پیامدهای قاچاق «فسیل» چیست؟

به گزارش آرمان ملی آنلاین، بروز همه گیری کرونا وتبعات ناشی از ممنوعیت حضور در اماکن عمومی، هر ایرادی که داشت؛ باعث اتفاقات خوبی هم در ایران و جهان شد. البته که این همه گیری باعث از دست رفتن جان‌های بسیاری شد که رفتن هرکدامشان تلخ است، اما سبب تقویت جایگاه و ایجاد زیرساخت‌ها برای فعالیت‌های مجازی و غیرحضوری در سطح جهان شد.

ایران ما نیز از این جریان عمومی‌جهانی برکنار نبود و در کشور، بسیاری از نهادها، سازمان‌ها و فعالان بخش خصوصی، به ضرورت تقویت زیرساخت‌ها و آمادگی برای وضعیت‌های بحرانی نظیر آنچه در دوران همه گیری کرونا به وجود آمد، واقف شدند.

تجربه‌های موفق و ناموفق

در عرصه هنر، سینما پس از از سر گذراندن شوک نخستین، توانست با تمهیداتی که پیش از آن در کشور چندان جدی گرفته نمی‌شد، بخشی از بحران را مدیریت کند. نخست، موضوع «سینما خودرو» مطرح شد و برای چند فیلم از جمله «خروج»  به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا این شکل از اکران تجربه شد اما مورد استقبال چندانی قرار نگرفت. بعد از آن بود که موضوع «اکران برخط» جدی تر گرفته شد. بحران کرونا شدت گرفته بود، سالن‌های سینما به حالت تعطیل یا نیمه تعطیل درآمده بودند و صف طولانی فیلم‌های در نوبت اکران، طولانی تر می‌شد. در این وضعیت بود که بسترهای پخش برخط فیلم، تلاش کردند از وضعیت پیش آمده استفاده کنند و جای خالی سالن‌های سینما را در نوبت اکران پر کنند.

بعد از پایان یا دست کم فروکش کردن بحران کرونا، بسترهای نمایش فیلم، جایگاه ویژه ای در بین مخاطبان سینما به دست آورده بودند و طبیعی بود همچنان اکران برخط، حتی بعد از پایان اکران حضوری در سالن‌های سینما، روشی برای کسب درآمد تهیه کنندگان سینما باشد.

در این میان متأسفانه، بسترهای نمایش فیلم و سریال نتوانستد از وضعیت پیش آمده استفاده کنند چرا که تقریباً تمامی‌فیلم‌هایی که در اکران برخط، برای مخاطبان عرضه شدند، در کوتاه ترین زمان ممکن سر از کانال‌های تلگرامی‌و سایت‌های غیرمجاز درآوردند و شبکه‌های ماهواره ای فارسی زبان که همچون قارچ هر روز در حال تکثیرند، به نمایش این فیلم‌ها روی آوردند. به همین دلیل دیگر اکران برخط، موضوعیت خود را از دست داد و کمتر کسی رغبت می‌کرد برای تماشای فیلم‌ها، پول بدهد. در تازه ترین نمونه، فیلم «فسیل» پس از یک اکران بسیار موفق و رکوردشکن، وارد بسترهای نمایش فیلم شد و اکران برخط آن در حالی که با استقبال فوق العاده رو به رو شده بود، به دلیل قاچاق فیلم و پخش در شبکه‌های متعدد ماهواره ای، شکست خورد.

پلتفرم‌های نمایش فیلم ایرانی، زمینه مناسبی برای ادامه دار بودن جریان اقتصادی تولید و پخش فیلمند و می‌توانند نقش مهمی‌در اقتصاد هنر در دوران پس از کرونا بازی کنند. امروزه در همه جای جهان، آنها رقیب سالن‌های سینما هستند و هر روز بر مخاطبانشان افزوده می‌شود اما تا زمانی که این بسترها، سخت افزار لازم برای حراست و صیانت از حقوق مادی و معنوی هنرمندان و سینماگران را فراهم نکنند و فیلم‌ها در هنگام اکران برخط، به راحتی آب خوردن قاچاق و پخش شوند، انگیزه ای برای حضور سینماگران در این شکل از اکران برایشان نخواهد بود.

واقعیت این است که به کمک ابزارهای قانونی نمی‌توان در این موارد کار زیادی انجام داد. دست وزارت ارشاد هم در حفظ حقوق معنوی هنرمندان بسته است و با بیانیه و اظهار نظر نمی‌توان واقعیت موجود را تغییر داد. شبکه‌های ماهواره ای و کانال‌های دانلود فیلم آنقدر در فضای مجازی، زیادند که نمی‌توان آنها را بست و جلوی فعالیتشان را گرفت. بهتر است زمینه‌های قاچاق فیلم را از داخل گرفت. مسؤولان وزارت ارشاد و پلفترم‌ها باید صادقانه درباره روند رو به گسترش قاچاق فیلم‌ها، توضیح دهند و به صورت مشترک چاره ای برای این وضعیت بیندیشند. اگر می‌خواهیم از ظرفیت‌های اکران برخط همچنان در سینمای ملی استفاده کنیم، باید با این مشکل جدی و واقعی را به صورت اساسی رو به رو شویم و آن را حل کنیم، در این صورت اکران برخط می‌تواند به وزارت ارشاد و سازمان سینمایی هم در حل مشکل ترافیک سنگین فیلم‌های در نوبت کران مانده، کمک کند.