اجماع ملی در عدم مذاکره با آمریکا

 اصحاب گرایش‌های مختلف در یک فضای آزاد می‌توانند دیدگاه‌های کارشناسانه خود را داشته و برای افکار عمومی مطرح کنند اما وقتی با درنظر گرفتن دیدگاه‌های مختلف از سوی بالاترین مقام کشور، یک تصمیم اتخاذ شد همه باید متحدانه حامی و مجری آن تصمیم باشند. واقعیت این است که امروز نمی‌توان به مذاکره با آمریکا اعتماد کرد. یکی از دلایل اصلی هم این است که ایران برای لغو تحریم‌ها وارد مذاکره با کشورهای ۵+۱ از جمله آمریکا شد و به همین دلیل محدودیت‌های پیشنهادی در برنامه‌های هسته‌ای خود را پذیرفت. اما دولت اول ترامپ در اقدامی غیرقانونی و عهدشکنانه از برجام خارج شد و مانع اجرای مفاد این توافق گردید. نقطه اشتراکی میان جناح‌های سیاسی این است که آمریکا که به‌طور غیرقانونی از برجام خارج شد، با قلدری و بدون توجه به مواضع اصولی ایران، این کشور متهم به تلاش برای دستیابی به بمب اتمی کرده و انتظار دارد تهران محدودیت‌های فراپادمانی هسته‌ای را ادامه دهد و حتی این را وظیفه ایران تلقی می‌کند. اشتراک نظر دوم این است که تمام شواهد و مدارک موجود، دال بر همکاری مستمر ایران با آژانس در همه دوره‌ها برای نمایش شفافیت برنامه‌های هسته‌ای خود بوده است. فتوای مقام معظم رهبری مبنی بر ممنوعیت استفاده از سلاح هسته‌ای توسط ایران نیز موید سیاست‌های نظام برای بهره برداری صلح آمیز از انرژی هسته‌ای است. اشتراک نظر سوم اینکه ایران نه تنها به دنبال بی‌توجهی به همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نبوده بلکه بارها اعلام کرده که تعامل با این نهاد بین‌المللی را با عنایت به تعهدات پادمانی ادامه می‌دهد. پس از خروج آمریکا از برجام، ایران برای نشان دادن حسن نیت خود، حدود یکسال تعهدات فراپادمانی خود را داوطلبانه انجام داد و آنگاه نسبت به کاهش محدودیت‌های هسته‌ای خود اقدام کرد. با توجه به این اشتراک نظرها باید صاحبان گرایش‌های مختلف سیاسی، متحدانه و برای تامین منافع ملی و با اعمال فشار حداکثری بر آمریکا، مبنای خود را بر عدم اعتماد نسبت به این کشور قرار داده و از دولت بخواهند مجدانه و بدون وابسته کردن کشور به مذاکره با آمریکا، جهت بهبود مشکلات اقتصادی با اتکا به درون و تعامل سازنده با جهان حرکت‌های امیدوارکننده خود را ادامه دهد. در این مقطع، منافع ملی و مصالح کشور ایجاب می‌کند که گرایش‌های سیاسی مختلف، فارغ از دعواهای حزبی و جناحی و بدون ملقب کردن یکدیگر به القاب ناپسند، به اجماع ملی بیندیشند و از سیاست اصولی نظام در قبال عدم مذاکره با آمریکا دفاع کرده و تهدیدات کاخ سفید را با اجماع داخلی به یک فرصت ملی مبدل کنند. طبعا نقش خواصِ جامعه برای دستیابی به این هدف، مهم ارزیابی می‌شود.

* محسن پاک‌آیین

تحلیلگر مسائل بین‌المللی