معمای تراموا

 آیا یک خط حمل و نقل عمومی جدید راه‌اندازی شده است و به ظرفیت حمل و نقل عمومی اضافه شده است؟ خیر. آیا هاب حمل و نقل عمومی برای تبادل مدهای حمل و نقلی ایجاد شده است؟ خیر. آیا در مدیریت ترافیک تغییری ایجاد شده است؟ ­خیر. ­آیا اتفاقی در زمینه سهم هوشمندسازی برای کاهش سفرهای شهری رخ داده است؟ خیر. آیا در رابطه بین شبکه و کاربری و تراکم تغییری به نفع کاهش ترافیک صورت گرفته است؟ خیر. آیا شعاع دسترسی به حمل و نقل عمومی تغییری کرده است؟ خیر. نهایت به لحاظ نوع منبع انرژی (سوخت) مصرفی به نفع حمل و نقل پاک بوده است و نوسازی در ناوگان حمل و نقلی صورت پذیرفته است که البته این امر مثبتی است اما باید پرسید آیا تراموا مصوبه شورای شهر را اخذ کرده است؟ ­جایگاهش در طرح جامع حمل و نقل و ترافیک شهر تهران کجا بوده است؟ به لحاظ هزینه کرد و نسبت هزینه و فایده در تخصیص بودجه‌های حمل و نقل و ترافیک در چه وضعیتی است؟ برنامه‌ریزی یعنی تخصیص بهینه منابع و ورود تراموا به صورتی که انجام شده، باید در این چارچوب بررسی کرد که چقدر دارای صرفه براساس میزان اثربخشی برای کاهش ترافیک و پاسخ به تقاضاهای حمل و نقلی است، جدا از این و به صورت یک اقدام پروژه‌ای مجزا تراموا تفاوتی با پل صدر ندارد. پرسش‌هایی که مطرح شد در خصوص ظرفیت حمل و نقل عمومی، نفوذپذیری شبکه، هاب حمل و نقلی، هوشمندسازی، رابطه شبکه و کاربری و تراکم، شعاع دسترسی همه از اجزای موضوع مدیریت ترافیک هستند که البته شامل موضوعات متعدد دیگری چون مدیریت زمانی ترافیک، کنترل میزان استفاده از خودروهای شخصی، پارکینگ و سهم پیاده هم می‌شود و یکی از مشکلات مدیریت شهری در مواجهه با ترافیک، نگاه پروژه‌ای به اقدامات اعم از پل و بزرگراه سازی تا مترو و تراموا بوده است. مجدد باید یادآور شد که برنامه‌ریزی یعنی تخصیص بهینه­ی منابع محدود و همواره باید پرسید که با n مقدار هزینه چه اقداماتی بیش‌ترین بازدهی را در تقاضای حمل و نقلی و کاهش ترافیک دارد؟ این اقدامات طبعا تک روشی نیستند و ترکیبی هستند اما پرسش در خصوص بهترین ترکیب است.

* محمدکریم آسایش

کنشگر و پژوهشگر شهری