مانع تراشی در آستانه مذاکرات

 وزارت خارجه ایران در دولت مسعود پزشکیان بر اساس آنچه لزوم تحول در اجرای سیاست‌های کلی دستگاه دیپلماسی کشور است، تحرکات مثبتی را در وزارت خارجه خصوصا معاونت اروپایی این نهاد در دستور کار خود قرار داده است. بعداز اینکه مسعود پزشکیان به نیویورک سفر کرد. اولین دیدار بین مقامات ایرانی و اروپایی با دورنمای آغاز مذاکرات چندجانبه برای حل‌وفصل چالش‌های به وجود آمده در روابط دوسویه برگزار شد و طرفین توافق کردند که مذاکرات چندجانبه آغاز شود. حدود یک ماه قبل نیز دور اول دیدار رسمی بین نمایندگان ایران به رهبری تخت‌روانچی دیپلمات نام‌آشنای ایرانی با نمایندگان تروئیکای اروپایی و در حضور نماینده سیاست خارجه اروپا آغاز شد. هرچند چندروز بعدازاین مذاکرات سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان از گفت‌وگو به‌جای مذاکره برای این دیدار استفاده کرد که به نظر می‌رسد درست هم بود چراکه لازمه آغاز مذاکرات ایران و اروپا بحث‌های ابتدایی برای مشخص شدن دستور جلسه برای آغاز مذاکرات است. اکنون قرار است گفت‌وگوها بین طرفین به مدت دو روز صورت بگیرد و این احتمال وجود دارد که طرفین در همین دو جلسه وارد مذاکرات اصلی با دستور العمل مشخص شوند.

*متن و حاشیه

به نظر می‌رسد ایران و اروپا در ارتباط با موضوعات مختلفی باید به مذاکره بپردازند. مهم‌ترین موضوع پرونده هسته‌ای است که ظاهرا اروپایی‌ها عزم کرده‌اند که آن را از شورای حکام به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارسال کنند. لذا مذاکرات فعلی می‌تواند در ارتباط با همین مورد باشد. البته مذاکره در ارتباط با مسائل هسته‌ای زیر سایه سنگین جنگ اوکراین قرار دارد. چراکه اروپایی‌ها معتقدند ایران پهپاد و موشک در اختیار روسیه قرار داده و به این بهانه ایران را تحریم کرده‌اند و از قرار معلوم بخش مهمی از این تحریم‌ها یعنی تحریم پرواز هواپیماهای ایران به اروپا نیز در دستور کار اروپایی‌ها قرارگرفته است. لذا پیش‌نیاز آغاز مذاکرات هسته‌ای بین ایران و اروپا آن است که برخی موانع از سر راه مذاکرات هسته‌ای برداشته شود. مورد دیگر ‌به نظر می‌رسد طرفین احتمالا در مورد آن در این مذاکرات به بحث خواهند پرداخت، پرونده‌های امنیتی منطقه از جنگ غزه تا آینده سوریه است. البته این موارد به‌نوعی پیش مذاکره است و مذاکره اصلی بین طرفین مذاکرات هسته‌ای است. بر اساس آنچه اعلام‌شده موعد برجام تا حدود 10 ماه دیگر به اتمام می‌رسد و اروپایی‌ها قبل از این تاریخ در نظر دارند که مکانیزم ماشه را علیه ایران فعال کنند. موردی که تهران آن را نمی‌خواهد اما آنچه به دنبال آن است آغاز مذاکراتی بر پایه توافق وین برای رسیدن به توافقی جدید است که بر اساس آن ‌هم تحریم‌های ایران به‌صورت کامل لغو شود و هم اینکه دغدغه‌های اروپایی‌ها نسبت به برنامه هسته‌ای ایران پایان یابد. درهرصورت ده ماه فرصت وجود دارد که پرونده هسته‌ای ایران روند عادی خود را طی کند در غیر این صورت حل‌وفصل پرونده هسته‌ای و حتی رسیدن به توافقی جامع دشوارتر خواهد بود. ازاین‌رو به نظر می‌رسد ایران و اروپا در نظر دارند در این مذاکرات به نتایجی دست یابند تا رسیدن به توافقی جدید با دشواری‌ها و موانع بیشتر روبه‌رو نشود.

* سنگ‌اندازی

نکته جالب این است که در شرایط کنونی که همه از مذاکرات حتی با آمریکا برای لغو تحریم‌های ظالمانه دفاع می‌کنند. دلواپسان و پایداری‌ها که خود شرایط کنونی را برای ایران به ارمغان آورده‌اند و با مذاکرات نامطلوب زمینه تحریم‌های شورای امنیت علیه کشورمان در دوران احمدی‌نژاد را فراهم آورده‌اند. اکنون نیز مواضع نامناسبی حتی در ارتباط با مذاکرات ایران و اروپا اتخاذ می‌کنند. فریدون عباسی، رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی، با انتشار متنی در حساب کاربری خود به مذاکره ایران با کشورهای اروپایی که قرار است امروز، دوشنبه ۲۴ دی‌ماه برگزار شود، واکنش نشان داد. این چهره نزدیک به پایداری‌ها و سعید جلیلی در این زمینه نوشت: «یادمان نمی‌رود ۱۵ سال پیش دکتر مسعود علی‌محمدی شهید شد. قرار است به‌زودی با سه کشور اروپایی حامی رژیم صهیونیستی مذاکرات قطعا بی‌ثمری صورت گیرد. از یک سوراخ چند بار باید گزیده شویم؟»