قیمت روغن چرب شد

با وجود اعلام مسئولان مبنی بر اینکه قیمت روغن تا پایان سال افزایش نخواهد یافت، اما واقعیت‌های بازار نشان‌دهنده روندی متفاوت است. بررسی‌های میدانی حکایت از افزایش قیمت برخی روغن‌های پرفروش تا 35درصد نیز افزایش نرخ داشته است. مثلا روغن پنج کیلویی یک برند معروف که پیش از این حدود 240هزار تومان بود به 320هزار تومان رسیده است و حکایت از چرب شدن قیمت روغن دارد.

اولین گام گرانی

به گزارش «آرمان ملی»، به گفته کارشناسان، خروج شرکت صافولا عربستان، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان روغن در منطقه، به شدت بر بازار ایران تأثیر گذاشته و باعث کاهش عرضه و افزایش قیمت‌ها شده است. همچنین، نوسانات نرخ ارز و افزایش هزینه‌های تولید نیز به این وضعیت دامن زده است. به گونه‌ای که مردم نگران افزایش قیمت‌ها هستند و بسیاری از خانواده‌ها برای تأمین نیازهای روزمره خود با چالش‌های جدی روبه‌رو شده‌اند. در نهایت، با وجود تاکید برخی مسئولان بر عدم افزایش قیمت روغن تا پایان سال جاری، به نظر می‌رسد که بازار روغن همچنان در حال تغییر است و نیاز به نظارت و تدابیر جدی‌تری برای کنترل قیمت‌ها و تأمین نیازهای مردم وجود دارد.

وضعیت بازار روغن

بررسی میدانی در بازار روغن حاکی از این است که، بازار روغن در ایران با چالش‌های جدی مواجه شده است. در نیمه نخست دی ماه، بر اساس تصمیم ستاد و کارگروه تنظیم بازار، قیمت مصوب انواع روغن نباتی شامل ۱۱۴ محصول اعلام شد، این محصولات شامل انواع روغن مایع، نیمه‌جامد مصرفی خانوار، و روغن قنادی هستند. میزان افزایش قیمت، ۱۵ درصد برای روغن نباتی مصارف خانوار و ۲۱ درصد برای مصارف قنادی تعیین شده است. این افزایش از تاریخ ۱۲ دی‌ ماه سال جاری برای تولیدات جدید صنایع لازم‌الاجرا شده است. براساس جدول ارائه‌شده، قیمت روغن خوراکی (آفتابگردان و سرخ‌کردنی) در دی ماه 1403 اعلام شده است. این جدول شامل وزن، نوع روغن و قیمت آن است. بررسی داده‌ها نشان می‌دهد که روغن آفتابگردان در وزن‌های مختلف، از 675 گرم تا 14 کیلوگرم، و روغن سرخ‌کردنی در وزن‌های 675 و 810 گرم عرضه شده‌اند. بر اساس آنچه که در بازار قابل مشاهده است، روغن آفتابگردان در کمترین قیمت، حدود 460,000 ریال برای بسته 675 گرمی. بیش‌ترین قیمت: 9,442,000 ریال برای بسته 14 کیلوگرمی اعلام شده است، اما در برخی وزن‌ها مانند 25/3 کیلوگرم و 5/4 کیلوگرم، تفاوت قیمت‌ها قابل‌توجه‌تر است. همچنین روغن سرخ‌کردنی به ازای هر بسته 675 گرمی: 455,000 ریال، و هر بسته 810 گرمی: 540,000 ریال اعلام شده است که همگی به نسبت قبل از افزایش قیمت حدود 15 درصد برخوردار هستند.

گرانی شگفتی‌ساز

رضا کنگری، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، تأکید کرد که افزایش قیمت روغن به یک موضوع عجیبی تبدیل شده است. او توضیح داد که قیمت‌های درج شده برای مصرف‌کنندگان، بدون در نظر گرفتن سود ۳ درصدی بنکداران، هزینه ۲ درصدی حمل‌ونقل و حاشیه سود ۱۰ درصدی خرده‌فروشان تعیین شده است. در واقع، فاصله قیمت فاکتور خرید روغن از شرکت تا مصرف‌کننده نهایی تنها ۳ درصد است. کنگری همچنین اشاره کرد که افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت انواع روغن در بازار، به نوعی با کاهش سود بنکداران و خرده‌فروشان همراه شده است. این وضعیت باعث شده که بنکداران و خرده‌فروشان تمایلی به خرید و توزیع روغن نداشته باشند، زیرا اگر کالا را بالاتر از قیمت درج شده بفروشند، با جریمه بازرسان مواجه خواهند شد. این موضوع به کاهش عرضه روغن به مصرف‌کنندگان نهایی منجر شده است. او افزود که مکاتباتی با اتاق اصناف تهران در این خصوص انجام شده و انتظار می‌رود که پیش از بدتر شدن شرایط بازار، تکلیف این موضوع مشخص شود.

واقعیت‌های بازار

در همین راستا، باز هم برخی از کارشناسان از احتمال افزایش قیمت روغن بین ۱۵ تا ۲۱ درصد خبر دادند. این مقامات مسئول در صنف روغن اعلام کرده‌اند که با مسئولان ذیربط در این زمینه مکاتبه کرده‌اند، اما به گفته تولیدکنندگان، کمبودی در بازار وجود ندارد و تنها بحث افزایش قیمت مطرح است. در حال حاضر، قیمت روغن ۱۶ کیلویی در بازار سیاه به یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسیده است، در حالی که این قیمت حدود دو ماه پیش ۶۰۰ هزار تومان بود. این افزایش قیمت نشان‌دهنده ورود سودجویان به بازار است. تیمور محمدی، عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران، در این باره گفت که هنوز اطلاعات قطعی درباره خروج این شرکت در بورس کالا منتشر نشده است. او توضیح داد که این شرکت به دنبال سرمایه‌گذاری در صنایعی با حاشیه سود بیشتر است و در حال مذاکره با یک شرکت ایرانی تولیدکننده روغن برای واگذاری سهام خود است. با این حال، محمدی پیش‌بینی می‌کند که به دلیل توانمندی شرکت‌های تولیدی ایرانی، مشکلی در تأمین بازار و قیمت‌ها ایجاد نخواهد شد.

بیش از ۹۰ درصد مصرف روغن نباتی کشور به واردات وابسته است. این وابستگی به واردات، چالش‌های بیشتری را برای صنایع تولید روغن و چربی‌های گیاهی و حیوانی به همراه دارد

وابستگی به واردات

صاحب‌نظران در این حوزه معتقدند، باید به این نکته توجه کرد که بیش از ۹۰ درصد مصرف روغن نباتی کشور به واردات وابسته است. این وابستگی به واردات، چالش‌های بیشتری را برای صنایع تولید روغن و چربی‌های گیاهی و حیوانی به همراه دارد و نیاز به توجه و تدابیر جدی‌تری برای مدیریت این وضعیت احساس می‌شود. محمد مختاریانی، عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی صنایع روغن نباتی گفت: واردات روغن خام در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 32 درصد کاهش داشته است و کارخانه‌ها برای تولید روغن خوراکی با کمبود مواد اولیه مواجهند. او ادامه داد: البته ظرف یک هفته، شرایط فعلی که حاکی از کمبود در بازار است با افزایش تولید کارخانجات بهبود می‌یابد اما برای تامین کامل نیاز بازار، باید به سرعت ثبت سفارش و واردات روغن خام انجام شود و به همین علت دستگاه‌های مسئول به ویژه وزارت جهاد کشاورزی باید اقدامات خود را تسریع کنند. مختاریانی با بیان اینکه تا پایان آذرماه امسال ۵۲۰ هزارتن کاهش واردات روغن نباتی داشتیم، گفت: این مساله در توزیع و عرضه روغن نباتی در بازار مصرف تاثیرگذار بوده است. ضمن اینکه مسئولان وزارت جهاد کشاورزی تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا اختلالی در کار بازار پیش نیاید ولی تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات باید با سرعت بیشتری انجام شود تا شاهد تعادل در کار بازار باشیم. وی تاکید کرد: ۳۲ درصد کاهش واردات در کالایی که وابستگی زیادی در حوزه واردات به آن داریم نشان می‌دهد که لازم است مسئولان در سیاست‌های خود تغییر رویه دهند. البته اقدامات اصلاحی داشتیم اما کافی نبوده است.

دلایل کاهش واردات

او درباره دلایل این کاهش واردات گفت: در مقاطعی مجوزهای کمتری برای ثبت سفارش داده شد و در ماه‌هایی نیز شاهد رشد جدی قیمت‌های جهانی بودیم و حدود ۳۵ درصد قیمت‌های جهانی رشد کرد که تطبیق قیمت ثبت سفارش‌ها با قیمت‌های جهانی طول کشید و شرکت‌های واردکننده عقب ماندند همچنین تامین ارز نیز در مقاطعی با کندی صورت می‌گرفت. این فعال بخش خصوصی درباره تاثیر این میزان کاهش واردات بر افزایش قیمت روغن در بازار توضیح داد که روغن دارای نرخ مصوب است و با اینکه قیمت جهانی این کالا ۳۵ درصد رشد داشته دولت اخیرا فقط اجازه افزایش میانگین ۱۷ درصدی قیمت آن را داده است. در حال حاضر نگرانی بابت قیمت وجود ندارد اما درباره وضعیت عرضه در آینده ممکن است جای نگرانی وجود داشته باشد به همین جهت دستگاه‌های مسئول به‌ویژه وزارت جهاد کشاورزی باید به اقدامات خود تسریع بخشند. وی با بیان اینکه حدود ۸۵ درصد روغن کشور وارداتی است، افزود: برای تنظیم بازار ضروری است سریعا مجوز ثبت سفارش به شرکت‌های تولیدکننده تخصیص یابد و بانک مرکزی در پرداخت‌ها اقدام فوری کند، چرا که تامین و پرداخت ارز هم از سوی بانک مرکزی با تاخیر صورت می‌گیرد. مختاریانی در پایان اضافه کرد: انجمن صنایع روغن نباتی برنامه‌ها و پیشنهادهای خود را برای تنظیم بازار روغن اعلام کرده است و منتظر تایید و اجرای سریع آن توسط وزارت جهاد کشاورزی هستیم. بدیهی است خروج صافولا از بازار ایران و افزایش قیمت روغن پیامدهای گسترده‌ای برای بازار و مصرف‌کنندگان داشته است. دولت و بخش خصوصی باید با همکاری یکدیگر راهکارهایی برای مدیریت بازار و کاهش فشار اقتصادی بر مصرف‌کنندگان ارائه دهند. توجه به افزایش تولید داخلی، تسهیل واردات مواد اولیه و نظارت بر بازار می‌تواند گام‌های مؤثری در این راستا باشد.