خیریه‌ها و تشکل‌های مردم‌نهاد

همچنین با ساخت پرورشگاه، خانه‌های کودکان و نوجوانان مدرسه، درمانگاه، و سایر مراکز تشخیصی و درمانی و امثال آن خدمات مورد نیاز اقشار آسیب پذیر را در کنار دولت به گروه‌های مذکور ارائه می‌دهند. موسسه‌های خیریه به صورت غیردولتی، غیرانتفاعی اداره می‌شوند، بانیان و هیات‌مدیره موسسه‌های خیریه هیچ نوع انتفاعی از این نوع موسسات و خدمتشان ندارند زیرا هدف نهایی‌شان تقرب به درگاه خداوند بزرگ و رستگاری است. البته ضرورت دارد با شفاف سازی و اطلاع‌رسانی حداکثری و ارائه منظم و مستمر بیلان عملکرد مالی‌شان بر جلب اعتماد مردم بیفزایند. موسسه‌های خیریه با تشکل‌های مردم‌نهاد و در حوزه مطالبه‌گری و حمایت‌های اجتماعی بدون دخالت دولت‌ها تشکیل می‌شوند متفاوت است زیرا هدف اصلی و انگیزه NGO‌ها توسعه تعاملات اجتماعی و مطالبه‌گری اجتماعی است یعنی اهداف متفاوتی دارند اگرچه هر دو تشکل به شیوه غیردولتی فعالیت می‌کنند و و‌ابسته به د‌ولت‌ها نیستند ‌و اقداماتشان مورد نیاز جامعه است و گامی در مسیر توسعه اجتماعی کشور است. البته مردم نیز با اغماض به هردو نوع این تشکل‌های مردم‌نهاد NGO هم می‌گویند. یادآوری این نکته ضرورت دارد که مشارکت مردم و اهل خیر و نیکوکاری به امر دیگر دوستی و کمک و معاضدت از اقشار آسیب پذیر و نیازمند جامعه از ضروری‌ترین اقداماتی است که باید همه مردم به آن دعوت شوند. وظیفه دولت‌ها و دستگاه‌های متولی حمایت‌های اجتماعی کشور است که مردم را برای مشارکت اجتماعی مورد تشویق و ترغیب قرار دهند و برای توسعه و گستردگی آن راهکارهای لازم اندیشیده شود به‌طوری که همه مردم مشتاقانه به سوی دیگر دوستی و مهربانی هدایت شوند و نیکوکاری تبدیل به فرهنگ شود و هر ایرانی به یک نیکوکار تبدیل شود. دولت‌ها موظفند از هر فرصت و امکانی برای ترویج و تبلیغ دیگر دوستی بهره‌گیری کنند زیرا هیچ دولتی بدون مشارکت و همکاری مردمی نمی‌تواند به همه مشکلات و گرفتاری‌های مردم رسیدگی کند و بر چالش‌های موجود فائق ‌آید به‌خصوص که اکنون اکثریت مردم با عسر و حرج زندگی‌شان سپری می‌شود و نیازمند یاری رسانی هستند. بدیهی است که برای توسعه مشارکت مردم نیازمند طرح و برنامه و بسیج مردمی هستیم و دولت‌ها به‌منظور جلب اعتماد عمومی و باور مردم باید بوروکراسی موجود در مسیر توسعه امر خیر را به حداقل خود برسانند بلکه حذف کنند و کار مردم را به خود مردم واگذار کنند، راهکارهای تشویقی را شناسایی و اعمال کنند، توجه داشته باشیم که نیکوکاری و دیگردوستی جیب پرپول نمی‌خواهد بلکه دل در کار خیر داشتن می‌خواهد و این امر نیازمند جهت‌دهی و هدایت است بیشتر ازهمه این وظیفه دستگاه‌های تبلیغی و رسانه‌ملی است که همگان را دعوت ‌و تشویق به ورود به کارهای خیرخواهانه کنند تا همه مردم سهمی هر چند کوچک در کار خیر داشته باشند وهر ایرانی یک خیر بشود. البته نباید از ضرورت مشارکت شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی در مسئولیت اجتماعی‌شان غفلت شود بلکه دولت باید موضوع مسئولیت اجتماعی را تبدیل به قانونی فراگیر کند تا همه شرکت‌ها ‌و بنگاه‌های اقتصادی به شکل قانونمند وادار به انجام مسئولیت اجتماعی‌شان شوند.

* نبی‌اله عشقی‌ثانی

فعال اجتماعی