«آرمان ملی» عدم تمایل بانک‌ها به پرداخت وام‌های خرد را بررسی می‌کند
وام‌های خُرد پشت در بنگاهداری بانک‌ها
آرمان ملی- صدیقه بهزادپور: محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، در یک گردهمایی اخیر با حضور نمایندگان بانک‌ها، به انتقاد از نحوه پرداخت وام‌های خرد به مردم پرداخت و از بانک‌ها خواست تا در این زمینه سخت‌گیری نکنند.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که بسیاری از مردم به دنبال دریافت وام‌های کوچک برای تأمین نیازهای روزمره خود هستند، اما با موانع و مشکلات متعددی در این مسیر مواجه‌اند. در کنار عدم پرداخت وام‌های خُرد، پرداخت تسهیلات کلان با سودهای اندک به برخی افراد حقیقی و حقوقی، دربین مشمولین وام‌های خُرد، بی‌اعتمادی و نارضایتی ایجاد کرده است که به گفته کارشناسان در نهایت باعث تشدید چالش‌های اقتصادی و اجتماعی و افزایش اعتراضات اجتماعی خواهد شد.
احتیاط و ریسک‌پذیری
به گزارش «آرمان ملی»، محمدباقر حسین‌زاده کارشناس اقتصادی در این باره گفت: یکی از دلایل اصلی عدم پرداخت وام‌های خرد، سیاست‌های احتیاطی بانک‌ها در مواجهه با ریسک‌های اعتباری است. بانک‌ها به دلیل نگرانی از عدم بازپرداخت وام‌ها، تمایل کمتری به اعطای وام‌های کوچک دارند، این رویکرد به ویژه در شرایط اقتصادی کنونی که نوسانات بازار و افزایش نرخ تورم وجود دارد، تشدید شده است. او افزود: بانک‌ها برای ارزیابی ریسک اعتباری متقاضیان، به اطلاعات مالی دقیق و شفاف نیاز دارند، اما بسیاری از متقاضیان وام‌های خرد، به دلیل عدم ثبت اطلاعات مالی در سیستم‌های بانکی یا نداشتن سابقه اعتباری مناسب، با مشکلاتی در دریافت وام مواجه می‌شوند، این موضوع باعث می‌شود که بانک‌ها به راحتی از اعطای وام به این افراد صرف‌نظر کنند.
فرآیند پیچیده و زمان‌بر
این کارشناس اضافه کرد: فرآیند درخواست و دریافت وام در بانک‌ها معمولاً پیچیده و زمان‌بر است، متقاضیان باید مراحل مختلفی را طی کنند و مدارک زیادی را ارائه دهند. این پیچیدگی‌ها می‌تواند باعث دلسردی مردم از دریافت وام‌های خرد شود و در نتیجه، بانک‌ها به راحتی از اعطای این وام‌ها خودداری کنند. در حقیقت بسیاری از بانک‌ها با در پیش گرفتن مسیر پیچیده و زمان‌بر در تلاش هستند که متقاضیان را برای گرفتن وام خرد دلسرد کنند تا در انتها عطای دریافت وام را به لقایش ببخشند. در حقیقت وام‌های بانکی در ایران به دلیل شرایط سخت و پیچیده‌ای که دارند، برای بسیاری از مردم به یک چالش بزرگ تبدیل شده است. از یک سو، بانک‌ها برای اعطای وام، مدارک و مستندات زیادی از متقاضیان می‌خواهند که شامل فیش حقوقی، گواهی اشتغال، صورت حساب‌های بانکی و حتی ضمانت‌های مختلف می‌شود. این فرآیند نه تنها زمان‌بر است، بلکه ممکن است بسیاری از افراد به دلیل نداشتن مدارک کامل، از دریافت وام ناامید شوند. این کارشناس توضیح داد: از سوی دیگر، پیچیدگی‌های فرآیند درخواست وام و نیاز به پر کردن فرم‌های متعدد، بسیاری از متقاضیان را دلسرد می‌کند. در نهایت، وقتی که افراد با این همه سختی و دردسر مواجه می‌شوند، تصمیم می‌گیرند که کل این ماجرا را رها کنند و به دنبال راه‌های دیگری برای تأمین نیازهای مالی خود بروند. این وضعیت نه تنها به نارضایتی عمومی منجر می‌شود، بلکه باعث می‌شود که بسیاری از مردم از دریافت وام‌های بانکی به کلی منصرف شوند.
تمرکز بر وام‌های کلان
حسین‌زاده اضافه کرد: از طرفی بسیاری از بانک‌ها به دلیل سودآوری بیشتر، تمرکز خود را بر اعطای وام‌های کلان و پروژه‌های بزرگ گذاشته‌اند. این رویکرد باعث می‌شود که وام‌های خرد که معمولاً سود کمتری دارند، در اولویت قرار نگیرند. به همین دلیل، بانک‌ها به جای پرداخت وام‌های کوچک، دنبال مشتریان بزرگ‌تر و پروژه‌های سودآورتر هستند. علاوه بر این شرایط اقتصادی کنونی و نوسانات بازار نیز بر تصمیم‌گیری بانک‌ها تأثیرگذار است. در شرایطی که بانک‌ها با چالش‌های مالی و اقتصادی مواجه‌اند، تمایل کمتری به ریسک‌پذیری در اعطای وام‌های خرد دارند، این موضوع باعث می‌شود که مردم نتوانند به راحتی به وام‌های مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند. در نهایت اینکه، با وجود توصیه‌های رئیس کل بانک مرکزی به بانک‌ها برای تسهیل در پرداخت وام‌های خرد، موانع و چالش‌های متعددی وجود دارد که مانع از تحقق این هدف می‌شود. برای بهبود وضعیت و تسهیل در دسترسی مردم به وام‌های خرد، نیاز به اصلاحات در فرآیندهای بانکی، افزایش شفافیت اطلاعات مالی و ایجاد انگیزه برای بانک‌ها در اعطای وام‌های کوچک احساس می‌شود. این اقدامات می‌تواند به بهبود شرایط اقتصادی و افزایش رضایت مردم از نظام بانکی کمک کند و در نهایت به رشد و توسعه اقتصادی کشور منجر شود.
تاکید بر پرداخت
محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، از بانک‌ها خواست تا در پرداخت وام‌های خرد به مردم سخت‌گیری غیرضروری نداشته باشند. او با تأکید بر اهمیت تسهیل دریافت وام‌های خرد، اعلام کرد که سهم پرداخت این وام‌ها از کل تسهیلات بانکی از ۱۳ درصد به ۲۲ درصد افزایش یافته است. فرزین با اشاره به نقش وام‌های خرد در تأمین نیازهای مالی خانوارها و کسب‌وکارهای کوچک تأکید کرد که دسترسی آسان‌تر مردم به تسهیلات بانکی باید در اولویت نظام بانکی کشور باشد. او همچنین تصریح کرد که بانک‌ها موظفند ضمن رعایت اصول اعتبارسنجی، فرآیند پرداخت تسهیلات را بدون ایجاد موانع غیرضروری و پیچیدگی‌های اداری غیرمنطقی تسهیل کنند. به گفته رئیس کل بانک مرکزی، افزایش سهم وام‌های خرد در تسهیلات بانکی نشان‌دهنده توجه به مطالبات عمومی و حمایت از اقشار مختلف جامعه است. وی همچنین خاطرنشان کرد که بانک‌ها باید در اجرای سیاست‌های اعتباری جدید، روند پرداخت این وام‌ها را تسریع کرده و از بروکراسی‌های زائد جلوگیری کنند. در ماه‌های اخیر، درخواست‌های زیادی از سوی مردم برای کاهش سخت‌گیری در پرداخت وام‌های خرد مطرح شده بود و اکنون با افزایش سهم این وام‌ها از کل تسهیلات، انتظار می‌رود که شرایط دریافت این تسهیلات برای متقاضیان ساده‌تر شود. بانک مرکزی بر اجرای این سیاست نظارت خواهد داشت و عملکرد بانک‌ها را در این زمینه ارزیابی می‌کند.
محمدباقر حسین‌زاده: بسیاری از بانک‌ها با در پیش گرفتن مسیر پیچیده و زمان‌بر در تلاش هستند که متقاضیان را برای گرفتن وام خرد دلسرد کنند تا در انتها عطای دریافت وام را به لقایش ببخشند
صرفه اقتصادی
حجت‌ا... فرزانی، کارشناس مسائل اقتصادی درباره گمانه‌زنی‌ها مبنی بر کاهش اعطای تسهیلات بانکی و نیز بنگاهداری بانک‌ها گفت: مشکلات زیادی باعث سخت‌گیری بانک‌ها در زمینه اعطای تسهیلات خرد به مردم می‌شود، اما بخش قابل توجهی از آن را می‌توان به صرفه نداشتن پیگیری مطالبات معوقه خرد به وسیله بانک دانست. وی افزود: با توجه به اینکه بانک برای پیگیری مطالبات وام و تسهیلات اعطایی به مردم باید وکیل بگیرد، به صرفه نیست برای تسهیلات خرد چنین فرآیندی را دنبال کند، اما برای پیگیری تسهیلات کلان بانک با گرفتن وکیل، مطالبات مالی خود را پیگیری حقوقی می‌کند تا پولش وصول شود، در نتیجه بانک‌ها در اعطای تسهیلات خرد سخت‌گیری می‌کنند تا خود را در چرخه یادشده نیندازند. کارشناس مسائل بانکی تصریح کرد: طبق اجازه بانک مرکزی، بانک‌ها می‌توانند تا مجموع 20 درصد سرمایه خود را سرمایه‌گذاری کنند، اما بخشی از بنگاهداری بانک‌ها که از 20 درصد مجوز بانک مرکزی فراتر رفته، می‌توان به رد دیون دولت در سال‌های گذشته نسبت داد که بانک‌ها به جای مطالبات خود مجبور به تصاحب شرکت‌های دولتی شدند و حتی برخی از شرکت‌ها عملکردهای اقتصادی خوبی دارند. وی افزود: بهره‌وری خوب شرکت‌های دولتی واگذار شده به بانک‌ها موجب شده بانک‌ها علاقه‌ای به خروج از بنگاهداری نداشته باشند. علاوه بر این، برخی شرکت‌ها به اندازه‌ای بزرگ هستند که به راحتی فروخته نمی‌شوند. طبق ضوابط ابلاغ شده بانک مرکزی در زمینه واگذاری اموال مازاد بانک‌ها، نظام بانکی موظف به واگذاری بنگاه‌ها تا حد مجاز است، اما به دلیل بهره‌وری تمایلی به انجام این کار از خود نشان نمی‌دهند و به تبع روی اقتصاد و تزریق مالی به تولید تأثیرگذار است. فرزانی افزود: طبق قانون، در برنامه احکام دائمی گفته شده بنگاهداری بانک‌ها نباید بار مالی و هزینه داشته باشد، لذا هزینه‌ها باید به وسیله بانک مرکزی پیش‌بینی شود، به عنوان نمونه اگر قانون تولید مسکن مد نظر است، نباید در این زمینه بار مالی به بانک‌ها تحمیل، بلکه بار مالی تولید مسکن باید به وسیله دولت تأمین شود، در غیر این صورت اگر هزینه‌ها تقبل نشود، بانک تمایلی به اعطای وام ندارد.
ارسال نظر