تلاش‌های منطقه‌ای برای شروع مذاکرات

روز گذشته، شبکه CNN به نقل از برخی منابع، از احتمال میانجی‌گری عربستان میان ایران و آمریکا خبر داد. بااین‌حال، چند ساعت بعد، شبکه «العربیه» به نقل از یک مقام ارشد دیپلماتیک اروپایی گزارش داد که دولت ترامپ به دنبال مذاکرات مستقیم و محرمانه با تهران درباره برنامه هسته‌ای ایران است. از سوی دیگر، سخنگوی وزارت خارجه ایران درباره مذاکرات با اروپایی‌ها که به نظر می‌رسد وارد فاز هسته‌ای شده است، اظهار نظر مثبتی داشت. بقایی در پاسخ به «انتخاب» درباره این مذاکرات گفت: «در مورد زمان و مکان دور جدید گفت‌وگوها در حال مشاوره و رایزنی هستیم و به‌محض قطعی شدن تاریخ، اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.»

** عراقچی در مسقط

از آنجا که ایران مذاکره مستقیم با آمریکا را منع کرده است، هرگونه سفر مقامات ایرانی یا خارجی به ایران و کشورهای دیگر، زیر ذره‌بین رسانه‌ها قرار می‌گیرد. باوجود اعلام رسمی مبنی بر بی‌ارتباط بودن این سفرها به تبادل پیام میان ایران و آمریکا، تحلیلگران همچنان آن‌ها را در چارچوب گفت‌وگوهای هسته‌ای ارزیابی می‌کنند. سفر عراقچی به عمان که به منظور شرکت در یک اجلاس با دستور کار مشخص انجام شد، نمونه‌ای از این تحلیل‌هاست. برخی معتقدند که چون عمان همواره میانجی معتبری بین ایران و آمریکا بوده است، این سفر را می‌توان در همان راستا ارزیابی کرد. در همین حال، قرار است امیر قطر نیز به ایران سفر کند. قطر که این روزها به مرکز رایزنی‌های دیپلماتیک تبدیل شده است، در آتش‌بس میان اسرائیل، لبنان و حماس نقش مهمی ایفا کرد. در دولت گذشته نیز دوحه محل مذاکرات ایران و آمریکا بود که به گفت‌وگوهای کاهش تنش معروف شد. بااین‌حال، واقعه ۷ اکتبر این مذاکرات را به حاشیه برد. هرچند وزارت خارجه ایران تأکید دارد که سفر امیر قطر به تهران ارتباطی به پیام‌های آمریکایی ندارد، اما گمانه‌زنی‌ها درباره این سفر همچنان ادامه دارد.

**توییت فرزند پزشکیان

درحالی‌که هیچ خبر رسمی درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها منتشر نشده است و وزیر امور خارجه آمریکا نیز صراحتاً اعلام کرده که پیامی از ایران دریافت نکرده، رسانه‌ها همچنان به دنبال نشانه‌هایی از مذاکرات هستند. در همین راستا، پیامی که فرزند رئیس‌جمهور در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد، واکنش‌های زیادی برانگیخت. یوسف پزشکیان نوشت: «امروز چند جلسه خیلی خوب و خبرهای امیدوارکننده داشتیم». هرچند تفسیرهای مختلفی درباره این توییت مطرح شد، برخی رسانه‌ها آن را به گزارش‌های CNN درباره مذاکرات هسته‌ای مرتبط دانستند.

*تکلیف مشخص اما...

جامعه ایران در انتظار روزنه‌ای برای رفع تحریم‌هاست. باوجود منع مذاکره مستقیم با آمریکا، بسیاری امیدوارند که راهی برای بهبود شرایط اقتصادی کشور باز شود. یک کارشناس روابط بین‌الملل دراین‌باره به «آرمان‌ملی» گفت: «کشورهای منطقه که از مدتی پیش حرکت به ‌سوی توسعه را آغاز کرده‌اند، تمایلی ندارند که تنش در منطقه افزایش پیدا کند و برای همین از هر راهی برای کم کردن تنش‌ها استفاده می‌کنند». فریدون مجلسی تأکید کرد: «پس از رد مذاکرات در ایران، بعید نیست که کشورهای منطقه بخواهند میانجی‌گری بین تهران و واشینگتن را برعهده بگیرند. نکته جالب اینجاست که عربستان و قطر که زمانی مخالف برجام بودند، اکنون و پس از ۱۵ سال، نظرشان تغییر کرده است. آن‌ها ایران را همسایه و کشور مهم منطقه می‌بینند و علاقه دارند با ایران همکاری کنند. آنها ایران را در برخی محصولات خود یک مشتری مناسب می‌بینند و علاوه بر آن می‌خواهند از محصولات ایرانی استفاده کنند. به همین دلیل، تمایل دارند که صلح و ثبات در منطقه برقرار باشد و جنگ، فقر و بحران از این منطقه برای همیشه دور شود». لذا می‌توان گفت اعراب تمام تلاش خود را به کار بسته‌اند تا بتوانند برای کاهش تنش‌ بین دو کشور ایران و آمریکا میانجی‌گری کنند.