستان، عراق و امارات صد‌ها میلیارد دلار پس‌انداز ارزی دارند و در ‌اندیشه آن هستند که به منظور توسعه و شتاب دادن به اقتصاد کشور خود از موجودی صندوق‌های ارزی استفاده کنند. از این جهت احتمالا در سال‌های آینده در برخی از این کشور‌ها شاهد شتاب شدید در توسعه و حتی صنعتی شدن آنها خواهیم بود. این درحالی است که اولاً ایران ذخایر ارزی برای سرمایه‌گذاری ندارد و در ثانی تحریم است و اگر نفتی هم می‌فروشد یا نمی‌تواند دلار‌های آن را به داخل منتقل کند و یا اینکه عملاً با سایر ارز‌ها معامله می‌کند.. «آرمان ملی» در این ارتباط با یکی از کارشناسان سازمان برنامه به گفت‌وگو پرداخته است. 

صندوق توسعه ملی و فقدان نظام تدبیر

مهدی پازوکی ،اقتصاددان و کارشناس سازمان برنامه در ارتباط با ذخایر ارزی کشور به «آرمان ملی» گفت: نگاهی به ذخایر ارزی ایران در مقایسه با سطح ذخایر ارزی در سایر کشور‌ها و حتی کشور‌های منطقه نشان می‌دهد که وضعیت این صندوق اساساً مطلوب نیست و شاید بتوان گفت با وجود ۱۰ میلیارد دلار در این صندوق در برابر ذخایر ارزی سایر کشور‌ها از جمله کشور‌های منطقه باید گفت صندوق توسعه ملی در ایران تقریباً خالی است. چرا که ذخایر ارزی سایر کشور‌ها خصوصاً کشور‌های منطقه چندین برابر موجودی ذخایر ارزی ایران است. از این منظر فارغ از اطلاعاتی که آقای غضنفری در ارتباط با این صندوق منتشر کرده‌اند باید گفت: این صندوق فاقد نظام تدبیر و مدیریت است که با وجود اینکه کشورمان در دولت‌های مختلف بالاخره سطحی از درآمد ارزی را داشته است اما موجودی این صندوق درحال حاضر فارغ از وام‌هایی که در اختیار وام گیرندگان قرار گرفته بنا بر اظهارات رئیس صندوق ملی، تنها ۱۰ میلیارد دلار است.

 دولت‌ها از صندوق ذخیره هزینه کرده‌اند

این اقتصاددان در ارتباط با اینکه چرا صندوق توسعه ملی تشکیل شده، توضیح داد: اساساً صندوق توسعه ملی برای آن تشکیل شد که وام ارزی در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد و بخش خصوصی از این طریق بتواند صنایع کشور را توسعه و حتی باز‌سازی کند. حال اینکه از قرار معلوم بر اساس آنچه رئیس صندوق توسعه اعلام کرده حدود ۱۰۰ میلیارد دلار از موجودی این صندوق یک راست به جیب دولت‌های مختلف رفته است و این مورد نشان می‌دهد صندوق توسعه تنها به مثابه یک جیب برای دولت بوده و دولت‌های مختلف همواره دستشان در جیب صندوق توسعه رفته و هر مقدار که خواسته‌اند از آن برداشت کرده‌اند. حال اینکه همان طور که اعلام شد اساساً تشکیل صندوق به منظور اعطای وام به بخش خصوصی بوده است. 

کدام بخش خصوصی واقعی وام گرفته؟

پازوکی در ارتباط با اینکه لازم است مشخص گردد که کدام یک از شرکت خصوصی توانسته از این صندوق وام بگیرند، گفت: احتمال دارد که بخشی از این وام‌ها مستقیما به بخش‌های خصولتی اقتصاد ایران داده شده باشد. شرکت‌های وابسته به صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های وابسته با ارگان‌های مختلف و... احتمالا در صدر وام گیرندگان این بخش بوده‌اند. 

از حساب ذخیره ارزی تا صندوق توسعه ملی

وی تأکید کرد: در دوران سیدمحمد خاتمی حسابی تحت عنوان حساب ذخیره ارزی وجود داشت و یک فرد به نام آقای مردوخی این صندوق را اداره می‌کرد و زمانی که این صندوق تحویل آقای احمدی نژاد شد موجودی آن حدود ۱۰ میلیارد دلار بود، اما بعد‌ها که این حساب به صندوق تغییر پیدا کرد صد‌ها میلیارد تومان خرج روی دست دولت گذاشت. اگر در گذشته چند نفر این صندوق را اداره می‌کردند و صندوق ۱۰ میلیارد دلار هم موجودی داشت اما اکنون همان ۱۰ میلیارد دلار را موجودی دارد اما چند صد برابر خرج مجموعه اداره‌کننده آن می‌شود. ضمن اینکه عملکرد این صندوق هم  شفاف نیست. بنده یک سؤال از آقای غضنفری دارم چرا لیست شرکت‌هایی که وام از صندوق گرفته‌اند اعلام نمی‌شود. اساساً شرکت‌هایی که این وام‌ها را گرفته‌اند و اکنون به هر علت پس نداده‌اند کدام شرکت‌ها هستند؟ چرا که اگر یک شرکت در ۲۰ ماه قبل وام ارزی گرفته باشد در آن موقع دلار حدود ۲۵ هزار تومان بوده است اما اکنون که دلار بالای ۵۰ هزار تومان است آیا این شرکت‌های می‌توانند حتی اگر بخواهند، این وام‌های ارزی را پس دهند؟

 پازوکی با تأکید بر اینکه صندوق احتمالا در برابر عدم بازپرداخت این وام‌ها به سمت اداره کردن خواهد رفت در این ارتباط توضیح داد: متأسفانه در برابر عدم بازپرداخت این وام‌ها مثلاً وامی که برای ساخت نیروگاه پرداخت شده، صندوق همانند برخی نهاد‌های دیگر احتمالاً به سمت تحویل گرفتن این واحد‌ها و اداره کردن آن‌ها برود و این مورد یک آشفته بازار جدی در مدیریت کشور حتی بدتر از خصولتی‌سازی‌ها در کشور ایجاد خواهد کرد. 

چه باید کرد؟

مهدی پازوکی در پایان با تأکید بر اینکه کل اقتصاد کشور نیازمند نظام تدبیر ویژه است، گفت: ایران باید به سمت حکم‌رانی خوب حرکت کند. امروز ۲۰ ماه از عملکرد دولت می‌گذرد اما هیچ برنامه‌ای از دولت مشاهده نشده است. اگر نظام حکم‌رانی خوب در اقتصاد کشور حکمفرما شود به طور یقین صندوق در جایی سرمایه‌گذاری خواهد کرد و به شرکت‌هایی وام خواهد داد که بتوانند اصل وام را پس دهند. نه اینکه شرکت‌های خصولتی و وابسته به این نهاد و آن نهاد و این صندوق و آن صندوق وام ارزی دریافت کنند اما در برابر مشخص نباشد که اصل وام به صندوق باز می‌گردد یا خیر؟ از این رو تاسیس صندوق برای ذخایر ارزی اساساً اشتباه بود و کافی است که یک دفتر در سازمان برنامه وجود داشته باشد و تحت سیاست‌های کلان کشور در جهت بخش خصوصی دستور بدهد که بانک‌ها از موجودی این صندوق وام دهند.