«آرمان ملی» در گزارشی بررسی می‌کند
ایران و آژانس به‌دنبال «مصالحه هسته‌ای»
آرمان ملی- گروه سیاسی: روابط ایران و آژانس انرژی اتمی در ادوار اخیر همواره با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده است و این روابط زیرسایه تحریم‌ها و سیاست‌های محدودکننده از سوی غربی‌ها باعث شده تا فشار اقتصادی به شهروندان افزایش پیدا کند و دولت‌های ایران اما همواره به‌دنبال راه‌هایی برای بهبود وضعیت هستند تلاش‌ها اما بی‌فایده بود.
در این مورد باید اضافه کنیم که اگر ایران و آژانس نتوانند تا اکتبر 2025 یعنی اویل پاییز سال آینده به نتایجی در روند گفت‌وگوها دست پیدا نکنند، مکانیزم ماشه که کسی نمی‌تواند آن را وتو کند، فعال خواهد شد. مکانیسم ماشه در راستای حل‌اختلاف پیش‌بینی شده در برجام، فرآیندی است که اگر یکی از طرف‌های برجام به این جمع‌بندی برسد که طرف دیگر به تعهدات ذکر شده در این توافق پایبند نیست، می‌تواند به کمیسیون مشترک شکایت کند. سازوکار ماشه یا سازوکار رسیدگی به اختلاف در برجام با اصرار آمریکایی‌ها در این توافق‌نامه گنجانده شده، تا به ادعای آنها، اگر ایران از برجام سرپیچی کرد، تحریم‌هایی بین‌المللی که با برجام، برچیده‌شده، دوباره بتوان بازگرداند یا بازگشت خودکار سریع مکانیزم ماشه رخ خواهد داد. به‌رغم همه چالش‌ها روزگذشته رئیس سازمان انرژی اتمی اعلام کرد که ایران و آژانس می‌توانند به مصالحه هسته‌ای برسند اما همچنان سطح اختلافات بالا است. در این مورد با یکی از تحلیلگران سیاست‌خارجه مصاحبه‌ای انجام داده‌ایم. محبعلی معتقد است ایران باید از فاصله بین اروپا و آمریکا استفاده کند. در ادامه این مصاحبه را می‌خوانید.
مطالبه اروپا
قاسم محبعلی، تحلیلگر مسائل سیاست‌خارجه در رابطه به اظهارات جدید طرف‌های ایرانی و شورای حکام در مورد سرانجام پرونده هسته‌ای که در ادوار اخیر همواره در موردش بحث و مذاکره می‌کنند، به خبرنگار «آرمان ملی» می‌گوید: «در درجه اول باید بگویم که ایران نیاز دارد تا شفافیت بیشتری در قبال خواسته‌های آژانس داشته باشد. ایران بارها اعلام کرده که به‌دنبال سلاح هسته‌ای نخواهد بود و در واقع چنان که عنوان می‌شود، جمهوری اسلامی نیازی به تسلیحات هسته‌ای ندارد. دراین مورد نیار است تا یکبار برای همیشه دو طرف برسر ابهامات به نتیجه برسند. این یکی از جنبه‌هایی است که می‌تواند به ایران کمک کند که با همکاری اروپایی‌ها از فعال شدن مکانیزم ماشه، بازگشت تحریم‌ها و قطعنامه‌های سازمان ملل، جلوگیری شود. باید به‌گونه‌ای رفتار کنیم که شورای حکام اعلام کند، برنامه هسته‌ای ایران دچار انحراف نشده است در غیر این صورت، اروپایی‌ها در همکاری با آمریکایی‌ها مکانیز ماشه را فعال خواهند کرد. اولین گام می‌تواند اطمینان دادن در خصوص برنامه‌های هسته‌ای باشد و گام بعدی آن تغییر سیاست‌های سیاست‌خارجی است. اکنون نیاز است جمهوری اسلامی سیاست‌های هوشمندانه‌ای را در دستور کار قرار دهد و این پیام را به جهان بدهند که ایران تهدیدی برای اروپایی‌ها محسوب نمی‌شود.» این تحلیلگر سیاست‌خارجه در این مورد و با اشاره به اختلاف به‌وجود آمده بین اروپا و ترامپ که می‌تواند برای ایران مهم باشد، ادامه می‌دهد: «این موضوع مشروط بر آن است که سیاست‌های ایران در قبال روسیه و اوکراین چه وضعیتی پیدا می‌کند. اروپا هم علاقه‌‌ای ندارد که اوکراین مغلوبِ مسکو شود همچنین در مورد ترکیه و سوریه هم مواضعی دارند. اروپایی‌ها در مورد حمایت‌هایی که آمریکا از اسراییل می‌کند مخالفت‌هایی را مطرح می‌کنند و این می‌تواند نکته مثبتی برای ایران باشد. این خلأ حضور آمریکا در اروپا می‌تواند فرصت‌هایی را برای ایران به‌وجود بیاورد تا با یک رویکرد منطقی و دیپلماسی نظر اروپایی‌ها را جذب شود. توجه داشته باشید مشکل اصلی سیاست‌خارجه ایران تقابل با اروپایی‌ها نیست بلکه گره اصلی در روابط بین ایران و آمریکا است.»
ایران؛ تنها کشور
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سخنرانی گذشته خود در شورای حکام گفت: «از زمان گزارش پیشین، ذخایر اورانیوم ایران تا خلوص اورانیوم-۲۳۵ ۶۰ درصدی، از ۱۸۲ کیلوگرم در فصل قبلی به ۲۷۵ کیلوگرم افزایش یافته است. ایران تنها کشور غیرهسته‌ای است که تا این سطح غنی‌سازی انجام می‌دهد و باعث نگرانی جدی من است. چهار سال از زمانی می‌گذرد که ایران اجرای تعهدات خود ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، از جمله اجرای پروتکل الحقای را متوقف کرده و بنابراین، چهار سال از زمانی‌که ایران دسترسی تکمیلی در ایران داشته است، می‌گذرد. ایران می‌گوید تمامی مواد، فعالیت‌ها و محل‌های لازم ذیل توافق پادمانی NPT را اعلام کرده است. اگرچه، این اظهارات با ذرات اورانیوم یافت‌شده با منشأ انسانی از سوی آژانس در محل‌های اعلام‌نشده در ایران مغایرت دارد. آژانس باید محل (محل‌های) فعلی مواد و یا تجهیزات آلوده‌ای را که وجود داشته‌اند، بداند». مدیرکل آژانس ادامه داد: «در توازن مواد اورانیوم مربوط به آزمایش‌های تولید فلز اورانیومی که در آزمایشگاه چندمنظوره «جابرابن‌حیان» انجام شده نیز، ناهمخوانی وجود دارد که ایران علت آن را بیان نکرده است. ایران که اعلام کرده اجرای این اقدامات را متوقف کرده است، هنوز کد اصلاحی ۳. ۱ را که تعهدی قانونی برای ایران است را اجرا نمی‌کند. من به طور جد نگران مسائل پادمانی باقی مانده‌ام که هنوز حل‌وفصل نشده‌اند. عمیقا متاسفم که ایران، به‌رغم نشان‌دادن آمادگی خود برای بررسی پذیرفتن تعیین چهار بازرس مجرب دیگر آژانس، آن را نپذیرفت. من از ایران می‌خواهم فورا با تعامل جدی، بیانیه مشترک را اجرا کند. تعامل در سطوح بالا برای پیشرفت واقعی ضروری است. سفرم به تهران در نوامبر گذشته و دیدارهایم با رئیس‌جمهور مسعود پزشکیان و وزیر امورخارجه عباس عراقچی، وزیرامورخارجه نشان می‌دهد که ممکن است فضایی برای مصالحه سازنده وجود داشته باشد. امیدوارم به‌زودی، بازهم با آنها دیدار و گفت‌وگوی موثر و نتایج ملموس را دنبال کنم.»
فعالیت‌های ایران
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری خود در پاسخ به سوالی در مورد اظهارات گروسی در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران با تاکید بر اینکه «فعالیت‌های هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است»، گفت: «آژانس همه امکانات لازم را دارد مبنی بر اینکه کارهای رصد خود را انجام دهد، بنابراین استفاده از عباراتی که بارها تکرار شده نادرست است و در واقع بیان این اظهارات سازنده نیست. ما متوجه هستیم که این تحرک در چارچوب خواسته‌هایی است که متاسفانه بعضی از کشورهای غربی در جریان یک قطعنامه شورای حکام طلب کرده‌اند و خود این موضوع نشانگر این است که منشا و مبنای چنین گزارش‌های کاملا سیاسی است و نه نیازسنجی فنی. ما منتظر می‌مانیم که ببینیم که در هفته‌ها و ماه‌های آینده از حیث تصمیم‌های آژانس چه اتفاقی خواهد افتاد و بر اساس آن قطعا واکنش مقتضی را خواهیم داشت، ولی به‌طور کلی عرض می‌کنم که نظردهی یا اعلام نظر بر مبنای نگاه‌های سیاسی برخی از کشورها زیبنده مراجع رسمی بین‌المللی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیست.»
ارسال نظر