خروج ایران‌خودرو از زیان انباشته

بنا بر خبرهای رسمی و غیررسمی، امروز چهارشنبه واگذاری سهام مدیریتی بزرگ‌ترین بنگاه اقتصادی غیر نفتی کشور کلید خواهد خورد. با برگزاری مجمع فوق‌العاده سهامداران ایران‌خودرو قرار است موضوع واگذاری مدیریت دولتی ایران‌خودرو به رای گذاشته شود که البته در نهایت با هر قالبی، سهام شرکت‌های تودلی جایی در این واگذاری ندارند.

کنسرسیوم بخش خصوصی

به گزارش «آرمان ملی»، خصوصی سازی و اجرای اصل 44 سال‌هاست که مورد توصیه موکد مقامات، به ویژه مقام معظم رهبری قرار دارد و دولت چهاردهم و کابینه او نیز در این مسیر گام بر می‌دارند و بر اساس اخبار منتشره رسمی و غیررسمی سرانجام مقرر شده تا در دولت پزشکیان این مهم با توافق و تاکید سران سه قوه به کنسرسیومی از بخش خصوصی واگذار شود که البته به باور صاحبه‌نظران، موفقیت این طرح بستگی به اجرای صحیح و نظارت مستمر بر فرآیندهای مربوطه دارد تا بتواند این اقدام را به عنوان یک الگوی موفق برای سایر صنایع کشور مورد توجه قرار دهد. سپهر درخشان کارشناس صنعت خودرو در این باره گفت: صنعت خودروسازی کشور در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی مواجه بوده است، حمایت‌های دولتی که در طول دهه‌ها به این صنعت ارائه شده، نتوانسته است به بهبود وضعیت آن کمک کند و بحران‌های مالی و مدیریتی همچنان ادامه دارد و در این راستا، خصوصی‌سازی به عنوان یک راه‌حل جدی برای نجات صنعت خودرو مطرح شده است. آنچه که مسلم است اینکه، واگذاری ایران‌خودرو به بخش خصوصی می‌تواند به افزایش رقابت، بهبود کیفیت محصولات و کاهش قیمت‌ها منجر شود. بخش خصوصی با انگیزه‌های اقتصادی و مدیریتی متفاوت، می‌تواند نوآوری و کارایی را به این صنعت بازگرداند، به‌علاوه این اقدام می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و داخلی کمک کند و در نهایت به رشد و توسعه پایدار صنعت خودروسازی ایران منجر شود.

ناکارآمدی مدیریتی

او افزود: ایران‌خودرو به عنوان یکی از غول‌های خودروسازی ایران طی دهه‌های گذشته تحت مدیریت دولتی قرار داشته و با حمایت‌های گسترده دولتی ادامه فعالیت داده است. با این حال، نتیجه این مدیریت چیزی جز انباشت زیان‌های هنگفت، کاهش کیفیت محصولات و ناتوانی در رقابت با خودروسازان خارجی نبوده است. بر اساس گزارش‌ها، زیان انباشته این شرکت طی سال‌های اخیر به حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان رسیده که به یکی از بزرگ‌ترین مشکلات اقتصادی این صنعت تبدیل شده است. این زیان‌ها نه‌تنها فشار مالی سنگینی بر دولت وارد کرده، بلکه مصرف‌کنندگان نیز از این وضعیت آسیب دیده‌اند، چراکه محصولات ارائه‌شده از نظر کیفیت و قیمت، توانایی رقابت با خودروهای خارجی را نداشته‌اند. این کارشناس اضافه کرد: تا پیش از این، دولت‌ها همواره با خصوصی‌سازی ایران‌خودرو مخالفت می‌کرد. یکی از دلایل اصلی این مخالفت، نگرانی از دست دادن کنترل بر این صنعت استراتژیک و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی آن بود. برخی مقامات دولتی معتقد بودند که واگذاری ایران‌خودرو می‌تواند به افزایش بی‌رویه قیمت‌ها و کاهش دسترسی عمومی به خودرو منجر شود. علاوه بر این، نگرانی‌هایی درباره نفوذ گروه‌های غیرمتخصص و فاقد صلاحیت در مدیریت شرکت وجود داشت که می‌توانست وضعیت را پیچیده‌تر کند. با وجود این مخالفت‌ها، سرانجام شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا تصمیم به واگذاری ایران‌خودرو به بخش خصوصی گرفت. این واگذاری قرار است به یک کنسرسیوم خصوصی انجام شود که ترکیبی از شرکت‌های صنعتی و سرمایه‌گذاران معتبر خواهد بود. هدف از این تصمیم، افزایش بهره‌وری، بهبود کیفیت محصولات و رقابت‌پذیری این شرکت در سطح ملی و بین‌المللی است.

مزایا و چالش‌ها

درخشان درباره مزایای اجرای خصوصی‌سازی ایران‌خودرو گفت: با ورود مدیریت خصوصی، انتظار می‌رود که بهره‌وری در تولید افزایش یابد. در حقیقت خصوصی‌سازی می‌تواند فضای رقابتی را در بازار خودروی کشور تقویت کند و به بهبود کیفیت و کاهش قیمت‌ها منجر شود و با ورود سرمایه‌گذاران جدید فشار زیاد بر دولت نیز کاسته می‌شود واز طرفی احتمالاً میزان زیان انباشته نیز کاهش می‌یابد. از سوی دیگر یکی از نگرانی‌های جدی این است که بخش خصوصی ممکن است نتواند به تعهدات مربوط به قیمت‌گذاری عادلانه پایبند باشد. بعلاوه اگر کنسرسیوم خریدار صرفاً به سودآوری کوتاه‌مدت فکر کند، ممکن است کیفیت محصولات کاهش یابد و همزمان با احتمال ناهماهنگی در نظام توزیع و ارائه خدمات پس از فروش، ممکن است چالش‌هایی نیز در این بخش ایجاد شود که در حقیقت حاصل واگذاری به مدیریتی ناکارآمد حاصل‌اید.این کارشناس در ادامه درباره مزایای واگذاری گفت: در عین حال با وجود مشکلات احتمالی به نظر می‌رسد، ادامه مدیریت دولتی نه‌تنها به زیان این شرکت بلکه به ضرر کل اقتصاد کشور باشد، و در مقابل اگر خصوصی‌سازی با نظارت دقیق دولت همراه باشد، می‌تواند به بهبود شرایط این صنعت و افزایش رضایت مصرف‌کنندگان منجر شود، اما قطعاً تصمیم به خصوصی‌سازی ایران‌خودرو یک گام بزرگ و سرنوشت‌ساز است، اگرچه این تصمیم با چالش‌ها و نگرانی‌هایی همراه است، اما در صورت اجرای صحیح و نظارت دقیق، می‌تواند به تحولی بزرگ در صنعت خودروسازی کشور منجر شود و زمینه‌ساز رقابتی سالم و پایدار در بازار خودرو باشد.

موافقت سران قوا

بر اساس اخبار غیررسمی، سران قوا نیز با واگذاری سهام ایران‌خودرو به کنسرسیوم بخش خصوصی موافقت کرده‌اند. این کنسرسیوم با ترکیبی از قطعه‌سازان و خودروسازان کشور اکنون به یکی از گزینه‌های اصلی برای در اختیار گرفتن مدیریت ایران‌خودرو تبدیل شده است. خصوصی‌سازی ایران‌خودرو می‌تواند نقطه عطفی در صنعت خودرو ایران باشد. تجربه جهانی نشان داده است که خروج دولت از صنایع بزرگ و واگذاری آن‌ها به بخش خصوصی کارآمد، منجر به افزایش بهره‌وری، بهبود کیفیت محصولات، کاهش هزینه‌های تولید و افزایش رقابت‌پذیری می‌شود. این اقدام می‌تواند سرمایه‌گذاری‌های جدیدی را جذب کرده و ایران‌خودرو را از شر تصمیمات سیاسی و مداخلات غیرکارشناسی نجات دهد. این گزارش همچنین می‌افزاید، بنابر برخی شنیده‌ها، چهارشنبه هفته جاری واگذاری سهام مدیریتی بزرگ‌ترین بنگاه اقتصادی غیرنفتی کشور کلید خواهد خورد. با برگزاری مجمع فوق‌العاده سهامداران ایران‌خودرو امروز چهارشنبه ۱۷ به‌همن ماه، قرار است موضوع واگذاری مدیریت دولتی ایران‌خودرو به رای گذاشته شود. دولت ۵. ۷‌درصد سهام در ایران‌خودرو دارد و طی سال‌های گذشته از حق رای ۲۴‌درصد سهام تودلی استفاده کرده که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان این موضوع غیرقانونی بوده است اما حالا با توجه به احکام قضائی امکان ادامه این روند وجود ندارد. بنابراین با هر ترکیب سهامداری، دولت امکان استفاده از سهام‌‌‌های تودلی را نخواهد داشت.

دفاع از واگذاری

رحیم زارع عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با استقبال از حضور مالکان مشترک کنسرسیوم سهامدار ایران‌خودرو و شرکت‌های مرتبط با زنجیره تامین مانند قطعه‌سازی کروز، گفت: شرکت «کروز» همگام با تکنولوژی‌های روز است و اگر یک کرسی در هیات‌مدیره خودروسازی‌ها بگیرد، تأثیر مثبتی در شرایط خودروسازی کشور خواهد داشت. او با کنایه به مخالفان این واگذاری گفت: جالب است که اگر یک شرکت داخلی در خارج از کشور این اقدام را انجام می‌داد، قطعاً با استقبال و تشویق بیشتری مواجه می‌شد. سخنگوی کمیسیون تلفیق مجلس با یادآوری فرمایشات رهبر معظم انقلاب مبنی بر پیاده‌سازی سیاست‌های اصل 44 و الزام دولت و مجلس به پشتیبانی از خصوصی‌سازی و بخش خصوصی گفت: اگر ما شعار حمایت از بخش خصوصی را مطرح می‌کنیم، باید این حمایت را به‌صورت عملی پیگیری کنیم. تقویت بخش خصوصی ضروری است اما بعضا با تنگ‌نظری مانع رشد و پیشرفت می‌شویم. زارع در بخش دیگر ادعای وجود تعارض منافع میان سهامداران ایران‌خودرو در بخش خصوصی را رد کرد و گفت: واگذاری ایران‌خودرو نه تنها تعارض منافعی ندارد بلکه می‌تواند به تجدید ساختار درونی، بهبود کیفیت محصولات، و افزایش بهره‌وری منجر شود.