آخرین حضور

با این حال همراستا با انتخابات مجلس؛ انتخابات خبرگان نیز میزانی از آرای مردم را نامزدهای این انتخابات به‌همراه داشته است در برخی اوقات بسیار کم و در برخی مقاطع نیز با رایی بسیار بالا  که نشان از نوع توجه و رویکرد جامعه به این مجلس داشته است. هر چند که اگر به دیده عمیق‌تری به این مساله بنگریم خواهیم دید که اساسا مشارکت در این انتخابات نیز همچون انتخابات مجلس مبتنی بر نوع نگاه جامعه به فرآیند انتخابات بوده است. هر زمان جامعه میزانی از رضایتمندی را از روندهای موجود در جامعه تجربه کرده شاهد مشارکت بالای مردم در انتخابات‌های مختلف بودیم. اما بالعکس هر زمان جامعه به جهت نارضایتی‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی حضورکمرنگی از خود در انتخابات را بر جای گذاشته تبعا میزان مشارکت در انتخابات‌های مختلف نیز به مراتب پایین‌تر بوده است. هر چند که از یک موضوع که اساسا مبتلا به تمامی انتخابات‌های مختلف است نیز نباید گذشت و آن مساله ردصلاحیت‌هایی است که باعث شده تا چهره‌های شاخص و تاثیرگذار به‌دلایل نه چندان موجه از راهیابی به رقابت‌های انتخاباتی باز بمانند. رویکردی که در دوره اخیر وجهه خالص‌سازی به خود گرفت و بسیاری از افراد منتقد یا مخالف را از گردونه انتخاب حذف کرد تا صرفا کاندیداهای همراه و همفکر بمانند و از قضا همان‌ها نیز انتخاب شده‌اند.

* از خبرگان پنجم تا ششم

نگاهی به انتخابات 2 دوره اخیر در خبرگان نشان می‌دهد که این انتخابات با فراز و فرودهایی همراه بوده است.  چنانکه رقابت‌های انتخاباتی در سال 94 میان تندروها و اعتدالیون به حدی بالا بود که این رقابت‌ها به انتخابات خبرگان نیز رسید و دو لیست کاملا مجزا در تهران بیرون آمد تا به طور مشخص رقابت میان میانه‌روها و تندروها شکل و ظاهر جدیدی به خود بگیرد. در انتخابات خبرگان پنجم که با میزان مشارکت بسیار بالای مردم همراه بود، 2 لیست از تهران برای انتخابات خبرگان بیرون آمد. لیستی تحت عنوان خبرگان مردم به سر لیستی مرحوم آیت‌ا... علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی و چهره‌های شاخص آن افرادی چون حجت‌الاسلام حسن روحانی، سیدمحمود علوی مرحوم سیدهاشم بطحائی، مرحوم نصرا... شاه‌آبادی و محسن اسماعیلی نام برد و در طرف مقابل لیست ائتلاف بزرگ اصولگرایان با چهره‌های شاخص این جریان همچون مرحوم آیت‌ا... محمد یزدی، مرحوم آیت‌ا... مصباح یزدی، آیت‌ا... جنتی و مرحوم آیت‌ا... اختری اشاره کرد. رقابت‌های انتخاباتی نیز به نحوی پیش رفت که اصولگرایان با هجمه و تخریب لیست خبرگان مردم را لیست انگلیسی نامیدند، اما مشارکت گسترده مردم در حمایت از این لیست  و رای بالای همه لیست به جز نفر آخر  موجب حیرت و تعجب جریان مقابل شد. در انتخابات خبرگان پنجم در اسفندماه سال 94  مرحوم آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی با ۲.۳۰۱.۴۹۲ رای بالاترین رای تاریخ مجلس خبرگان رهبری را از آن خود کرد و نفر اول قرار گرفت و پس از وی مرحوم آیت‌ا... امامی کاشانی با ۲.۲۸۶.۴۸۳ و حجت‌الاسلام حسن روحانی با ۲.۲۳۸.۱۶۶ در جایگاه های دوم و سوم تهران قرار گرفتند. جالب اینکه نفر آخر از منتخبان تهران یعنی آیت‌ا... جنتی با ۱.۳۲۱.۱۳۰ به خبرگان پنجم راه یافت. حال پس از 8 سال انتخابات خبرگان ششم جمعه گذشته انجام شد و طی آن آیت‌ا... علیرضا اعرافی با ۸۸۸.۶۱۸؛ آیت‌ا... محسن قمی با ۸۸۸.۱۲۷ و حسینعلی سعدی با ۷۹۶.۳۶۵ در رده‌های بعدی ایستادند. حال اینکه در مقام مقایسه اگر بخواهیم به قیاس دو انتخابات 94 و 1402 یعنی خبرگان پنجم و ششم بپردازیم شاهد اختلاف چشمگیر مشارکت از حداکثری به حداقلی و به تبع آن نیز اختلاف فاحش ارای منتخبان ملت برای حضور در مجلس خبرگان خواهیم بود. جایی‌که اگر آرای نفر اول خبرگان پنجم را با نفر اول خبرگان ششم مقایسه کنیم شاهد ۱.۴۱۲.۸۷۴رای فاصله بین این دو خواهیم بود. البته این پایان کار نیست و ماجرا جایی جالب‌تر می‌شود که حتی اگر آرای آیت‌ا... اعرافی به‌عنوان منتخب نخست تهران در انتخابات خبرگان ششم را با نفر آخر خبرگان پنجم یعنی آیت‌ا... جنتی ۱.۳۲۱.۱۳۰ نیز مقایسه کنیم باز می‌بینیم ۴۳۲ .۵۱۲ رأی فاصله دارد که این نشان از ریزش آرا و کاهش مشارکت دارد. اما به‌نظر عدم تایید و حضور چهره‌های موثری چون حجت‌الاسلام حسن روحانی و... نیز در این قضیه بی‌تاثیر نبوده است. این در حالی است که از خبرگان پنجم تا خبرگان ششم چهره‌های زیادی چهره در نقاب خاک کشیدند  و حتی به پایان دوره هم نرسیدند. از مرحوم آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی، آیت‌ا... شاه‌آبادی و سیدابوالفضل میرمحمدی گرفته تا سیدهاشم بطحائی گلپایگانی، ابراهیم امینی و محمدعلی تسخیری، محمدحسن فاضل گلپایگانی(زالی)، محمد محمدی ری‌شهری و عباسعلی اختری و در نهایت آیت‌ا... امامی کاشانی که طی چند روز گذشته فوت  کرد.  البته نکته‌ای که نباید از قلم انداخت شکست برخی چهره‌های شاخص در این انتخایات همچون آیت‌ا... آملی لاریجانی؛ رئیس فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام است که در نوع خود جالب توجه بود.

* آخرین اجلاسیه خبرگان پنجم

روز گذشته آخرین جلسه مجلس پنجم خبرگان رهبری در حالی برگزار شد که عده‌ای از نمایندگان به‌دلایل مختلف در این جلسه حاضر نشدند. برخی به‌دلیل عدم رای‌آوری در دوره ششم، برخی ردصلاحیت و برخی هم انصراف از حضور. جلسه صبح دیروز به ریاست احمد جنتی در شرایطی برگزار شد که گمان می‌رفت آخرین اجلاسیه خبرگان رهبری در دوره پنجم با حضور همه اعضا برگزار شود اما غیبت چهره‌های خبرساز این دوره در اولین روز این اجلاسیه جلب توجه می‌کرد. چنانکه غیبت افرادی نظیر صادق آملی لاریجانی که بعد از تجربه حضور در ۳ دوره از مجلس خبرگان رهبری، از حضور در دوره بعدی بازماند جالب توجه بود. البته آملی لاریجانی تنها غایب این اجلاسیه نبود، بلکه احمد علم‌الهدی هم از جمله غایبان سیزدهمین اجلاسیه مجلس خبرگان رهبری دوره پنجم بود. جالب اینکه علم‌الهدی در دور آتی خبرگان نیز حضور دارد و ترجیح داد که به اجلاس پایانی دوره پنجم نیاید. آیت‌ا... موسوی جزایری نیز دیگر نماینده‌ای بود که در این جلسه حضور نداشت. سیدابراهیم رئیسی هم که نایب رئیس دوره پنجم خبرگان بود به‌دلیل کاشت درخت و نهال دیر به روز نخست اجلاس رسید.  از جمله حواشی این جلسه نیز گپ‌وگفت صمیمانه حسن روحانی که برای دور ششم از سوی شورای نگهبان ردصلاحیت شد با آیت‌ا... موحدی کرمانی بود.