آسیب‌های کودکانِ بلاگر

اجازه نمی‌دهد لقمه‌اش را درست بجود. کودک هم سرش را پایین انداخته است و تن به خواسته والدینش می‌دهد، که قرار است کودکی‌اش را به نمایش بگذارند. نمایش دادن زندگی روزمره، در شبکه‌های اجتماعی، حالا به بخشی از زندگی اغلب افراد تبدیل شده است. این میان کودکان هم در امان نمانده‌اند. کودکانی که به نوعی تبدیل به کودکان کار شده‌اند و مورد استفاده والدین قرار می‌گیرند، تا با اشتراک تصاویر و ویدئو از زندگی روزمره خود در شبکه‌های اجتماعی، درآمدزایی کنند. این کودکان با انواع آسیب‌ها و تناقضاتی روبه‌رو می‌شوند، که ممکن است زندگی آینده آنها را با چالش‌هایی روبه‌رو کند.

حسین روزبهانی، روانشناس بالینی، درباره کودکانی که زندگی‌شان توسط والدین در شبکه‌های اجتماعی به نمایش گذاشته می‌شود، به «آرمان ملی» گفت: ما با مساله‌ای به نام کودکان بلاگر روبه‌رو هستیم، مادران این کودکان که به آنها اصطلاحا اینستا مام می‌گویند، صفحه‌هایی می‌سازند و کودکانشان در مسیر بلاگر شدن و کسب درآمد، اقدام می‌کنند. این مساله آسیب‌های بسیاری به فرزندان وارد می‌کند. فرزندشان اولین مساله‌ای که در آینده برایش اتفاق می‌افتد، این است که شخصیت نمایشی پیدا می‌کند. کودک دوست دارد همیشه خود را به نمایش بگذارد و فکر می‌کند که همه مسائلش را حتی غذا خوردن و فعالیت‌های روزمره‌اش را، باید به نمایش عام بگذارد. مساله دیگر این است که این کودک نمی‌تواند خود واقعی‌اش باشد. زیرا وقتی والدین از کودک فیلم و عکس می‌گیرند، قطعا از قبل به کودک می‌گویند که جلوی دوربین برخی مسائل را رعایت کند. این کار را بکن و این کار را نکن. با این کار اجازه نمی‌دهند که این کودک خود واقعی‌اش را نشان دهد. این سبب می‌شود که فشار روانی به این کودک وارد شود.

این روانشناس بالینی درباره تبعاتی که در آینده این کودکان با آن روبه‌رو می‌شوند، افزود: مساله دیگر این است که این کودکان ممکن است در آینده وقتی بزرگ شدند، ایراد بگیرند که چرا تصاویر و فیلم‌های ما در فضای مجاز پخش شده است. ممکن است خجالت بکشد. این سبب کاهش عزت نفس هم در این فرد خواهد شد.

کسب درآمد برای والدین

روزبهانی با بیان اینکه درآمد حاصل از این نمایش، به والدین این کودکان می‌رسد، بیان کرد: این کودکان که تبدیل به بلاگر می‌شوند، درواقع برای والدینشان کسب درآمد می‌کنند و به نوعی کودکان کار به حساب می‌آیند. درآمد این کودکان به حساب والدینشان می‌رود و به نوعی از این کودکان استفاده ابزاری می‌کنند. اغلب والدین این کودکان هم در جواب این سوال که چرا از کودکانتان استفاده ابزاری می‌کنید، می‌گویند بچه خرج دارد و تصور می‌کنند که خرج کودک باید توسط خودش تامین شود.

وی در ادامه گفت: کودک، احساس ارزشمندی و کفایت و شایستگی را در این گونه موارد، در لایک شدن و دیده شدن می‌بیند و یا لباس‌ها و آرایش قشنگ می‌بیند که این مساله هم می‌تواند سبب الگوسازی نامناسب برای کودک شود. که اولا یک مصرف کننده صرف می‌شود، که لباس‌های زیاد می‌خرد و می‌پوشد و اینکه همیشه جلوی آینه است و در معرض دیده شدن خودش را قرار می‌دهد. شاید در آینده اختلال شخصیتی خودشیفته هم پیدا کند.

روزبهانی درباره حضور این کودکان در فضاهای عمومی افزود: این کودک در آینده که وارد جامعه می‌شود، وقتی شناخته شده‌تر باشد، مثلا کودکی که در اینستاگرام معروف شده است و همه او را می‌شناسند، وقتی وارد مهدکودک یا مدرسه می‌شود، ظرفیت چنین جایگاهی را هنوز از نظر فکری و ذهنی ندارد. این مساله برای کودک آزاردهنده می‌شود، که انگشت نما باشد و هرکسی او را بشناسد. این می‌تواند بار و فشار روانی سنگینی به این کودکان واردکند.

سوءاستفاده افراد سودجو در فضای مجازی

او با اشاره به آسیب جدی‌تری گفت: تمام اینها به کنار، مساله‌ای که می‌تواند آسیب‌های جدی‌تری به دنبال داشته باشد، این است که افرادی را ما در فضای مجازی داریم که هم می‌توانند دزد باشند و هم انحراف جنسی داشته باشند. آنها که دزد هستند، وقتی دنیای این کودک را می‌بینند و از آن باخبرند، می‌توانند یک روز کودک را از همان مکانی که دائم آن را به اشتراک گذاشته است، خانه و یا مهدکودک، می‌توانند این کودک را بدزدند، یا حتی از خانه این کودک دزدی کنند. آن افرادی هم که دچار انجراف جنسی هستند، آنها که پدوفیلیا هستند، این افراد هم گرایش به کودک دارند و وقتی چنین کودکانی را می‌بینند، ممکن است تهدیدشان کنند، یا درخواست داشته باشند که بتوانند به این کودکان دسترسی داشته باشند، که چنین اتفاقاتی هم افتاده است. افرادی بودند که سن‌های بالا داشتند و از مادر کودکان درخواست داشتند، که این کودکان را بخرند.

جریانِ جذابِ دیده شدن

روزبهانی با بیان اینکه برخی والدین ناخواسته کودکانشان را در مسیر نمایش دادن قرار می‌دهند، افزود: یک سری از والدین، ناخواسته این رفتار را می‌کنند، یعنی در یک جریانی قرار می‌گیرند و می‌بینند که این جریان جذاب است و در کنارش دیده شدن کودکشان و لایک خوردنش است و خب طبعا همه دوست دارند که دیده شوند، خصوصا مادران و جنسیت زنان که کمی نمایشی‌تر است نسبت به مردان. وقتی این افراد دیده می‌شوند، خب برایشان جذابیت دارد. غیر از این می‌تواند منبع درآمدی هم برایشان باشد، این جذابیتش را دوچندان می‌کند. آن حس رقابتی که برایشان ایجاد می‌کند هم جالب است. در درازمدت هم این نمایش دادن، باعث اعتیاد به این کار می‌شود. مادران هم وقتی به این سمت می‌روند، دیگر به آن وظیفه مادری خود نمی‌رسند. دیگر فقط به مسائلی که دیگران می‌پسندند، دقت و توجه می‌کنند. یادشان می‌رود که کودک نیاز به محبت و توجه دارد، نیاز به همدلی و حمایت دارد، که این مسائل ریشه‌ای است و در آینده کودک نقش بسزایی دارد.

این روانشناس بالینی با بیان اینکه این کودکان مستعد افسردگی می‌شوند، گفت: این کودکان ممکن است که در آینده دچار افسردگی شوند، یکی از دلایل این افسردگی می‌تواند این مساله باشد که خیلی از افراد، در کودکی چهره زیبایی دارند، اما با بزرگ‌تر شدن، چهره‌شان تغییر می‌کند و آن جذابیت کودکی را ندارد. این افراد وقتی بزرگ می‌شوند، چون در کودکی دیده شدند و معروف بودند، اما با بزرگ‌تر شدن آنها از این معروفیت و دیدن کاسته شده است، این از دست دادن آن جایگاه و اعتباری که در کودکی به دست آورده بودند، می‌تواند یک عامل افسردگی در آینده شود.