دست‌اندازهای اقتصادی پاستور

گسترش فقر در ایران از آنچه نمودارهای نشان می‌دهند سرعت بیشتری دارد. دولت چهاردهم که با شعارهای اقتصادی محور وارد پاستور شد، هنوز کار موثری که بتواند این موج را کنترل کند انجام نداده است. در روزهای اخیر وعده‌هایی مانند سبد معیشت و استیصاح برخی وزرای اقتصادی و... از سوی دولتی‌ها و مجلسی‌ها داده شده است ولی به‌نظر مجلسی‌ها هم به این قطعیت رسیده‌اند که تغییر وزرا هم کاری از پیش نخواهد برد. طبق آخرین گزارشات منتشر شده دلار در بازارهای تهران به مرز 90 هزار تومان رسیده و باتوجه به تورم و گرانی‌های پایان سال آنچه در روزهای آینده برسر طبقات ضعیف جامعه خواهد آمد باید موجب نگرانی مسئولان باشد. در این مورد که پزشکیان چه راهی را برای بهبود وضعیت باید در دستور کار قرار دهد با یکی از اقتصاددان‌‌ها گفت‌وگو انجام داده‌ایم. پازوکی در این مصاحبه معتقد است هر دولتی که می‌خواهد به موفقیت‌های اقتصادی و ملی دست پیدا کند تا وضعیت اقتصادی شهروندان بهبود پیدا کند باید هم در دیپلماسی اقتصادی و هم در اقتصاد داخلی دست به اصلاحات بزند. در ادامه بیشتر می‌خوانید.

سیاست و اهرم اقتصاد

مهدی پازوکی‌، اقتصاددان و تحلیلگر مسائل اقتصادی-سیاسی در پاسخ به اینکه دولت با چه چالش‌های اقتصادی دست به‌گریبان است، به ‌خبرنگار «آرمان ملی» می‌گوید:‌ «تاکنون مشکل اقتصادی ایران در بی‌برنامه‌گی بوده و مهم‌ترین شاخص هم وضعیت تورم است. اگر دولتی می‌خواهد ثبات را به اقتصاد ایران بازگرداند ابتدا باید تورم را کنترل کند. برای کنترل تورم دولت باید کار‌ها و تغییرات اساسی را در دستور کار خود قرار دهد. چون با شعار نمی‌توان چالشی را برطرف کرد. ابتدا دولت باید در سیاست ‌خارجی خود تمرکز کرده و تبادلات اقتصادی خود را با کشورها چنان تعریف کند که بتواند در تغییر فضا موثر باشد. ما در این روند به اصلاحات موثر نیاز داریم. در اغلب کشورهای جهان اقتصاد در سیاست تاثیرگذار و چه بسا تعیین‌کننده است ولی در کشور ما تا کنون اقتصاد تحت تاثیر مستقیم سیاست قرار داشته است و سیاستمداران هرچه می‌خواهند با اقتصاد کرده و آن را به سمتی که می‌خواهند هدایت می‌کنند. با تمام اینها اکنون نیازمند توسعه اقتصادی با کشورهای مختلف هستیم. برخی معتقدند که رابطه با فلان کشور ممکن است به ضرر یک کشور دیگر باشد و از این رو شاهد کارشکنی‌ها خواهیم بود. مثلا از کشورهای حوزه خلیج فارس گرفته تا ترکیه و حتی عراق نگران نوع ارتباط کشورمان با دیگر کشورهای جهان هستند. چون در این وضعیت آنها تضعیف می‌شوند.» او در همین مورد و با اشاره به اینکه دولت باید اصلاحات اقتصادی را در دستور کار خود قرار دهد، ادامه می‌دهد:‌ «اینکه دولت باید دست به اصلاحات واقعی اقتصادی بزند. این مجموعه اصلاحات اقتصادی موارد زیادی را شامل می‌شود. اصلاح نظام بانکی، اصلاح نظام بودجه‌نویسی، اصلاح نظام پولی، اصلاح نظام اداری هنگامی رخ می‌دهد که رفتار علمی و تخصصی با اقتصاد کنیم نه اینکه همچنان بخواهیم به رفتارهای تحکمی ادامه دهیم. با سیاست‌های دستوری نمی‌شود اصلاحات اقتصادی انجام داد. در دوره برجام چرا نرخ تورم تک‌رقمی شد؟ تنها به‌دلیل اینکه جَو روانی کشور به وضعیت مطلوبی رسیده بود و شهروندان در انتظار حضور سرمایه‌گذاران خارجی بودند و... توجه داشته باشید که هیچ دولتی نمی‌تواند در وضعیت اقتصادی بسته کشورش را مدیریت کند و به‌همین دلیل است که دروازه‌های اقتصادی خود را برای حضور همه باز گذاشته‌اند و البته این به معنای رها کردن کنترل نیست. حتی اگر در این وضعیت دولت‌ها بتوانند مدعی باشند که عدالت را در دستور کار خود قرار داده‌اند ولی در برابر باعث گسترش فقر شده‌اند. تعامل با جامعه جهانی باعث کاهش نوسانات تورمی می‌شود.» پازوکی با تاکید بر اصلاحات اقتصادی که دولت باید دست به آن بزند، اضافه می‌کند: «اگر دولت بخواهد نرخ تورم را کاهش دهد، باید نقدینگی را مدیریت کند و جلوی رشد آن را بگیرد. هنگامی‌که این اصلاحات را در دستور کار قرار می‌دهند باید منتظر رخدادهای خوشایندی مانند کاهش تورم باشیم و رشد نرخ نقدینگی هم روند نزولی خواهد داشت. در این وضعیت قدرت خرید جامعه هم افزایش پیدا می‌کند، اما اکنون در کشور عکس این روند وجود دارد، اگر پاستور می‌خواهد از بحران‌های اقتصادی خارج شود باید وضعیت را تغییر دهد. یکی از این راه‌های تسهیل در تردد ایرانی‌هایی است که در خارج از کشور سکونت دارند. از عوامل افزایش قیمت ارز به جَو روانی جامعه باز می‌گردد، چون در بازارهای جهانی تغییر نداشته است».