ابن سینا و زکریای رازی چه نظری دربارۀ «قهوه» داشتند؟
از این ماده اسرارآمیز معمولاً در کتب پزشکی و گیاهشناسی اسلامی در قرون گذشته با عنوان «بُنک» یاد شده است.
به گزارش آرمان ملی آنلاین، در قرن پانزدهم، یک نوشیدنی جذاب جدید به نام قهوه در خاور میانه بر سر زبانها افتاد، اما مردم منطقه از مدتها قبل، از قهوه استفاده میکردند گرچه نه به عنوان نوشیدنی! ژانت فرِگولیا، در کتاب ۲۰۱۹ خود درباره قهوه به یافتههای باستانشناسی اخیر توسط یک تیم آمریکایی-فرانسوی اشاره میکند که منشا باستانی قهوه عربیکا را جنوب غربی اتیوپی میدانند.
پیشنهاد ویژه نوشت: اما پنج قرن قبل از محبوبیت قهوه به عنوان یک نوشیدنی گرم، نام یک ماده مرموز در کتابهای عربی در باب پزشکی و گیاهشناسی آمده بود. توضیحات این ماده بسیار شبیه قهوه آشنای امروزی بود. اما به آن «بُنک» میگفتند و به جای نوشیدن، بیشتر برای تمیز کردن و شاداب کردن دستها از آن استفاده میکردند.
چند قرن بعد، نویسندگان گهگاه به ویژگیها و کاربردهای آن اشاره میکردند. جالبترین آنها اظهارات زکریای رازی، پزشک قرن دهم است مبنی بر اینکه از بُنک برای جلوگیری از بوی نامطبوع عرق و بوی آهک زنده موبر در حمامها، استفاده میشد. پزشک مشهور ابن سینا نیز این نکته را در مورد خواص قهوه یا همان بنک میافزاید که میتواند پوست را تمیز و بوی بدن را شیرین کند. ابن سینا خاطرنشان میکند که مصرف بنک دارای خواص تغییردهنده ذهن است که میتواند بر عقل اثر بگذارد. این نخستین بار در تاریخ علم است که کسی به اثرات کافئین بر مغز اشاره میکند.
اما پزشکان بنک را با توجه به ظرفیتی که در جذب بو و خشک کردن رطوبت دارد، در ساخت شستشودهندههای دست مفیدتر میدانستند. نخستین دستورالعملهای استفاده از بنک مربوط به قرن دهم است (ابن سیار الوراق در «کتاب الطبیخ یا کتاب آشپزی» از بغداد و ابن جزار در رسالهای به نام «فی فنون الطیب و العطر»).
در برخی از دستورالعملها برای تمیز کردن دست، از آن به همراه انبوهی از مواد دیگر مانند میخک، هل سیاه، پوست میوه، دارچین و غیره استفاده میشد.
ارسال نظر