فشار اقتصادی، بزرگ‌ترین مانع سفر

هرچند در سال‌های اخیر، با افزایش نرخ تورم و دستمزدهای پایینی که به پای تورم هم نمی‌رسید، برخی از افراد مجبور شدند سفر را از سبد خانواده حذف کنند. اما همچنان جمعیت زیادی در شهرهای ایران، این دو هفته تعطیلات نوروزی را در سفر سپری می‌کنند.

در همین راستا، اردشیر اروجی، کارشناس گردشگری، درباره مشکلاتی که سبب کاهش سفرهای نوروزی شده است، به «آرمان ملی» گفت: در ایران هم از لحاظ اقتصادی درآمد سرانه مردم پایین آمده است، و کلا برخی سفر را از سبد هزینه‌هایشان حذف کرده‌اند. زیرا هتل‌ها خیلی گران است و برای یک کارمند هم امکانپذیر نیست که شبی را در هتل بگذراند. اگر هم بخواهد چادر بزند، که چندان جالب نیست. زیرا هم شهرها را بی‌نظم می‌کند و هم محل مناسب برایشان متاسفانه در شهرها درنظر نگرفته‌اند و بحث بارندگی و نیز سرویس‌های بهداشتی هم است. یعنی واقعا نمی‌شود اسمش را به آن شکل سفر گذاشت. سفرهای نوروزی امروز با گذشته تفاوت‌های بسیاری دارد. در گذشته چون درآمد سرانه مردم با هزینه‌های زندگی متناسب بود، معمولا یک بخش گردشگری در سبد هزینه‌های خانواده پیش بینی می‌شد و حتی می‌توانستند به هتل بروند و سفر خوب و مناسبی هم داشته باشند. ولی اکنون متاسفانه به این صورت نیست.

اروجی با اشاره به اینکه سفرهای نوروزی بیشتر فامیلی است، افزود: سفرهای نوروزی ما یک سفرهای فامیلی است. مثلا آن چیزی که من آمار بعد از انقلاب را دارم، چیزی حدود 4درصد، از مردم در تعطیلات نوروز به هتل‌ها مراجعه می‌کنند. بقیه چیزی حدود 60 درصد، تا نزدیک 70درصد طبق آماری که مرکز آمار منتشر کرده است، بیشتر سفرهای نوروزی سفرهای فامیلی است و افراد به خانه‌های اقوام خود در شهرهای دیگر می‌روند. از آن طرف هم چون این یک رسم قدیمی هم بوده است، معمولا ایام عید که می‌شود، این سفرها اتفاق می‌افتد.

سیستم فرسوده حمل و نقل

این کارشناس گردشگری با بیان اینکه سیستم حمل و نقل ما فرسوده است، اظهارکرد: سیستم حمل و نقل ما، سیستم فرسوده‌ای است، چه در بحث هواپیمایی که هم فرسوده است و هم یافتن بلیت سخت است و هزینه‌های بالایی هم دارد. قطارها هم رسمی دارند که من بارها به آن انتقاد کردم، آن هم این است که از اواخر بهمن می‌گویند که بلیت‌های نوروزی را به مدت یک ماه باز می‌کنیم. این یعنی چه؟ اصلا این چه رسمی است؟ هر فرد باید بتواند از 6ماه قبل و در طول سال، برای6ماه بعد خودش برنامه‌ریزی کند و هر زمان که خواست بتواند بلیت رزرو کند و سفرش را انجام دهد. اینها تقاضا را دپو می‌کنند، بعد از بهمن ماه می‌گویند برای عرضه آمده شوید و بعد هم در نهایت در زمان کم فردی که بخواهد بلیت را رزرو کند، مجبور است به هر بلیتی که باقی مانده است، به سبب شلوغی رضایت دهد. باید سیستم رزرواسیون حمل و نقلمان طوری باشد که در طول سال، بتوانند گردشگران داخلی بلیتشان را رزور کنند. سیستم اتوبوسرانی ما واقعا کمبود دارد و مناسب نیست. هم هزینه‌ها بالا است و هم کیفیت پایین است. همچنین جاده‌های ما نیز مناسب نیست. تاسیسات شهری ما هم توسعه پیدا نکرده است. حتی من سال‌های قبل تاکید داشتم که باتوجه به اینکه سیستم جاده‌ای ما و سیستم حمل و نقل ما مناسب نیست، خواهشمندم برای سفرهای نوروزی دیگر تبلیغ نکنید. چون ایام نوروز به طور اتوماتیک یک فضای سفرهای فامیلی شدید اتفاق می‌افتد. حالا شما هم می‌آیید و تبلیغ می‌کنید، بدون اینکه زیرساخت‌هاتان آماده باشد. تصادفات بالا می‌رود. نارضایتی‌ها زیاد می‌شود. آمار کشته‌های جاده‌ای ما هم بسیار بالاست.

او در ادامه با بیان مشکلات اقتصادی مردم گفت: به دلیل مسائل اقتصادی سفرهای نوروزی مقداری کاهش یافته است. هتل‌های ما هم که بسیارگران است و هر فردی توان اقامت در آنها را ندارد. در سیستم‌های غذایی هم متاسفانه نظارتی نیست. به همین دلیل در خبرها می‌بینید که در ایام نوروز مسمومیت‌ها بالا می‌رود. از آن طرف آمدند و یک سری خانه‌های سنتی و بوم‌گردی‌ها را آماده کردند که خوب است. ولی باز چون نظارت کافی بر آنها نیست، بوم‌گردی‌ها هم قیمت‌ها را بالا برده‌اند. مثلا برای نوشیدن یک فنجان چای باید مبلغ بسیار بالایی را پرداخت کنی. قیمت‌ها واقعا بالاست و از آن طرف درآمد سرانه پایین است.

از کشورهای منطقه عقب ماندیم

اروجی با تاکید بر فشار اقتصادی به مردم، افزود: متاسفانه در کشور ما به‌خاطر درآمد سرانه‌ای که پایین است، مردم تمایل دارند سفرکنند، اما بحث اقتصادی‌اش به آنها فشار می‌آورد. نسبت به زمان خودمان عقب هستیم. وقتی مقایسه می‌کنیم کشور خودمان را با کشورهای عربی خاورمیانه، همین دوبی یا امارات، ابوظبی، قطر، عمان، این کشورهای در زمان قبل از ما عقب‌تر بودند. خوزستانی‌ها می‌گویند ما با لنج‌های خودمان اینها را می‌بردیم و می‌آوردیم. آنها در گذشته وضعیت مناسبی نداشتند، اما حالا به شکلی شده است که خوزستانی‌های ما نسبت به آنها احساس حقارت می‌کنند. زیرا در این کشورها یک پیشرفت بزرگی صورت گرفته است. تکنولوژی و ماشین آلات رفته است و سبک زندگی عوض شده است. متاسفانه در ایران ما هنوز مردم با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند. بنابراین من فکر می‌کنم عرضه کمتر از تقاضا است و ضمن اینکه درآمد سرانه هم جوابگو نیست و یک مشکلات تازه‌ای به وجود آمده است. مشکلات اقتصادی و مشکلات عرضه و تقاضا و نیز مشکلات وسایل حمل و نقل و سکونتگاه‌ها.

زیرساخت‌ها را درست کنید

او درباره اینکه چه راهکاری می‌تواند مشکلات سفر و بخش گردشگری داخلی را حل کند، گفت: باید جاده‌ها و سیستم حمل و نقل را درست کنند. زمانی که زیرساخت‌ها درست شود، بخش خصوصی هم وارد می‌شود. شما گردشگری را رونق دهید، درآمد سرانه را کمی بهبود ببخشید. مردم خودشان سرمایه‌گذاری می‌کنند. نباید چوب لای چرخ بخش خصوصی بگذارند. مثلا با زحمت و مشقت یک کاروانسرایی را آماده کردند. حالا یک فردی بی‌حجاب به آنجا رفته است، آن بی‌حجاب را مجازات کنید. چرا در کاروانسرا را می‌بندید؟ فردی که سرمایه‌گذاری کرده است و پرسنل زیادی هم دارد، ورشکست می‌شود. با آن مجتمع نباید برخورد شود. چندبار این اتفاق بیفتد، دیگر کسی سرمایه‌گذاری نمی‌کند. یا مساله بعدی بحث اینترنت است. وقتی بوم‌گردی‌ها راه افتادند، اینها از طریق فعالیت شبکه‌های مجازی توانستند توریست خارجی جذب کنند و این گردشگر به ایران می‌آمد و به روستاهای ما می‌رفتند و با فرهنگمان بیشتر آشنا می‌شدند. بعد خود این فرد تبلیغ می‌کرد و اینها رونق گرفته بودند. که همین هم با فیلترشدن شبکه‌های مجازی کم رنگ‌تر شد.

اروجی در پایان گفت: نکته دیگر ارتباطات بانکی است. باید کارت اعتباری بین‌المللی در جریان باشد و فرد با کارتش بیاید ایران و خرید کند و کارش را انجام دهد. باید ارتباط بین بانکی‌مان را برقرار کنیم. ایران آنقدر جاذبه دارد، که خود گردشگران می‌آیند و آنقدر قشنگ تبلیغ می‌کنند که گردشگر چندبرابر می‌شود. اگر خاطرتان باشد، زمانی که برجام امضا شد، سیل گردشگر آنچنان به سمت ایران آمد که همه هتل‌ها در شیراز و اصفهان پر شد. گفتند ما تا سه ماه دیگر ظرفیت نداریم. این درحالی است که الان در همین شهرهای بزرگ که زمانی درصد بالایی گردشگر خارجی بود، حالا دنبال مسافر می‌گردند.