توطئه آمریکا علیه ایران در لبنان

این اقدام، توطئه‌ای مشترک از سوی آمریکا، اسرائیل و برخی عوامل داخلی لبنان است که در تلاش‌اند تا موقعیت جمهوری اسلامی ایران در لبنان را تضعیف کنند. در حالی که ایران نقش حیاتی در حمایت از گروه‌های مختلف در لبنان و همچنین در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی ایفا می‌کند، این فشارها به منظور به چالش کشیدن این نفوذ و باز کردن راه برای تحمیل سیاست‌های غربی و اسرائیلی به لبنان صورت می‌گیرد. ایران و لبنان از زمان انقلاب اسلامی در سال 1979 روابط نزدیکی با یکدیگر برقرار کرده‌اند. حمایت ایران از گروه‌هایی مانند حزب‌ا... لبنان که همواره در مقابل تهدیدات خارجی، به ویژه اسرائیل، مقاومت کرده‌اند، منجر به تقویت روابط دو کشور در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی شده است. به همین دلیل، هر گونه تلاش برای محدود کردن نفوذ ایران در لبنان، از جمله ممانعت از پروازهای ایرانی، به مثابه تلاشی برای تغییر معادلات سیاسی و امنیتی در این کشور و حتی در منطقه است. با توجه به جایگاه ویژه ایران در میان مردم لبنان، این اقدام با واکنش‌های شدید مردمی روبه‌رو شد. جوانان لبنانی که همواره ایران را به عنوان یک حامی بزرگ در برابر تهدیدات خارجی می‌دانند، به سرعت اقدام به مسدود کردن مسیرهای منتهی به فرودگاه رفیق حریری بیروت کردند. این وضعیت منجر به درگیری‌هایی میان نیروهای امنیتی لبنان و مردم شد که نشان‌دهنده شدت اعتراضات و اعتراضات مردمی است. این درگیری‌ها همچنین نمایانگر آن است که تنش‌های داخلی لبنان که از مدت‌ها قبل وجود داشته، در حال شدت گرفتن است. متأسفانه، دولت نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، تحت فشارهای سیاسی و اقتصادی آمریکا تسلیم شده و تصمیم به همکاری با این فشارها گرفته است. این اولین بار نیست که هواپیماهای ایرانی با چنین موانعی روبه‌رو می‌شوند. در گذشته نیز شاهد بازرسی‌های غیرمجاز از پروازهای ایران در لبنان بوده‌ایم، که این امر بارها باعث نگرانی‌ها و اعتراضات بین‌المللی شده است. هدف اصلی از این اقدامات، تضعیف جایگاه ایران در لبنان و کاهش نفوذ آن در معادلات سیاسی منطقه‌ای است. آمریکا و اسرائیل که همواره در تلاش‌اند تا از طریق فشارهای سیاسی و اقتصادی، ایران را در منطقه محدود کنند، اکنون از هر فرصتی برای کاهش حضور ایران در لبنان بهره‌برداری می‌کنند. واکنش‌های اسرائیل به این موضوع نیز درخور توجه است. نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل اخیراً اعلام کرده که اسرائیل از جنوب لبنان خارج نخواهد شد. این تهدیدات به وضوح نشان‌دهنده تلاش اسرائیل برای حفظ فشارهای سیاسی و امنیتی در منطقه است. فشارهای اسرائیل به دولت لبنان، به‌ویژه در زمینه‌های امنیتی، از چند دهه گذشته به طور مستمر وجود داشته و هدف آنها ایجاد یک لبنان ضعیف و وابسته به غرب است. در واقع، هر دو کشور آمریکا و اسرائیل، به‌ویژه پس از توافق هسته‌ای ایران، در تلاش‌اند تا شرایطی را فراهم کنند که ایران در منطقه بی‌اثر شود. تحلیلگران بین‌المللی بر این باورند که اگر این فشارها ادامه یابد، ممکن است به درگیری‌های داخلی در لبنان منتهی شود. لبنان در حال حاضر در آستانه بحران‌های اقتصادی و اجتماعی است که بخش‌های زیادی از جامعه را درگیر کرده است. این فشارها، در کنار بحران اقتصادی و فساد دولتی، می‌توانند به بحرانی عمیق‌تر در لبنان منجر شوند. لبنان که در حال حاضر با مشکلاتی همچون بحران مالی، فساد گسترده و بی‌ثباتی سیاسی مواجه است، قادر به تحمل فشارهای خارجی جدید نیست. دولت لبنان با توجه به بحران‌های داخلی، اقتصادی و سیاسی خود، اکنون تحت فشار شدیدی قرار دارد که می‌تواند منجر به بحران‌های بیشتر شود. در صورتی که لبنان نتواند به طور مؤثری در برابر این فشارها مقاومت کند، ممکن است زمینه‌های ایجاد یک جنگ داخلی یا حتی درگیری‌های شدیدتر در میان گروه‌های مختلف سیاسی و مذهبی فراهم شود. به‌ویژه که برخی گروه‌های سیاسی لبنان، به ویژه حزب‌ا...، که از حمایت‌های ایران برخوردارند، ممکن است وارد تنش‌های بیشتری با دولت شوند. این تحولات به وضوح نشان می‌دهند که لبنان در حال تبدیل شدن به یک نقطه حساس در رقابت‌های جهانی میان ایران، آمریکا و اسرائیل است. ایران که در پی تقویت نفوذ خود در لبنان و حمایت از گروه‌هایی مانند حزب‌ا... است، همچنان با چالش‌های خارجی روبه‌روست. این چالش‌ها نه تنها تهدیدی برای لبنان، بلکه برای تمام منطقه غرب آسیا محسوب می‌شود. در این میان، واکنش‌های جامعه جهانی و کشورهای منطقه‌ای می‌تواند تعیین‌کننده باشد. با توجه به تحولات اخیر، کشورهای عربی و کشورهای غربی باید به این واقعیت توجه کنند که هرگونه فشار اقتصادی و سیاسی علیه لبنان، می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای منطقه داشته باشد. در صورتی که بحران لبنان به یک درگیری منطقه‌ای تبدیل شود، این موضوع نه تنها منافع کشورهای منطقه را تهدید می‌کند بلکه می‌تواند به بی‌ثباتی بیشتری در خاورمیانه منجر شود. بنابراین، حمایت از ثبات لبنان و تلاش برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها باید در اولویت سیاست‌های خارجی قرار گیرد.

* حسن هانی‌زاده

کارشناس روابط بین‌الملل