نخستین تقابل پاستور و بهارستان

اگر نه به گواه بسیاری از صاحبنظران سیاسی و اقتصادی در حال حاضر اصلاح شرایط برای استیضاح وزیر اقتصاد مهیا نیست و اینکه از سویی در ابتدای ماه رمضان و از سوی دیگر در آستانه سال جدید کشور را بدون فرمانده اقتصادی کنند با هیچ عقلی سازگار نیست. هر چند که روند عملکردی بهارستان‌نشینان کاملا مشخص است که نه به جهت مشکلات اقتصادی و معیشتی و افزایش نرخ ارز که به واقع با نیات سیاسی درصدد استیضاح عبدالناصر همتی هستند. چه اینکه به طور کلی قیمت ارز و حفظ ارزش پول ملی ارتباطی با وزیر اقتصاد و کار ویژه‌هایش ندارد و به طور مستقیم در این امور باید رئیس کل بانک مرکزی پاسخگو باشد. اما از آنجا که تندروها و دلواپسان برنامه‌های خود را از پیش چیده‌اند و در صدند تا مردان دولت رئیسی که در دولت پزشکیان مانده‌اند و از قضا پاشنه آشیل‌های دولت نیز از این ناحیه ایجاد شده است را به هر نحو ممکن حفظ کنند به دنبال این هستند که با دلایل واهی همتی را زیر تیغ استیضاح بکشند و از پیش نیز تصمیم خود را گرفته‌اند. لذا این رویه اقلیت تندرو و افراطی مجلس است که متاسفانه برخی جریانات داخلی مجلس نیز با آنها همنوا شده‌اند؛ اما باز هم کلیت مجلس با تندروها همراه نیست و از همین جهت نیز می‌توان امیدوار بود که قوه عاقله در مجلس با در نظر گرفتن شرایط و موقعیت و اینکه هنوز چیزی از دولت نگذشته است که بخواهند وزرا را به مجلس فرا بخوانند استیضاح همتی رای نیاورد. در این میان نقش محمدباقر قالیباف در نقش رئیس مجلس و طیف همراهان او نقش بسزایی دارند و از آنجا که لابی‌هایی در پشت‌پرده میان دولت و قالیباف و هیأت رئیسه قطعا انجام شده و می‌شود قالیباف و طیف همراهش می‌توانند در کنار دولت قرار گیرند و شرایط را به سمتی ببرند که اسیضاح همتی رای نیارود یا اینکه آنها هم همصدا با تندروها به دنبال پیاده‌کردن همتی از کابینه چهاردهم باشد. هر چند که با شناختی که از قالیباف می‌رود گزینه اول ممکن‌تر و محتمل‌تر است و باید دید در نهایت در جلسه صبح یکشنبه 12 اسفند چه اتفاقی خواهد افتاد.

* هسته سخت استیضاح

امروز یکشنبه، صحن علنی مجلس با دستور کار استیضاح عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد آغاز به کار کرده و آنطور که مشخص است محور اصلی استیضاح نیز رشد بی‌رویه نرخ ارز است. گرچه پیش از این همتی گفته به مجلس می‌روم و پاسخ نمایندگان را می‌دهم و آنها را قانع می‌کنم؛ اما تندروها مثل همتی اصولی و کارشناسی شده فکر نمی‌کنند و چون مسائل اقتصادی بهانه‌ای است برای استیضاح همتی، قانع کردن نماینده‌هایی که نگاه سیاسی به موضوعات اقتصادی دارند بسیار دشوار است. خاصه نماینده‌هایی که با سیاسی‌کاری می‌خواهند او را از دولت کنار بزنند. البته رئیس‌جمهور نیز به برای دفاع و حمایت از وزیر در بهارستان حضور دارد و همین حضور و صحبت‌ها در مسیر وفاق و دولت و مجلس می‌تواند در نوع خود بر اکثریت نمایندگان تاثیر‌گذار باشد تا اجازه ندهد تندروهای اقلیت مجلس آنچه را که در سر دارند، پیاده کنند. تندروهایی که قرابت معنایی خاصی با جیهه پایداری دارند و هسته سخت استیضاح را نیز تشکیل می‌دهند. چهره‌هایی چون حمید رسایی؛ امیرحسین ثابتی و مهدی کوچک‌زاده که با 5 درصد آرای مردم نماینده شده‌اند و می‌خواهند در راستای منویات خود یکی از چهره‌های موثر دولت را استیضاح کرده تا شاید بتوانند او را از کابینه بیرون کنند. هر چند که نفراتی چون مرتضی آقاتهرانی؛ سیدمحمود نبویان؛ حسین صمصامی، امیرحسین بانکی‌پور و حسینعلی حاجی‌دلیگانی نیز از دیگر نفراتی هستند که این هسته سخت را تشکیل می‌دهند و مشخص نیست با کدام ادله و منطق اقتصادی درصدد استیضاخ همتی هستند. هر چند که استیضاح حق نمایندگان است، اما استیضاحی که با نیات سیاسی انجام شود محلی از اعراب ندارد و مقرون به صداقت نیست. چنانکه رئیس‌جمهور نیز تصریح کرد: ‌«با تغیر همتی هیچ مشکلی حل نمی‌شود.» باید منتظر ماند و دید عزم عمومی نمایندگان در مقابل هسته سخت استیضاح پیروز خواهد شد یا اینکه خالص‌سازی تندروها اولین وزیر پزشکیان را از قطار دولت پیاده خواهد کرد. هر جند که اگر استیضاح رای آورد نوع مواجهه و رویکرد دولت با مجلس تفاوت خواهد کرد.

* تشریح روند استیضاح

یک عضو هیأت رئیسه مجلس، در تشریح روند بررسی طرح استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی در صحن مجلس، اظهار کرد: صبح یکشنبه ۱۲ اسفند، طرح استیضاح عبدالناصر همتی وزیر امور اقتصادی و دارایی در صحن مجلس برگزار خواهد شد و در صورت نیاز، ممکن است در نوبت عصر هم جلسه ادامه پیدا کند تا این موضوع تعیین تکلیف شود. احمد نادری گفت: رئیس‌جمهور برای دفاع از وزیر اقتصاد در صحن مجلس حضور پیدا می‌یابد. عضو هیات رئیسه مجلس با اشاره به اینکه در مجموع زمان جلسه استیضاح پنج ساعت است، اظهار کرد: حداکثر زمان استیضاح‌کنندگان دو ساعت و حداکثر زمان وزیر، رئیس‌جمهور و دفاع‌کنندگان سه ساعت است. نادری توضیح داد: ابتدا یکساعت و نیم فرصت استیضاح‌کنندگان، یکساعت زمان رئیس‌جمهور و یک ساعت و نیم فرصت دفاعیات وزیر است که می‌تواند بخشی از زمان خود را به یک یا دو نماینده مجلس دهد. سپس ۳۰ دقیقه در اختیار استیضاح‌کنندگان گذاشته می‌شود و در آخر هم وزیر مجددا ۳۰ دقیقه فرصت دفاع دارد. نماینده تهران در مجلس بیان کرد: در پایان جلسه هم عدم رأی اعتماد وزیر اقتصاد به رأی گذاشته می‌شود.

* استیضاح سیاسی

یک کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص استیضاح وزیر اقتصاد در مجلس اظهار داشت: استیضاح آقای همتی کاملا سیاسی است و مجلس چون خودش چون بلد نیست قانون خوبی در جهت توسعه کشور بنویسد و بلد نیست قانون را اصلاح کند با فرافکنی به سمت استیضاح وزیر اقتصاد آمده است. مهدی پازوکی به «آرمان ملی» گفت: مجلس اگر راست می‌گوید رشد بودجه خود را محدود کند که سال 1401؛ 1600 میلیارد تومان بوده و ظرف دو سال به۴۶۰۰ میلیارد تومان یعنی نزدیک سه برابر افزایش پیدا کرده است. وی افزود: مجلس جلوی رشد بودجه بخش‌های غیر پاسخگو را بگیرد. این کارشناس اقتصادی بیان کرد: من اعتقاد دارم اگر آقای همتی رد بشود قطعا روی بازار ارز اثر منفی می‌گذارد و این استیضاح به بی‌ثباتی اقتصادی کمک می‌کند. وی ادامه داد: الان آقای همتی بعد از آقای دکتر ظفرقندی قوی‌ترین وزیر کابینه است و نمایندگان وزیر قوی نمی‌خواهند. پازوکی اظهار کرد: اصلا مسئول قیمت ارز و حفظ ارزش پول ملی طبق قانون بانک مرکزی است نه وزیر اقتصاد. بنابراین تندروها می‌خواهند با این استیضاح از دولت پزشکیان زهر چشم بگیرند. قضیه کاملا سیاسی بوده و برای رضای خدا نیست.