تقابل بزهکارانه

 زندان در برخی از کشورهای اروپایی، تفاوت چندانی با هتل نداشته و براساس عقیده آسیب شناسان اجتماعی، در مسیر آکادمیک نه تنها سودی از نگاه تربیتی برای کشور ندارد، بلکه فقط تحمیل هزینه بر بدنه اقتصادی کشور است. از نگاه رفتارشناسی تربیتی و اصلاح‌گرانه، هدف از زندان محدود‌ کردن آزادی‌های فردی و مجازات‌های جسمانی و روانی است. هدف از محکومیت به زندان، احساس محدودیت بوده، تا بعد از اتمام این دوران فرد قدر و ارزش آزادی را دانسته و دیگر کمتر تمایلی به جرم داشته باشد. در حال حاضر بخش قابل توجهی از جمعیت کیفری کشور را اتباع بیگانه تشکیل می‌دهند، که براساس ارزیابی‌های پژوهشی و علمی جرایم مرتبط با مواد مخدر، قاچاق اقلام تاریخی و باستانی، جعل گذرنامه و مدارک مسافرت‌های مختلف، عبور غیر قانونی، قتل و قاچاق اسلحه، جرایم اخلاقی و جعل و ‌خرید و فروش ارزهای جعلی، نزاع و تظاهرات مستانه و... به علت ارزانی قیمت مواد مخدر در کشورهای همسایه، خرید و قاچاق این اقلام، یکی از اصلی‌ترین جرایم ارتکابی توسط اتباع بیگانه در کشور است. باتوجه به تعداد قابل توجه ایرانیان گرفتار در کشو‌های مختلف، که جرایم اکثر آنها حمل و همراه داشتن مواد مخدر، عبور غیر مجاز مرزی، ارز جعلی یا قاچاق، جعل اسناد عبور به‌خاطر نداشتن شرایط دریافت مجوزهای قانونی برای عبور، مخصوصا عدم دریافت کارت پایان خدمت و وحشت از انجام خدمت سربازی و... چه زندانیان خارجی محبوس در کشور ما و چه ایرانیان گرفتار در کشورهای بیگانه، مشکلاتی از قبیل دوری از خانواده و اقوام و عدم آشنایی با زبان کشور و محل گرفتاری، از جمله مصائبی است که زندانیان را درگیر می‌کند. همچنین گرفتار شدن ‌در دام‌ کلاهبردارانی که یا کمی زبان فارسی بلد هستند و یا دست و پا شکسته می‌توانند با هموطنان گرفتار ارتباط بر قرار کنند، این افراد در لباس دلسوزی و مترجمی به هموطنان ما نزدیک شده و باترفند‌های مختلف از آنها سوءاستفاده می‌کنند و به بهانه‌های مختلف داشتن وکیل یا رابطه گرفتاران را گرفتارتر می‌کنند. در کنار جلب اعتماد‌های کاذب، از صفا و صداقت هموطنان ما حداکثر بهره را برده و به مشکلات آنها می‌افزایند. بعضی از هموطنان نیز با درخواست پول‌های آنچنانی از خانواده‌های نگران و مضطرب خود از زندانیان آزاد شده در خواست مراجعه به فامیل کرده و با دادن نشانی‌های خاص آنها را هم به ورطه مشکلات مالی می‌کشانند. درحال حاضر قوه قضائیه توسط معاونت امور بین‌المللی و کارشناسان و وکلای مسلط و مجرب می‌توانند تا حد مقدور مشکلات این هموطنان را حل و فصل نمایند. اکثر گرفتاران در کشورهای دیگر مثل آذربایجان (باکو)، افغانستان، امارات، عراق و... به‌خاطر وعده‌های دروغ دلالان خانواده‌های خود را از قوه قضائیه ترسانیده و آنها را به‌سوی آن کلاهبرداران سوق می‌دهند. بنده نه سودی در این میان می‌برم و نه دخالتی در آن دارم، تنها بعد از گرفتاری یکی از نزدیک‌ترین اقوامم، این جریان‌ها‌ را ‌شناخته و در اختیارتان می‌گذارم.

* مجید ابهری

آسیب‌شناس اجتماعی