فراق آیت‌ا... و فرصت‌های از دست رفته

آیت‌ا.... هاشمی که به حق می‌توان ایشان را امیرکبیر زمان خواند از جمله این راست قامتان بود که در همه دوره‌ها خود را در پیشگاه آزمون ملت قرار داد. چه در زمانی‌که چندین سال ریاست مجلس را بر عهده داشت، چه در زمانی‌که هشت سال بر جایگاه ریاست جمهوری تکیه زد و دولت سازندگی را هدایت کرد و چه در زمانی‌که چندین دوره در مجلس خبرگان رهبری حضور داشت همواره افتخارش این بود که رای مردم را دارد. از همین‌رو نیز همیشه بر انتخابات پرشور و مشارکتی تاکید داشت و آخرین انتخابات در زمان حیاتش نیز انتخاباتی بود که خود با رای استثنایی و تاریخی 2 میلیون و 100 هزار رای به‌عنوان نفر اول به مجلس خبرگان رهبری راه یافت. هاشمی رفسنجانی به مسائلی اعتقاد داشت که برخی اشخاص و جریانات اساسا آن را بر نمی‌تابیدند. مسائلی همچون توسعه ایران، آزاداندیشی مردم‌محوری، اعتدال و... که از قضا از ابتدای انقلاب تندروها نیز بر همین اساس با آیت‌ا... و همفکرانش به انحاء مختلف مخالفت می‌کردند. اتفاقی که در قبال شهید مظلوم دکتر بهشتی نیز از سوی تندروها رقم خورد. چنانکه خود مرحوم هاشمی در خاطره‌ای از شهید بهشتی می‌گوید: ‌«هرچند تمام لحظه‌های پیش و پس از پیروزی انقلاب، سرشار از خاطرات تلخ و شیرین با ایشان است، اما خاطره‌ای را به یاد می‌آورم که روزی به ایشان گفتم: سید با این همه توهین و تهمت چه می‌کنی؟ هنوز آن لبخند معنادار و نگاه نافذش را با تمام وجود حس می‌کنم که با دست بر دوشم زد و گفت: آسیاب به نوبت.» حرف شهید بهشتی نیز تعبیر شد و دهه هشتاد و نود هجمه‌‌ها و اهانت‌ها به آیت‌ا... هاشمی تا حدی ادامه پیدا کرد همه نا خود آگاه به یاد این خاطره آیت‌ا... از شهید بهشتی افتادند که پس از سال‌ها نوبت آسیاب به هاشمی رسید. اتفاقا خود مرحوم هاشمی نیز مهلک‌ترین خطر را برای انقلاب و نظام را همین تندروی‌ها می‌دانست. اتفاقی که امروز نیز جامعه با آن مواجه است و جریان تندرو با نام‌های مختلف دلواپس، خالص‌ساز و... بسیار در تلاش است تا افکار متصلب و بسته خود نشر و گسترش دهد. در انتخابات اخیر این جریان بسیار تلاش کرد تا پیروزی خود را رقم زند و خط تندروی و افراط‌گرایی را امتداد دهد اما حضور مردم که همواره در همه ادوار تعیین‌کننده بوده‌اند باعث شد تا روند عملکردی تندروها به شکست انجامد. اما آنها از پای ننشستند و رویه خود را پی گرفتند و آتش توپخانه‌ای که سال‌ها بر آیت‌ا... هاشمی، سیدمحمد خاتمی و حسن روحانی گشوده بودند را با شدت بیشتری بر مسعود پزشکیان گشوده‌اند تا نشان دهند تندروی و افراط‌گرایی حد یقفف ندارد. اما روند اعتدال‌گرایی که هاشمی پی ریخت، روحانی ادامه داد امروز پزشکیان ادامه می‌دهد و امید همچنان باقی است.

* هشت سال بدون آیت‌ا...

هشت سال از رحلت باور نکردنی آیت‌ا... هاشمی می‌گذرد و هنوز غم از دست دادن آیت‌ا... از یادها نرفته است. هاشمی که مرد بحران‌ها بود و از دل بحران فرصت می‌ساخت. چهره‌ای که عملکردش در حوزه‌های مختلف از او مردی برای تمام فصول ساخته بود. عجیب نبود که از القابی همچون شناسنامه انقلاب و استوانه انقلاب در خصوص آیت‌ا... استفاده می‌شد. چرا که به روایت صادق زیبا کلام فعال سیاسی هاشمی انقلاب را همچون چشم خود می‌دانست و از هیچ تلاشی برای اعتلای کشور و نظام فرو‌گذار نمی‌کرد. با این همه آنچه امروز برای کشور و جامعه مانده جدای از یاد، نام و خاطره آیت‌ا... فکر هاشمی، اندیشه هاشمی، اعتدال‌گرایی و آزاداندیشی هاشمی است که هشت سال است در جامعه ساری و جاری است. در حالی که طی این سال‌ها نه تنها هاشمی‌زدایی ادامه داشته بلکه هنوز تخریب و هجمه به آن مرحوم نیز روند خود را طی کرده و متوقف نشده و رسانه‌های دلواپس از اسم هاشمی و تاثیر آن در جامعه نیز ترس و واهمه دارند. انگار نه انگار که ایشان اکثر قریب به اتفاق مناصب در نظام را از فرماندهی جنگ و ریاست مجلس تا ریاست جمهوری و ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام تجربه کرده و از بزرگان و دلسوزان نظام بوده است. لذا به نظر می‌رسد که این عناد و دشمنی با آیت‌ا... هاشمی ریشه در گذشته و تفکر دلواپسان و رسانه‌هایشان داشته باشد که نگاه توسعه محور، عقلانی و آزاداندیش آیت‌ا... هاشمی را بر نمی‌تابند. اگر نه دلیلی ندارد که آنها عمدا هاشمی و تفکرات اعتدالی‌اش را بزدایند و لب به تخریب بگشایند. قدر مسلم نگاه، نظر و عملکرد مرحوم هاشمی نیز در آمار موجود است و عملکرد و آراء و نظرات دولت و مجلس مطبوع دلواپسان نیز موجود و با یک مقایسه ساده می‌توان به نتیجه رسید که کدام اندیشه، رویکرد و عملکرد مطلوب‌تر و مورد پذیرش جامعه بوده است. اینکه تفکر میانه‌روی و اعتدال در جامعه پیش می‌برد و طرفدار دارد یا تفکر تندروی؟ نگاه مرحوم هاشمی جامعه محور، در راستای توسعه کشور و ایجاد رفاه برای مردم بود ؛ اما با گذشت چند دولت به ویژه دولت‌های احمدی‌نژاد و رئیسی به طور کامل مشخص شد که جامعه چگونه نگرشی به رویکردهای مسئولان در حوزه‌های مختلف دارند.

*هاشمی به فکر مردم بود

یک فعال سیاسی در خصوص فقدان آیت‌ا... هاشمی اظهار داشت: اگر ایشان امروز بودند قطعا یک فرصت قابل ملاحظه‌ای برای کشور بود که از نظریات خردمندانه و هوشمندانه ایشان با توجه به دلسوزی‌ها و عقلانیتی که سراغ داشتیم قطعا خیلی راهگشا بود. افسوس که بالاخره این فرصت برای کشور نیست. فاضل موسوی به «آرمان ملی» گفت: ما شاهد بودیم که اندیشه هاشمی همچنان ساری و جاری هست و همچنان این افراطی‌گری‌ها ادامه دارد. چنانکه در مورد سایر افراد هم مثل آقای روحانی و اکنون آقای پزشکیان و امثالهم هم همین رویه پیاده شده و می‌شود. وی در خصوص مواجهه مردم با آیت‌ا... هاشمی بیان کرد: شما دیدید کسان دیگری هم در این کشور درگذشتند و تشییع شدند اما تجلیل خوبی که مردم خادم خود کردند نشان داد که هاشمی از چه جایگاهی برخوردار است. چرا که هاشمی به مردم اهمیت می‌داد و دنبال حقوق مردم بود و هدفش از توسعه ایران نیز نشان دادن ایران توسعه یافته به جهان بود.