خلع سلاح حزب‌ا... از سوی مسئولان لبنانی مردود است

بر اساس شرایط آتش‌بس، پس از آنکه نیروها از جنوب لبنان خارج شدند، ارتش لبنان در این مناطق مستقر می‌شود.» این خبر ما را بر آن داشت که با توجه به تحولات لبنان با صباح زنگنه کارشناس روابط بین‌الملل به گفت‌وگو بپردازیم و به این بهانه در مورد آینده صلح و ثبات در لبنان با انتخاب رئیس‌جمهور جدید این کشور با نظرات او آشنا شویم. جوزف عون بعد از رای پارلمان لبنان نطقی بسیار قوی در ارتباط با ثبات در این کشور و البته حفاظت از تمامیت ارضی لبنان در برابر حملات اسرائیل کرده است. به نظر می‌رسد این نطق دقیقا خواسته حزب‌ا... از او در برابر آرایی است که به وی داده تا رئیس‌جمهور شود. نگاهی به معادلات درونی قدرت در لبنان نشان می‌دهد به‌رغم اینکه برخی از تحلیلگران نگاه مثبتی به حزب‌ا... نداشته‌اند، اما این حزب‌ا... بوده که تمام‌قد از ریاست جمهوری عون حمایت کرده است. موردی که نشان می‌دهد مردم لبنان در کنار حزب‌ا... دست برتری در معادلات سیاسی دارند. از سوی دیگر با انتخاب عون به عنوان رئیس‌جمهور لبنان، افراد مورد حمایت اسرائیل برای تصدی ریاست‌جمهوری به حاشیه رفتند. لذا به نظر می‌رسد در آینده نزدیک شاهد یک لبنان باثبات‌تر خواهیم بود. لبنانی که با توجه به قدرت گرفتن جوزف عون که یک نظامی است در زمینه حفاظت از مرزهای خود در برابر اسرائیل بهتر عمل خواهد کرد.

*چرا انتخاب رئیس‌جمهور در لبنان به مدت دو سال به تأخیر افتاد؟

 تأخیر در انتخاب رئیس‌جمهور در لبنان ناشی از ورود کشورهای مختلف برای اعمال فشار بر سیاستمداران این کشور برای انتخاب فردی به عنوان رئیس‌جمهور است تا وی بتواند به سیاست‌های آن کشورها در لبنان نزدیک باشد. شاخص‌ترین کشورهایی که در انتخاب رئیس‌جمهور لبنان نقش دارند و اعمال نظر می‌کنند فرانسه، عربستان سعودی (در مقاطعی) و آمریکا هستند. این کشورها همواره دنبال اجرای طرح‌های خود در لبنان بوده‌اند. از این رو انتخاب رئیس‌جمهور در لبنان به تاخیر می‌افتاد.

*در این مدت که رئیس‌جمهوری در لبنان قدرت را در دست نداشت چگونه این کشور اداره می‌شد؟

گروه‌های مختلف سیاسی با هم توافق کرده بودند که فردی به عنوان نخست‌وزیر مشخص شده و کشور را اداره کند. چیزی شبیه دولت موقت در این مدت لبنان را اداره می‌کرد. ضمن اینکه رئیس‌جمهور در لبنان قدرت اجرایی ندارد و عمدتاً در موضوع جنگ و صلح می‌تواند نقش ایفا کرده، و اینکه رئیس‌جمهور لبنان در قراردادهای بین‌المللی نقش دارد و عموما نخست وزیر امور اجرایی را در لبنان به عهده می‌گیرد. در این مدت زندگی در لبنان با داشتن نخست‌وزیر در جریان بود. لبنانی‌ها با کمک نخست‌وزیر امورات می‌گذرانند. گرچه نخست‌وزیر اخیر به عنوان نخست‌وزیر موقت نگه‌ داشته بود که اداره امور در لبنان از بین نرود و کل کشور دچار خلأ قدرت نشود. آقای عون هم‌اکنون مورد حمایت مسیحیان، اهل سنت و شیعیان است. شیعیان لبنان نشان داده‌اند که اگر رأی ندهند، رئیس‌جمهور لبنان هیچ‌گاه انتخاب نمی‌شود اما با توافق جنبش امل و نمایندگان جنبش امل در لبنان و نمایندگان حزب‌ا... در پارلمان لبنان، فضای خوبی ایجاد و آقای جوزف عون به عنوان رئیس‌جمهور این کشور انتخاب ‌شد.

*کدام روسای جمهور تاکنون در لبنان توانسته‌اند ثبات سیاسی را در این کشور به وجود آورند؟

عموماً افرادی که توانسته‌اند در این کشور اجماع ایجاد کنند رئیس‌جمهور شده‌اند. میشل عون یکی از این اشخاص بوده است. امیل لحود نیز یکی دیگر از این افراد بود. این افراد می‌توانستند خواست مجموعه‌های گوناگون سیاسی و احزاب لبنان را تجمیع کرده تا مجموعه گروه‌ها و جریان‌های سیاسی از کشور لبنان حمایت کنند. لبنان همواره بعد از تشکیل رژیم اسرائیل مورد تهدید این رژیم قرار داشته و ارتش اسرائیل بارها و بارها وارد کشور لبنان شده و بدون هیچ نگرانی دست به اقدام زده است.

*منظور شما کدام اقدامات است؟

اسرائیل درگذشته زمانی که وارد لبنان می‌شد، فلسطینی‌های آواره‌ای را که در بخش‌هایی از لبنان مستقر شده بودند، دوباره آواره می‌کرد. یعنی اول عملیات نظامی انجام و سپس فلسطینی‌ها را از اردوگاه‌هایی که اسکان یافته بودند، دوباره اخراج می‌کرد. اسرائیل بارها و بارها به مراکز مختلف فلسطینی‌های مهاجر به لبنان حمله کرده است. این وضعیت نیازمند یک رئیس‌جمهور ملی و واقعی بود تا او بتواند از لبنان دفاع کرده و اجازه ندهد که اسرائیل در لبنان فعال باشد. این شرایط اکنون و بعد از دو سال ایجاد شده تا مردم این کشور سرانجام روی آرامش را ببینند.

*افراد دیگری هم برای این سمت مطرح بودند، این افراد از حمایت چه افراد و یا کشورهایی برخوردار هستند؟

بله یکی از این افراد سمیر جعجع بود. این فرد از سال‌ها قبل تاکنون همواره تحت نفوذ اسرائیل بوده و از این نظر لبنانی‌ها نظر مثبتی به او نداشتند و حاضر نبودند جعجع را به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب کنند. سابقا نیز روسای جمهوری که مطیع اسرائیل بودند و لبنان را به کشوری تحت‌الحمایه اسرائیل تبدیل می‌کردند، مورد پذیرش مردم لبنان قرار نمی‌گرفتند و از صحنه سیاسی حذف می‌شدند. این تجربه برای مردم لبنان خاطرات تلخی را همراه داشت و علت تأخیر در انتخاب رئیس‌جمهور نیز همین بود که بتوانند بر سر رئیس‌جمهوری توافق کنند که توانایی ایجاد وحدت و اجماع ملی را داشته باشد و بتواند کاری کند که جلو تحرکات تجاوزکارانه اسرائیل گرفته شود.

*عملکرد قبلی آقای عون در لبنان چگونه بود؟

جوزف عون شخصیتی نظامی است و درگذشته بسیاری از حوادث مخل امنیت لبنان را مدیریت کرده و مانع از جنگ و درگیری شده بود. عون کاری کرده بود که اسرائیل نتواند به آسانی آنچه را که می‌خواهد در لبنان به دست آورد.

*با توجه به آتش‌بس، تکلیف شاخه نظامی حزب‌ا... در معادلات آینده و مسائل امنیتی لبنان چه خواهد شد؟

 یک قاعده همیشگی در لبنان وجود دارد که بر معادلات سیاسی در این کشور اثر می‌گذارد و آن را قاعده سه‌جانبه می‌دانند. انتخاب رئیس‌جمهور در لبنان با توافق سه‌گانه ملت، حزب‌ا... و جریان مقاومت ممکن می‌شود و اگر هر کدام با گزینه ریاست جمهوری موافقت نداشته باشند، انتخاب نخواهد شد.

در ملاقاتی با حضور نمایندگان مقاومت (حزب‌ا... و امل) از جوزف عون تعهد گرفته شد که در صورت رئیس‌جمهور شدن، در مقابل اقدامات جنایتکارانه اسرائیل ایستادگی کند

*با این حساب نوعی همراهی بین آقای عون و حزب‌ا... وجود داشته که وی توانسته رئیس‌جمهور شود؟

 بله. در ملاقاتی که بین نمایندگان مقاومت (حزب‌ا... و امل) صورت گرفت از جوزف عون تعهد گرفته شد که در صورت رئیس‌جمهور شدن در مقابل اقدامات جنایتکارانه اسرائیل و تجاوزات این رژیم ایستادگی کند. برای این ایستادگی نیاز به حفظ قدرت نظامی حزب‌ا... وجود دارد و حزب‌ا... در کنار ارتش لبنان می‌تواند در برابر تجاوزات اسرائیل ایستادگی کنند. چرا که حزب‌ا... در این مدت اخیرا هم از نظر سیاسی و هم نظامی خود را بازسازی کرده است.

*یعنی بحثی در مورد خلع سلاح حزب‌ا... وجود نداشته است؟ آیا روزی در لبنان می‌رسد که حزب‌ا... خلع سلاح شود؟

 اگر بحثی در مورد خلع سلاح حزب‌ا... مطرح ‌شده بود، توافقی بر روی آقای عون صورت نمی‌گرفت. خلع سلاح حزب‌ا... حتی در خیال مسئولان لبنانی نمی‌گنجد و چنین موضوعی از طرف حاکمان لبنان مردود است و در بحث‌های آنها جایی ندارد. این قاعده در لبنان پذیرفته شده که ارتش، جریان مقاومت و دولت لبنان تشکیل دهنده محور توافقات و امنیت در لبنان هستند. بنابراین هیچ کشوری نه آمریکا، نه اسرائیل، نه فرانسه و نه احزاب دیگر لبنانی نمی‌توانند سلاح حزب‌ا... را از این حزب بگیرند و عملاً اگر حزب و گروهی بخواهد در این راه قدم بردارد، با واکنش سختی مواجه می‌شود. همه می‌دانند که ورود به چنین موضوعی باعث ایجاد فتنه‌ای بزرگ در لبنان خواهد شد. از اینها گذشته، هیچ حزبی هم در لبنان توانایی ایستادگی در مقابل حزب‌ا... را ندارد. از سوی دیگر حزب‌ا... بارها اعلام کرده که از اسلحه برای اعمال فشار بر رقبای سیاسی استفاده نمی‌کند و به همین دلیل حزب‌ا... از نظر مردم مشروعیت دارد. هدف حزب‌ا... از در اختیار داشتن سلاح، مقاومت و ایستادگی در برابر تجاوز اسرائیل است. اگر فرد و یا گروه دیگری بتواند جایگزین حزب‌ا... شود و در برابر تجاوزگری اسرائیل ایستادگی کند، مورد حمایت خواهد بود اما تاکنون چنین چیزی در لبنان دیده نشده است. لذا دیگران هم ترجیح می‌دهند که خود را به‌زحمت نیندازند چراکه پیامدهای چنین تصمیمی بسیار فاجعه‌آمیز خواهد بود و آینده کشور لبنان را با مخاطره جدی روبه‌رو می‌کند. اکنون لبنان توانسته بعد از دو سال رئیس‌جمهور خود را انتخاب کند و در این شرایط باید از ثبات در لبنان حمایت کرد. عموم کشورهای جهان نیز از انتخاب آقای عون حمایت کرده‌اند.

*با این تفاسیر موضع ایران در برابر تحولات کنونی لبنان و ریاست جمهوری آقای عون چیست؟

ایران همواره از احترام به اراده ملت‌ها در منطقه حمایت کرده است و خواستار اعمال نظر مردم کشورها در اداره سیاسی کشورهای منطقه بوده است. در لبنان نیز از توافق حاصل ‌شده حمایت و آن را تأیید کرده است. مسئولین ما معتقدند که تصمیم‌گیری جزء اختیارات مردم لبنان است. اگر در لبنان بر اساس همان فرمول از پیش‌ گفته شده عمل شود، خود مردم لبنان می‌توانند در برابر اسرائیل مقاومت کنند. ایران هیچ‌گاه سیاست خاصی را بر مردم لبنان و حتی بر حزب‌ا... اعمال نکرده و نخواهد کرد چراکه مردم لبنان را رشید و بالغ می‌داند و امنیت، استقلال و ثبات لبنان را در هر تصمیمی در نظر می‌گیرد. لذا هیچ‌گونه دخالت و اعمال نفوذی بر مردم لبنان نداریم و هیچ فرمانی به حزب‌ا... نداده‌ایم. ایران تنها از استقلال سیاسی در این کشور حمایت کرده و خواستار آن است که اسرائیل نتواند به هر بهانه‌ای تمامیت ارضی این کشور را از بین برده و به جنوب این کشور حمله نظامی انجام دهد. ایران از هر تحرکی که باعث ایجاد ثبات در لبنان شود حمایت کرده و در آینده نیز حمایت خواهد کرد. این مورد اصل و اساس سیاست ایران در ارتباط با لبنان است و خواهد بود.