آزادسازی دارایی‌های تهران در برابر تبادل زندانیان / کاهش یک میلیارد دلاری ارزش دارایی‌های ایران؛ فرزین شکایت می‌کنیم

 روزی که رسانه‌ها از قبل در مورد تبادل زندانیان و جابه‌جایی دلارهای نفتی تهران از کره به قطر خبر داده بودند. با این وجود اما برخی تا لحظات آخر اعتقاد داشتند تبادل زندانیان و انتقال دلارهای ایران از کره به قطر به این آسانی‌ها ممکن نیست و هر آن ممکن است یک پیشامد به وجود آید که تهران و یا واشنگتن از ادامه مسیر صرف نظرکنند. با این وجود زندانیان ایرانی از زندان‌های آمریکا آزاد شدند، زندانیان آمریکایی با هواپیما به قطر رفتند و دلارهای متعلق به ایران نیز همان‌طور که از قبل پیش بینی می‌شد به حساب بانک مرکزی ایران در قطر واریز گردید.

*ماه‌ها مذاکره برای رسیدن نقطه آغازین

تبادل زندانیان و جابه‌جایی دلارهای ایران از کره به قطر محصول ماه‌ها مذاکره محرمانه و مخفی، غیرعلنی و غیر‌مستقیم ایران و آمریکا در دو هتل جداگانه در قطر بود. چندی قبل بود که سی‌ان‌ان به نقل از مقامات آمریکایی اعلام کرد: «هیات‌های آمریکایی و ایرانی در هتل‌های جداگانه در دوحه قطر مذاکرات غیر مستقیم برای آزادسازی پول‌های مسدود شده ایران و همچنین آزادی زندانیان آمریکایی را انجام دادند در حالی که دیپلمات‌های قطری  پیام‌های ایران و آمریکا را به آنها می‌رساندند.» مذاکراتی که باید صورت می‌گرفت تا تهران و واشنگتن بتوانند بر اساس آن فرصتی را برای تنش‌زدایی  فراهم کنند. تنش بین ایران و آمریکا نیز زمانی به اوج خود رسید که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از پیدایش ذرات اورانیوم غنی شده بالای 60 درصد در تهران خبر داد. خبری که باعث شد رسانه‌های آمریکایی و اسرائیلی به صحنه سازی رسانه‌ای علیه ایران روی آورند اما چندی بعد خبرآمد که یک مقام امنیتی آمریکا از سوی وزارت خارجه واشنگتن به دوحه آمده تا با مقامات ایرانی  به صورت غیر مستقیم به گفت‌وگو بپردازد. آمریکایی‌ها خطوط قرمز خود را در این مذاکرات اعلام و از خطوط ایرانی‌ها هم باخبر شدند. بعد از آن مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا آغاز ‌شد. احتمالا در این مذاکرات آمریکایی‌ها پیشنهاد‌هایی در مورد  توافق موقت می‌دهند. این مورد آنچنان از سوی ایران به دربسته می‌خورد که آمریکایی‌ها اعلام کردند که به دنبال این نوع از توافق نیستند. همزمان رسانه‌های وابسته به تل‌آویو بر این مورد تاکیدکردند و بعدها خبر از توافق غیرمکتوب بین طرفین رسانه‌ای شد. توافقی که گرچه رسانه‌ها بر «توافق» بودن آن در ابتدا تاکید کردند اما بعدها از «تفاهم» بین ایران و آمریکا تحلیل‌هایی ارائه شد. تفاهمی که البته موجب شد پایه‌های  مذاکرات بر سر توافق وین تاحدودی سفت شود چرا که اکنون شاهدیم که اولین گام بر اساس مذاکرات  یعنی تبادل زندانیان در برابر آزادسازی دارایی‌های تهران اجرایی شده است. امروز تهران و واشنگتن بعد از ماه‌ها مذاکره و نشت برخی اخبار از شیوه مذاکرات مخفی و غیرعلنی دوطرف، به یک نقطه آغازین برای تفاهمی بزرگ‌تر در زمینه هسته‌ای نزدیک‌تر شده‌اند؛ تفاهمی که البته تا رسیدن به آن گام‌های جدی‌تری باید برداشته شود.

*دلارها آزاد، 5 زندانی رفتند 2 ایرانی به دوحه آمدند

رئیس بانک مرکزی از واریز ۵ میلیارد و ۵۷۳ میلیون یورو از منابع بلوکه شده ایران به حساب ۶ بانک ایرانی در دو بانک الاهلی و الدخان در قطر خبر داد و گفت: دسترسی به منابع ارزی در چند کشور در حال انجام است. محمدرضا فرزین در برنامه تلویزیونی با اشاره به آزادسازی منابع بلوکه شده، اظهارکرد: ۱۹ مرداد ماه سال جاری، تمام منابع غیرقابل دسترس ایران که در بانک‌های کره جنوبی و شعبه سئول بانک ملت نگهداری می‌شد به حساب بانک مرکزی سوئیس برای تبدیل به یورو منتقل شد. رئیس کل بانک مرکزی افزود: طبق توافقات انجام تمام پرداخت‌ها توسط کارگزاران بانک‌های قطری و سوئیفت انجام می‌شود. همچنین کاظم غریب‌آبادی، معاون امور بین‌الملل  قوه قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر در ایکس نوشت: پس از یک تلاش موفق تیمی، ۵ هموطن ایرانی محبوس در زندان‌های آمریکا امروز(دیروز) آزاد و دو نفر از آنان از طریق دوحه وارد تهران می‌شوند. ستاد حقوق بشر در کنار دولت و قوه قضائیه در احقاق حقوق ایرانیان خارج از کشور مصمم خواهد ماند. ناصر‌کنعانی سخنگوی وزارت خارجه هم  در این ارتباط گفت: بر اساس آخرین اخبار، دارایی‌های آزادشده ایران در کره جنوبی  امروز (دوشنبه) در اختیار دولت و ملت قرار خواهد گرفت و تبادل زندانیان نیز انجام خواهد شد. کنعانی همچنین گفت ۲ نفر از شهروندان ایرانی آزاد شده در آمریکا به کشور باز می‌گردند و یک نفر دیگر نیز با توجه به حضور خانواده‌اش به کشور دیگری سفر می‌کند و ۲ نفر دیگر نیز با توجه به سابقه حضور و زندگی‌شان در همان آمریکا باقی می‌مانند. «علی باقری» معاون سیاسی وزیر امور خارجه در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاری صداوسیما که آیا در حال حاضر تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا انجام شده، گفت: قاعدتاً طبق زمان‌بندی انجام شده ما الان باید تبادل زندانیان را در دوحه داشته باشیم؛ زندانیانی که مدنظر آمریکا بودند و زندانیان ایرانی که به صورت غیرقانونی توسط آمریکا بازداشت شده بودند. پیش از این اظهارنظر باقری، رسانه‌ها خبر داده بودند که هواپیمای حامل پنج جاسوس آمریکایی تهران را به مقصد دوحه، محل تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا ترک کرده و ۲ نفر از پنج زندانی آزاد شده ایرانی که قصد سفر به ایران را داشتند، بر اساس برنامه از پیش تعیین شده وارد پایتخت قطر شدند.

* یک و نیم میلیارد دلار ایران کو؟

 در گذشته اعلام شده بود که دارایی‌های ایران در کره حدود 7 میلیارد دلار است. در این مدت که  ارزش پول کره در برابر دلار با کاهش روبرو شد از این رو دارایی‌های ایران در کره نیز آب رفت بر اساس برخی اخبار حدود یک تا یک و نیم میلیارد دلار از ارزش دلارهای ایران کاسته شده است . موردی که به نظر می‌رسد اگر از سوی مقامات بانک مرکزی ایران، مذاکره کنندگان  در نظر گرفته می‌شد و کمی زودتر انتقال ارزهای ایران صورت می‌گرفت اکنون شاهد آن نبودیم و اینجاست که آسیب‌های تحریم بر اقتصاد ایران مشخص می‌شود. البته تهران از قبل اعلام کرد که از کره شکایت خواهد کرد. روز گذشته هم که فرزین رئیس کل بانک مرکزی خبر انتقال دارایی‌های تهران را داد به این مورد اشاره کرد و گفت: شکایت ایران از کره جنوبی به دلیل عدم دسترسی به وجوه مزبور و کاهش ارزش به منظور دریافت خسارت در حال پیگیری است.