مردانی با چند همسر

در همین راستا، معاون امور جوانان وزارت ورزش، از وجود 300هزار مرد ایرانی که دارای چندهمسر هستند، خبر داده است. هرچند این آمار رسمی است، و می‌تواند عددی بالاتر از این رقم باشد، اما به هرحال عموم جامعه پدیده چندهمسری را نمی‌پسندد.

 این درحالی است که در جوامع مدرن، دیگر زنان هم تن به ازدواج با مردی که دارای همسر است، نمی‌دهند. اما در برخی مواقع هرچند کم، دیده می‌شود که خود زنان به همسرانشان می‌گویند که برو و ازدواج کن. به‌خصوص این مساله در میان زنانی که نابارور هستند اتفاق می‌افتد، که تصمیم می‌گیرند شوهرانشان دوباره ازدواج کنند، تا صاحب فرزند شوند. اما در میان جوامع مدرن امروزی این مساله کمتر دیده می‌شود.

تعداد اندکی از زنان نیز که در خانواده‌های سنتی‌تر هستند، خودشان به شوهرشان می‌گویند که دوباره ازدواج کن. این را زنی حدود چهل ساله، که صاحب دو فرزند است، می‌گوید، که خودش از همسرش خواسته است تا دوباره ازدواج کند. مرد هم در شهرستان زادگاهش با زنی جوانتر آشنا شده و ازدواج کرده است. زن ناراضی نیست، اما در مورد دلایلش برای اقدام به این کار، توضیح چندانی نمی‌دهد و وارد جزئیات نمی‌شود.

هرچند در جوامع پیشرفته امروزی، دیگر زنان هم به حقوق اجتماعی و فردی خود، آگاه‌تر از قبل هستند، اما بازهم همین تعداد 300هزارنفر هم رقم کمی نیست. یعنی 300 هزار خانواده با چالش‌های اجتماعی و درون خانوادگی این مساله روبه‌رو هستند. مردی که خودش دارای دوهمسر است، با اشاره سربسته به این مساله می‌گوید که برخی زنان از یک سنی که می‌گذرند، دیگر چندان توجهی به همسر خود ندارند و درگیر بچه‌ها و مسائل داخل خانه می‌شوند و همین مساله سبب می‌شود که مرد به دنبال زن جوانتری برود. همین عدم توجه کافی از جانب زن، باعث می‌شود که مرد به خودش این حق را بدهد که به دنبال ازدواجی دیگر برود.

این درحالی است که در دهه‌های اخیر، مساله ازدواج و ارتباطات بین فردی کمی پیچیده‌تر از گذشته شده است و نمی‌توان ساده با این گونه مسائل برخورد کرد. به طوری که پدیده ازدواج سفید هم افزایش یافته است و همگان، مجبور به پذیرش و قبول این مساله شده‌اند، اما باز هم برخی مسائل همچنان قابل بازگوکردن نیست.

در گذشته شاید مهم‌ترین دلیلی که مردان به سمت ازدواج دوم می‌رفتند، افزایش تعداد فرزندان بود، هرچند برای همان زنانی که باردار نمی‌شدند هم قبول این مساله، تلخ بوده است. تقریبا هیچ زنی حاضر نیست که قبول کند، همسرش را با زنی دیگر شریک شود.

مسائل اقتصادی و سنتی

در همین راستا، علیرضا رحیمی، معاون امور جوانان وزارت ورزش، درباره آمار رسمی از چندهمسری مردان به ایلنا گفت: بر اساس آمار رسمی سال ۱۴۰۱، حدود ۱.۵درصد از ازدواج‌های ثبت شده در کشور شامل چندهمسری است که این میزان تقریباً معادل ۳۰۰ هزار مرد ایرانی است، اما این پدیده عمدتاً در استان‌های خاصی مانند کرمان، سیستان و بلوچستان، گلستان، کردستان و خراسان جنوبی مشاهده می‌شود و در شهرهای بزرگ و مناطق مدرن، استقبال بسیار محدودی از آن شده است.

وی با تاکید بر اینکه چندهمسری در جامعه ایرانی، به ویژه در شهرهای بزرگ، نه تنها مقبولیت اجتماعی ندارد، بلکه در تضاد با ارزش‌های مدرن جامعه است، گفت: حتی در مناطقی که این فرهنگ ریشه دارتر است، بیشتر به دلایل اقتصادی و سنتی ادامه دارد، نه به عنوان یک انتخاب آگاهانه و مورد قبول زنان.

حرمت زن شکسته می‌شود

امان ا... قرائی مقدم، جامعه شناس، درباره آسیب‌های وارده، به زنانی که شوهرانشان دارای چندهمسر هستند، به «آرمان ملی» گفت: در جوامعی که در آن چندهمسری دیده می‌شود، زن حرمتش شکسته می‌شود. اعتبار و احترام زن ریخته می‌شود. همین مساله سبب شده است که در جوامع امروزی، کمتر دیده شود که یک مرد دارای چندهمسر باشد. زنان در جامعه مدرن تن به ازدواج با مردی که همسر دیگری دارد نمی‌دهند، مگر در موارد نادری که آن هم برمی‌گردد به نوع جامعه‌ای که این افراد در آن زندگی می‌کنند، که در جوامع سنتی و برخی روستاهای ما گاهی این اتفاق می‌افتد. اما هرچه جلوتر رفتیم، چندهمسری به‌خصوص در شهرهای بزرگ، کمتر شده است.

این جامعه شناس، درباره چندهمسری در جوامع مختلف نیز گفت: مساله چندهمسری یک پدیده فرهنگی و دینی است و سابقه طولانی در ایران دارد. هرچند در فرهنگ ایران باستان به این گونه نبود. به طور کلی چندهمسری یک بحث دینی است که در بین مورمون‌ها در آمریکا هم وجود دارد، در اسلام هم هست، اما در مسیحیت خیلی کم است.

تضاد میان افراد خانواده

وی درباره تبعات اجتماعی چندهمسری بر فرزندان نیز گفت: به طور کلی در یک خانواده چندهمسری، فرزندان دچار بدسرپرستی می‌شوند. والدین نمی‌توانند به وظایف کامل خود در قبال فرزندان رسیدگی کنند. فضای خانه هم بیشتر به سمت بحث و اختلافات می‌رود و همواره با تضاد درون خانوادگی روبه‌رو هستند، که همین تضاد موجب می‌شود که فرزندان این گونه خانواده‌ها، بیشتر به انواع آسیب‌های اجتماعی از اعتیاد گرفته تا ترک خانه، فرار دختران و... دچار شوند. متاسفانه به دلیل اینکه سرپرستی درستی از آنها صورت نمی‌گیرد و به اصطلاح خودسر بار می‌آیند، به انواع آسیب‌های اجتماعی دچار می‌شوند. فرزندان این خانواده‌ها، همواره دچار اختلاف هستند و علاوه بر از بین رفتن سلامت روحی و روانی آنها، از نظر اجتماعی یکی از عوامل مهم ورود افراد، چه دختر و چه پسر، به انواع آسیب‌های اجتماعی است. اصولا از نظر اجتماعی بسیار مضر است و همواره در این خانواده‌ها، نه آرامش روحی است و نه عطوفت و مهربانی و همبستگی خانوادگی است که متاسفانه در این خانواده‌ها شاهد خودکشی هم هستیم. این خانواده‌ها چندتکه می‌شوند.

قرائی مقدم با اشاره به ناپسند بودن چندهمسری در جامعه ما نیز افزود: در کشور ما هم این عمل از لحاظ اجتماعی نوعی قبح و سرشکستگی و سرکوفتگی است. یعنی یک مردی که چند همسر دارد، حرمت آنچنانی هم در جامعه ندارد. در جامعه سنتی ما، در روستاهای ما، به‌خصوص در میان اعراب جنوب، به دلیل سنتی بودن آن جوامع، در کشور ما هم در مناطق سنتی ما مثل سیستان و بلوچستان و لرستان و کردستان و اعراب در خوزستان وجود دارد. بنابراین مردانی بیشتر به چندهمسری روی می‌آورند، که سنتی‌تر هستند. ولی از نظر جامعه شناسی، در خانوادهایی که مردان چندهمسر دارند، یکی از عوامل مهم ورود فرزندان این خانواده‌ها به انواع آسیب‌های اجتماعی است.