جهش قیمت ارز بعید است

یعنی همان‌طور که مثلا وقتی عرضه و ارائه کالاهایی مثل گوشت، تخم مرغ، لبنیات و هر چیز دیگری زیاد شود و نیاز جامعه را برطرف می‌کند، طبیعی است که قیمت متعادل می‌شود، افزایش قیمت شدید نخواهیم داشت چون حرص و ولع جامعه جمع می‌شود. بنابراین اگر رشدی هم داشته باشد، رشدی طبیعی و بلکه کند خواهد بود ولی اگر متقاضی کالا زیاد باشد ولی عرضه کم باشد، خودش هم بازار سیاه به‌وجود می‌آورد و هم علاوه بر بازار سیاه رشد قیمت را از کنترل خارج می‌کند. ارز هم همین‌طور است.

در شرایط کنونی کشور ارزهایی که در اثر فروش نفت از کانال دولت به دست می‌آید، با مجوز آمریکا فقط در مصرف دارو و کالاهای اولیه به کار برده می‌شود یعنی با آن دنبال خرید چیز دیگری نخواهد رفت و دیدیم هفت میلیارد دلاری که نفت به کره جنوبی فروخته بودیم هم با کاهش روبه‌رو شد و نزدیک کمتر از شش میلیارد دلار به حساب آمد که آن‌هم فقط برای خرید کالاهای اساسی و دارو بود. پس در اینجا کمبود ارز داریم و ارز حاصل از صادرات که بخش خصوصی انجام می‌دهد و ارز حاصل از فروش نفت که باز بخش خصوصی انجام می‌دهد، به چرخه دولت برمی‌گردد و دست دولت در هزینه کرد آنها باز است. بنابراین ما وضعیت درآمد ارزی‌مان وضعیت مطلوبی نیست که انتظار داشته باشیم  قیمت ارز کاهش پیدا کند و کمتر از مثلا وضع موجود که الان نزدیک 50 هزار تومان است به حدود چهار سال پیش برگردد. از طرف دیگر افزایش قیمت کالاها و درنهایت تورم باعث کسری بودجه می‌شود.

وقتی قیمت ارز افزایش پیدا نکرد ولی هزینه‌های دیگر کشور افزایش پیدا می‌کند متاسفانه هم دولت و به‌ویژه مجلس، بودجه را دائما افزایش می‌دهند به جای اینکه کنترل کنند، صرفه‌جویی کنند، افزایش بودجه می‌دهند و هزینه‌های جدیدی را به دولت و به مردم و به بودجه تحمیل می‌شود. وقتی درآمد به دست نیامد، به آن عدم تحقق می‌گویند. یعنی پولی که در بودجه پیش‌بینی شده به‌دست نیامده و به کسری بودجه منجر می‌شود.

در اینجا دولت دو راه دارد: یکی کار صحیح که همان کاهش بودجه است و دیگری همان کاری است که بیشتر دولت‌ها  می‌کردند و  وقتی کسری بودجه دارند، قیمت ارز را افزایش می‌دادند تا بتوانند کسری بودجه را با افزایش قیمت ارز تامین کنند. در این حالت طبیعی است که قیمت ارز افزایش پیدا می‌کند. ولی پیش بینی نمی‌کنم همانند جهشی که در سال گذشته داشت، جهش فراوانی داشته باشد مگر خدای ناکرده اتفاق نامناسبی رخ دهد در غیر اینصورت افزایش قیمت خواهیم داشت ولی نه افزایش قیمت فوق‌العاده بلکه مثل همین روندی که در ظرف 40 سال گذشته داشته‌ایم.ما در ظرف 40 سالی که از انقلاب می‌گذرد همیشه افزایش قیمت داشتیم که به صورت سالانه حدود 30 درصد و در یک سال که 5/49 (چهل ونه و نیم) درصد شد، بوده است. الان هم اگر اتفاق غیرمترقبه‌ای نیفتد شرایط ارزی و افزایش قیمت‌ها خیلی جهشی و خارج از پیش بینی نخواهد بود.

*نماینده ادوار مجلس