دیپلماسی اقتصادی ایران در تاجیکستان

به‌علاوه این پشتوانه فرهنگی، اجتماعی همچنین با حضور تجار و بازرگانان بخش خصوصی به برگزاری سیمنارها و تفاهم‌نامه‌های اقتصادی نیز منتهی می‌شود که در نهایت به توسعه همکاری‌های اقتصادی و غیراقتصادی فی‌مابین می‌انجامد، چیزی که انتظار کارشناسان و صاحب‌نظران در این سفر نیز انتظار وقوع آن را دارند. از طرفی برخی از صاحب‌نظران بر این باور هستند با وجود فرصت‌های فراوان توسعه روابط فیمابین دو کشور، محدودیت بانکی مالی ناشی از تحریم‌ها و FATF همچنان از جمله موانع پیش‌رویی هستند که مانع از بهره‌برداری از ظرفیت‌های عالی توسعه همکاری‌ها می‌شوند.

توسعه روابط

به گزارش «آرمان ملی»، همزمان با سفر دکتر مسعود پزشکیان، به همراه تیم به تاجیکستان، گسترش روابط دو کشور در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و علمی به‌عنوان محور اصلی این سفر مطرح شده است. این سفر نشان‌دهنده عزم جدی ایران و تاجیکستان برای تقویت همکاری‌های دوجانبه در راستای منافع مشترک تعریف شده است که در شرایط کنونی از اهمیتی راهبردی برخوردار است. کاوه اکوان کارشناس اقتصاد سیاسی در این باره گفت: ایران و تاجیکستان با وجود اشتراکات فرهنگی، تاریخی و زبانی، زمینه مناسبی برای تعمیق روابط دارند. زبان فارسی به‌عنوان میراث مشترک دو کشور می‌تواند نقش کلیدی در گسترش روابط فرهنگی و تقویت دیپلماسی عمومی ایفا کند. علاوه بر این تاجیکستان با موقعیت جغرافیایی استراتژیک در آسیای میانه و ایران به‌عنوان یکی از بازیگران مهم منطقه‌ای می‌توانند در حوزه‌هایی نظیر تجارت، انرژی، کشاورزی و صنعت، روابط خود را گسترش دهند. این سفر می‌تواند گامی برای توسعه تجارت میان دو کشورتلقی شود که با استفاده از زیرساخت‌هایی نظیر راه‌آهن و حمل‌ونقل هوایی، می‌تواند به رشد اقتصادی هر دو کشور کمک کند.

همکاری در حوزه انرژی

او درباره موارد مورد توجه برای توسعه روابط دو کشور گفت: تاجیکستان به‌عنوان یکی از کشورهای غنی از منابع آبی و ایران به‌عنوان کشوری دارای تجربه در مدیریت منابع انرژی و فناوری‌های مرتبط، می‌توانند در زمینه بهره‌برداری مشترک از منابع آبی و انرژی همکاری کنند. از این رو این سفر می‌تواند دستاوردهای مطلوبی در این زمینه برای ما به دنبال داشته باشد و می‌توان در صورت برنامه‌ریزی مناسب از پیامدهای نامطلوب ناترازی انرژی آب و... در تابستان بکاهد.

ثبات امنیتی اقتصادی

این کارشناس اضافه کرد: منطقه آسیای میانه، همواره درگیر چالش‌های امنیتی بسیاری بوده است که پیامدهای نامطلوب آن گریبانگیر کشورهای منطقه می‌شود، از این رو توسعه روابط فی مابین دو کشور می‌تواند عاملی برای حمایت و ثبات امنیتی در دو کشور به شمار ‌آید و همچنین این امکان ایجاد می‌شود که طرفین در حوزه مبارزه با تروریسم، قاچاق مواد مخدر و سایر تهدیدات امنیتی همکاری‌های نزدیکی داشته باشند. این کارشناس در باره دیگر محورهای همکاری طرفین گفت: امضای توافق‌نامه‌های تجاری و تسهیل در مبادلات بانکی و گمرکی میان دو کشور، گسترش همکاری‌های علمی از طریق تبادل دانشجو، اساتید و برگزاری دوره‌های مشترک، حوزه فرهنگی: برگزاری نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها و برنامه‌های مشترک فرهنگی برای تقویت ارتباطات مردمی، توسعه پروژه‌های حمل‌ونقل و اتصال خطوط ریلی و جاده‌ای بین دو کشور و... کمافی السابق می‌تواند زمینه توسعه همکاریهای فی مابین را توسعه دهد. اکوان اضافه کرد: این سفر فرصتی برای بازنگری در ظرفیت‌های همکاری و تعریف چارچوب‌های جدید برای گسترش روابط ایران و تاجیکستان فراهم کرده است. با توجه به اشتراکات و منافع متقابل، تقویت این همکاری‌ها می‌تواند به توسعه پایدار و امنیت منطقه‌ای کمک کند. در حقیقت توسعه روابط اقتصادی میان ایران و تاجیکستان می‌تواند به عنوان یک فرصت استراتژیک برای هر دو کشور به شمار‌اید.با توجه به اشتراکات فرهنگی، تاریخی و اقتصادی، این همکاری‌ها می‌تواند به تقویت مبادلات تجاری و سرمایه‌گذاری‌های مشترک منجر شود.

کشف بازارهای جدید

این کارشناس توضیح داد: تاجیکستان به عنوان یک کشور در حال توسعه در آسیای مرکزی، بازار مناسبی برای محصولات ایرانی به ویژه در حوزه‌های کشاورزی، صنعتی و خدمات فنی و مهندسی است. با افزایش صادرات به این کشور، ایران می‌تواند به بازارهای جدید و متنوع‌تری دست یابد. ایران دارای تجربه و فناوری‌های پیشرفته در زمینه‌های مختلف از جمله نفت، گاز و پتروشیمی است. با توسعه همکاری‌های فنی و مهندسی، تاجیکستان می‌تواند از این توانمندی‌ها بهره‌برداری کند و به بهبود زیرساخت‌های خود کمک کند. همچنین توسعه روابط اقتصادی می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری‌های ایرانی در تاجیکستان منجر شود، این سرمایه‌گذاری‌ها می‌تواند در حوزه‌های مختلفی مانند صنایع، کشاورزی و گردشگری صورت گیرد و به رشد اقتصادی تاجیکستان کمک کند. او ادامه داد: با توجه به لغو روادید برای تاجیک‌ها و تسهیل سفر به ایران، این کشور می‌تواند به یک مقصد جذاب برای گردشگران تاجیک تبدیل شود. این امر نه تنها به افزایش درآمدهای گردشگری ایران کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به معرفی جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی ایران به تاجیک‌ها نیز منجر شود. از سوی دیگر، توسعه همکاری‌های اقتصادی و سیاسی میان ایران و تاجیکستان می‌تواند به تقویت امنیت در منطقه کمک کند. با ایجاد روابط نزدیک‌تر، هر دو کشور می‌توانند در برابر تهدیدات مشترک به ویژه در زمینه‌های تروریسم و قاچاق مواد مخدر همکاری کنند. به این ترتیب توسعه روابط اقتصادی میان ایران و تاجیکستان نه تنها به نفع دو کشور خواهد بود، بلکه می‌تواند به تقویت ثبات و امنیت در منطقه آسیای مرکزی نیز کمک کند. این همکاری‌ها می‌تواند به عنوان یک الگوی موفق برای سایر کشورها در منطقه نیز مطرح شود.

سد بزرگ FATF

عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد که در این سفر، رئیس‌جمهور را همراهی می‌کرد، در کانال تلگرامی خود با اشاره به اینکه حجم تجارت ۳۸۰ میلیون دلاری ایران و تاجیکستان با رشد ۵۰ درصدی در یکسال گذشته نشان می‌دهد که ظرفیت بالایی برای توسعه روابط اقتصادی دو کشور وجود دارد. توسعه روابط با کشورهای منطقه خوب است اما چه بهتر که محدودیت مبادلات تجاری و اقتصادی برای ایران از بین برود. از جمله این محدودیت‌ها می‌توان به مساله FATF اشاره کرد که برطرف کردن آن با اذن رهبری هم‌اکنون در مجمع تشخیص مصلحت نظام و به گفته رئیس مجمع، به دور از نگاه افراط و تفریط در حال بررسی است. اگرچه بعضی تندروها نسبت به این مساله واکنش منفی نشان دادند اما به یاری خدا این سد از راه تجار ایرانی برداشته می‌شود. نپذیرفتن قوانین بین‌المللی گروه ویژه اقدام ملی، تنها در یک فقره به از دست رفتن بازار خدمات فنی مهندسی و هدررفت ۲۵ میلیارد دلار درآمد ارزی منجر شده است. آنطور که رئیس انجمن انبوه‌سازان استان تهران گفته است ما دومین کشور توانمند در صدور خدمات فنی و مهندسی در تمام دنیا هستیم اما نپذیرفتن FATF باعث شده تا ترکیه جایگاه ما را در جهان بگیرد.

پلی تاریخی برای ایران

صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، در نشستی با حضور فعالان اقتصادی بازار دو کشور با تأکید بر اشتراکات گسترده میان تهران و دوشنبه، از تاجیکستان به عنوان پلی تاریخی برای ارتباط ایران با قفقاز و اوراسیا یاد و بیان کرد: ما می‌توانیم در زمینه‌های خدمات فنی و مهندسی، پتروشیمی، نفت، گاز، تجهیزات پزشکی و گردشگری همکاری‌های خود را گسترش دهیم. او علاوه بر این به اهمیت توسعه برنامه‌های گردشگری میان دو کشور تأکید کرد و به اشتراکات فرهنگی و علمی اشاره نمود. رئیس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به حضور قابل توجه فعالان اقتصادی ایرانی در این همایش، ابراز امیدواری کرد که این حضور نشان‌دهنده علاقه‌مندی ایران به تقویت روابط با تاجیکستان باشد. او همچنین به ظرفیت‌های صنعتی و فناوری‌های نوین ایران اشاره کرد و گفت: تاجیکستان می‌تواند از تجربیات و فناوری‌های ما در زمینه‌های پالایشگاه‌ها و صنایع فولاد بهره‌مند شود. حسن‌زاده در ادامه به لغو الزام دریافت روادید برای گردشگران و تجار تاجیکستان اشاره کرد و افزود: این اقدام فرصتی مناسب برای سفر آسان تاجیک‌ها به ایران فراهم کرده است. او همچنین بر اهمیت اتاق‌های استانی و کمیسیون‌های تخصصی در تسهیل روابط تجاری تأکید کرد و گفت: اتاق بازرگانی ایران آماده است تا خدمات لازم را به بازرگانان تاجیک ارائه دهد.

تعمیق روابط

او با اشاره به سفر رئیس‌جمهور ایران به تاجیکستان، این سفر را فرصتی ارزشمند برای تعمیق روابط اقتصادی و فرهنگی دو کشور دانست و گفت: «این سفر می‌تواند تأثیر بسزایی در تقویت همکاری‌ها به ویژه در حوزه‌های خدمات فنی و مهندسی، صادرات محصولات ساختمانی و کشاورزی داشته باشد. حسن‌زاده همچنین بر ظرفیت‌های بالای ایران در زمینه‌های مختلف تأکید کرد و گفت: فناوری‌های جدید و قیمت‌های رقابتی محصولات صادراتی از عوامل مهم جذب بازار تاجیکستان هستند. او به روابط سیاسی و اجتماعی مستحکم میان دو کشور اشاره کرد و گفت: علاقه‌مندی متقابل روسای جمهور ایران و تاجیکستان به گسترش همکاری‌ها می‌تواند زمینه‌ساز توسعه تجارت دوجانبه باشد. در نهایت، حسن‌زاده حوزه‌های خدمات مهندسی و صادرات محصولات ساختمانی را به عنوان اولویت‌های همکاری معرفی کرد و گفت: قیمت‌های رقابتی محصولات ایرانی، دلیلی مهم برای علاقه تاجیکستان به همکاری با ایران است. این موضوع فرصتی استراتژیک برای تجار ایرانی به شمار می‌آید و می‌تواند نقش مهمی در افزایش حجم تجارت دوجانبه ایفا کند.