انتظارات نامعقول ترامپ با چاشنی مذاکره

واقعیت نیز همین است؛ به نظر می‌رسد ایالات متحده آمریکا، برخورد با پرونده هسته‌ای ایران را با فرماندهی واشنگتن، به بنیامین نتانیاهو در تل‌آویو سپرده است. چرا که ظاهراً دولت بایدن، دسترسی اسرائیل به سلاح‌های سنگرشکن را با محدودیت روبه‌رو کرده بود. تصور آنها بر این است که این سلاح‌ها ممکن است در ضربه وارد کردن به کشورمان موثر باشند. دونالد ترامپ قصد دارد این بمب‌ها را به ارزش میلیون‌ها دلار در اختیار اسرائیل قرار دهد؛ بمب‌هایی که برای ایران یک مفهوم بیشتر ندارند: اینکه آمریکایی‌ها با اعطای این موشک‌ها به اسرائیل، راه را برای آسیب رساندن به تأسیسات هسته‌ای ایران باز گذاشته است. دو نکته مهم در این بین وجود دارد؛ نکته اول اینکه تصور آنها این است که ایران دست بسته است و اجازه می‌دهد آنها هر کاری که می‌خواهند انجام بدهند. این تصور با واقعیت فاصله دارد چراکه ایران نشان داده که واهمه‌ای از مقابله ندارد و چنان که رهبر انقلاب تاکید کردند، ایران واکنشی برابر نشان خواهد داد. نکته دیگر اینکه با وجود این اقدامات، آنها همچنان دم از مذاکره و توافق می‌زنند! این دقیقاً مصداق سیاست چماق و هویج است که سال‌ها استراتژی غرب بوده است.

**تغییر راهبرد

واقعیت آن است که دولت پزشکیان به شکل‌های مختلف نشان می‌داد که اگر در رفتار آمریکایی‌ها تغییری ایجاد شود، با کاهش تنش موافق است و این موضوع از سوی وزیر خارجه و رئیس‌جمهور اعلام شد و این اظهار نظر صریح، حتی هزینه‌هایی نیز برای دولت به همراه داشت. گروه‌های داخلی به بهانه این سخنان به دولت تاختند و حتی تحرکات دیپلماتیک ظریف در داووس را بهانه‌ای برای حمله به دولت قرار دادند. با این حال، زمانی که ترامپ یادداشتی درباره فشار بر ایران را امضا کرد، با اعلام مواضع رسمی نظام از سوی رهبر انقلاب، رئیس‌جمهور و دیگر دولتمردان از موضع مقتدرانه رهبر انقلاب حمایت تمام کردند. ایران صراحتا اعلام کرد که تحت هیچ شرایطی مذاکره زیر فشار را نمی‌پذیرد.

**بازی ترامپ علیه ایران

اخیراً دونالد ترامپ مواضع خود را درباره ایران هسته‌ای مطرح کرده که نه‌تنها نشانی از گفت‌وگو ندارد، بلکه می‌توان آن را به مثابه افزایش فشار بر ایران به منظور آغاز یک منازعه واقعی دانست. به گزارش فاکس‌نیوز، ترامپ تأکید کرده که ترجیح می‌دهد به جای حمله اسرائیل به ایران، به توافقی با ایران در مورد برنامه هسته‌ای دست یابد. وی گفته است: «همه فکر می‌کنند اسرائیل، با کمک یا تأیید ما، وارد عمل می‌شود و [ایران] را بمباران می‌کند. من ترجیح می‌دهم این اتفاق نیفتد. من خیلی بیشتر ترجیح می‌دهم که توافقی با ایران داشته باشیم؛ توافقی که بتوانیم آن را نظارت، بررسی و بازرسی کنیم و سپس یا آن را از بین ببریم، یا مطمئن شویم که دیگر برنامه هسته‌ای وجود ندارد». ترامپ توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ را که در دوران اوباما امضا شد، احمقانه‌ترین توافق توصیف کرد و افزود: «به هر حال، این توافق تا الان منقضی شده بود. این توافق، یک مسیر به‌سوی سلاح هسته‌ای بود. توافقی کوتاه‌مدت بود. شما نمی‌توانید توافقی ببندید که فقط چند سال دوام داشته باشد. این توافق تا حالا منقضی شده بود. فکرش را بکنید؛ و ایران حق قانونی داشت که سلاح هسته‌ای داشته باشد».

** توافق زیر فشار؟

به نظر می‌رسد در ایران، به منظور لغو تحریم‌ها، از توافق هسته‌ای غیرآمریکایی حمایت می‌شود و می‌توان پیش‌بینی کرد که ایران و اروپا در این زمینه در آینده گام‌های بلندی برخواهند داشت. اما اینکه این روند تا چه اندازه به نتیجه برسد و آیا اساساً پاسخ مناسبی برای حل منازعه ایران و آمریکا خواهد بود، نیازمند گذر زمان است. یک فعال سیاسی اصولگرا در گفت‌وگو با «فارس» درباره اظهارات اخیر ترامپ گفته است: «مذاکره تحت شمشیر، نه‌تنها مذاکره نیست، بلکه پذیرش اصول مذاکره نیز محسوب نمی‌شود. وقتی طرف مقابل به تحریم‌ها ادامه می‌دهد و سپس اعلام می‌کند که آماده مذاکره است، این یک نوع فریب است و به هیچ عنوان نمی‌تواند به‌عنوان مذاکره واقعی تلقی شود. پس از خنثی کردن این تهدیدات، ایران قادر خواهد بود که با اطمینان خاطر وارد مذاکرات شود و در چنین شرایطی می‌توانیم به نتیجه مطلوبی برای کشور دست یابیم».