دیپلماسی حکیمانه برای رفع تحریم

با این وجود به نظر می‌رسد رفع فیلترینگ واتساپ و گوگل‌پلی در راستای تقویت پایگاه اجتماعی دولت بوده و توانسته تا حدودی حامیان پزشکیان را نسبت به تحولات و گشایش‌های احتمالی آینده امیدوار کند. «آرمان ملی» در این زمینه با غلامعلی دهقان فعال سیاسی گفت‌وگو کرده است. دهقان معتقد است: «از فردای تحریم‌ها انگار‌ هر دولتی روی کار می‌آید‌ با مشکلاتی مثل افزایش قیمت‌ ارز و طلا و سکه روبه‌رو می‌شود. سکه صدهزار تومانی زمان احمدی‌نژاد در زمان تحویل دولت به حسن روحانی به یک میلیون رسید. همین سکه تمام بهار آزادی در هنگام تحویل به شهید‌ رئیسی به ده میلیون رسید و‌ در هنگام‌ تحویل دولت‌‌ سیزدهم‌ به دولت پزشکیان به‌ چهل میلیون رسید. وضعیت ارز هم همین‌طور از یک دولت به دولت دیگر با افزایش روبه‌رو بود. قیمت طلا هم همین‌طور بود. مثلا در آغاز دولت رئیسی یک گرم طلا یک میلیون بود و‌ در پایان همین دولت یعنی همین خرداد قیمت یک گرم طلا سه میلیون و‌ چهارصد هزار تومان بود. الان هم که باز افزایش دارد. باید منتظر آینده ماند تا با دیپلماسی حکیمانه و به‌خصوص رفع تحریم‌های اقتصادی، دولت پزشکیان بتواند در حوزه اقتصادی هم حرف‌های شنیدنی داشته باشد.» در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید.

*یکی از وعده‌های مهم پزشکیان رفع فیلترینگ بود که مرحله اول آن محقق شده است. این در حالی است که مخالفان دولت با نوشتن نامه و وارد آوردن هجمه به دولت شرایط را برای ادامه این روند سخت کرده‌اند. تحقق این وعده به چه میزان می‌تواند پایگاه اجتماعی پزشکیان را تقویت کند؟

 من معتقدم باید صبر کرد و منتظر ماند. اندک‌اندک وعده‌های انتخاباتی پزشکیان به منصه ظهور می‌رسد که آخرین آنها رفع فیلترینگ واتساپ و گوگل‌پلی است. از ۱۶ فصل دولت پزشکیان یعنی چهار سال، یک فصل و نیم تقریبا طی شد. در چنین شرایطی می‌توان در حوزه‌های مختلف اعم از اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و ‌اقتصادی تحلیل و ارزیابی مختصری داشت. در حوزه اجتماعی می‌توان به دولت پزشکیان نمره بالایی داد. انتخاب چند استاندار با معیارهای جدید از موفقیت‌های پزشکیان است. در آن حد که مولوی عبدالحمید امام جمعه اهل سنت زاهدان هم که طی دوسال گذشته رویکرد انتقاد جدی را برگزیده بود به تحسین و تعریف واداشت. استاندارانی متناسب با اکثریت قومی و مذهبی در سیستان و بلوچستان و کردستان و خوزستان انتخاب شدند، علاوه بر این در انتخاب وزرا و معاونین و سخنگو هم بیش از گذشته از بانوان کشور استفاده کرد که تا به حال سابقه نداشت. پزشکیان در حوزه اجتماعی و در قضیه لایحه موسوم به حجاب و عفاف هم با تشخیص درست از وضعیت اجرای این قانون و در تعامل با ارکان رکین قدرت از ابلاغ اجرای آن جلوگیری نمود که خود هنر بزرگی بود. وی همچنین در آخرین پرده در تعامل با شورای عالی مجازی موفق شد رفع فیلتر از واتساپ و گوگل‌پلی را رقم بزند تا معلوم شود بیش از گذشته باید به جای نگاه سلبی در حوزه اجتماعی به رویکرد ایجابی اندیشید.

*این وضعیت در زمینه فرهنگی نیز وجود داشته است؟

دولت چهاردهم در حوزه فرهنگی هم تا به اینجا خوب عمل کرده است. دیدار رئیس‌جمهور با فرزانگانی همچون محمدعلی موحد از اساتید به‌نام و نیز دیدار ایشان با دکتر رضا داوری فیلسوف معروف و ‌همچنین دیدار‌ وزیر محترم آموزش عالی با استاد شفیعی کدکنی که نادره‌ای از ادبیات غنی این کشور است، نشانه‌هایی از توجه دولت به مقوله علم و حکمت است. هرچند این دیدارها محدود به موارد گفته شده نبود، اما جهت‌گیری درست دولت در جهت تکریم اهالی علم است. در همین حوزه فرهنگی باید از بازگشت دوباره ده‌ها نفر از دانشجویان و اساتید کشور نام برد که نشان از روحیه انعطاف این دولت دارد.

محمدجواد ظریف با بهره‌گیری از تجارب ذی‌قیمتی که در سیاست خارجی دارد، توانسته با اتخاذ سیاست دیپلماسی عمومی گام‌های خوبی در تعامل با مردم دیگر کشورها بردارد

‌*دولت پزشکیان بیشترین چالش را در زمینه سیاسی داشته است. این در حالی است که مخالفان به هر شکلی دولت و عملکرد آن را زیر سوال می‌برند. در این زمینه آیا پزشکیان موفق شده بر چالش‌ها غلبه کند؟

در حوزه سیاسی دیدار پزشکیان با بخش قابل توجهی از جناح‌ها و شخصیت‌های سیاسی از پایداری تا جبهه اصلاحات، نشان از روحیه مدارای جمعی با تمامی اهل سیاست دارد. در حوزه سیاست خارجی هم تعامل با دیگر کشورها سرلوحه کار بوده است. سفر پزشکیان‌‌ در همان ماه ‌اول به اربیل و سلیمانیه عراق گام مهمی جهت سیاست درست‌ ما با همسایگان را نشان داد. همچنین سفر اخیر پزشکیان به مصر هم قابل توجه بود. علاوه بر این دیدارهای وزیر خارجه طی همین مدت بیانگر این نکته است که دیپلماسی در کنار میدان بیش از گذشته نمود پیدا کرده است. ضمن اینکه محمدجواد ظریف معاون راهبردی این دولت هم با بهره‌گیری از تجارب ذی‌قیمتش در سیاست خارجی توانسته با اتخاذ سیاست دیپلماسی عمومی گام‌های خوبی را در تعامل با مردم دیگر کشورها بردارد. درباره رویکرد مخالفان نسبت به دولت نیز باید عنوان کنم اصولگرایی در ایران یک جریان فکری است که یک سر آن می‌تواند آقای ‌ا... کرم و سر دیگر آن علی لاریجانی باشد. در بین این دو سر طیف افرادی مانند قالیباف و رضایی و حزب موتلفه نیز حضور دارند. آقای جلیلی در مناظرات انتخاباتی از اینکه خوانش وی از اسلام را نزدیک به طالبان می‌دانستند، ابراز ناراحتی کرد. البته من معتقدم آقای جلیلی حق داشت که در این زمینه نارحت شود. در همان زمان انتخابات عکس‌هایی از آقای جلیلی منتشر شد که با خانم‌هایی کم‌حجاب عکس گرفته بود و مخالفتی نیز با این موضوع نداشت. من با این شبیه‌سازی‌ها موافق نیستم، اما معتقدم رگه‌هایی از طالبانیسم در خوانش طیفی از اصولگرایی وجود دارد. البته ما باید این درک را داشته باشیم که اگر یک اصولگرای رادیکال حرفی می‌زند، به حساب همه جریان اصولگرایی نگذاریم. نکته دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که این نوع رفتار و گفتار اصولگرایان رادیکال در فضای سیاسی کشور رنگ و بوی سیاسی به خود می‌گیرد و به همین دلیل شدت بیشتری پیدا می‌کند. البته این وضعیت درباره اصلاح‌طلبان نیز وجود دارد و برخی از اصولگرایان بر این باور هستند که اصلاح‌طلبان ادامه راه تقی‌زاده هستند که عنوان می‌کرد ما باید از فرق سر تا نوک پا غربی شویم. ما باید فضایی ایجاد کنیم که جریان‌های فکری بتوانند با هم گفت‌وگو کنند. در شرایط کنونی جامعه ما بیش از هر زمان دیگری به گفت‌وگو نیاز دارد و چاره‌ای نیز بجز گفت‌وگو وجود ندارد.

*بیشترین انتقادها به دولت پزشکیان از سوی مردم در زمینه اقتصادی بوده که به نظر می‌رسد تغییری در سفره مردم ایجاد نشده است. این در حالی است که بهبود وضعیت سفره مردم نقش تعیین کننده‌ای در قضاوت دولت در بین افکار عمومی جامعه دارد. دیدگاه شما در این زمینه چیست؟

بله. همین‌طور است. از فردای تحریم‌ها انگار‌ هر دولتی روی کار می‌آید‌ با مشکلاتی مثل افزایش قیمت‌ ارز و طلا و سکه روبه‌رو می‌شود. سکه صدهزار تومانی زمان احمدی‌نژاد در زمان تحویل دولت به حسن روحانی به یک میلیون رسید. همین سکه تمام بهار آزادی در هنگام تحویل به شهید‌ رئیسی به ده میلیون رسید و‌ در هنگام‌ تحویل دولت‌‌ سیزدهم‌ به دولت پزشکیان به‌ چهل میلیون رسید. وضعیت ارز هم همین‌طور از یک دولت به دولت دیگر با افزایش روبه‌رو بود. قیمت طلا هم همین‌طور بود. مثلا در آغاز دولت رئیسی یک گرم طلا یک میلیون بود و‌ در پایان همین دولت یعنی همین خرداد گذشته، قیمت یک گرم طلا سه میلیون و‌ چهارصد هزار تومان بود. الان هم که باز افزایش دارد. باید منتظر آینده ماند تا با دیپلماسی حکیمانه و به‌خصوص رفع تحریم‌های اقتصادی دولت پزشکیان بتواند در حوزه اقتصادی هم حرف‌های شنیدنی داشته باشد. من به آینده دولت پزشکیان امیدوارم و معتقدم گفتمان پزشکیان دارای چند ویژگی است. نخست اینکه حلقه وصل بین سنت‌گرایی و مدرنیسم است. دوم اینکه گفتمان پزشکیان حلقه وصل اقوام ایرانی نیز به شمار می‌رود. از سوی دیگر پزشکیان با گفتمانی که دنبال می‌کند به حلقه وصل ولایت فقیه و توده‌های مردم نیز تبدیل شده است. من فکر می‌کنم16 میلیون نفری که به پزشکیان در انتخابات رأی دادند شاید از نظر کمی نسبت به روسای جمهوری دیگر کمتر باشد، اما از نظر کیفی ارزش بیشتری دارد. همین که اصولگرایان در انتخابات پیروز نشدند، در حالی که در سال‌های اخیر ارکان قدرت را در اختیار داشتند، نشان می‌دهد که پزشکیان چه هنر بزرگی کرده که در انتخابات به پیروزی دست پیدا کرده است. از سوی دیگر پزشکیان حلقه وصل مطالبات کسانی است که در انتخابات شرکت نکردند و یا در دور دوم با اکراه در انتخابات شرکت کردند. همه این مسائل باعث می‌شود نسبت به آینده امیدوار بود و انتظار داشت پزشکیان تا حدی که شرایط برای وی فراهم باشد به وعده‌هایی که به مردم داده عمل کند.