عربستان و بهبود روابط با ایران
وضعیت کنونی عربستان سعودی به‌گونه‌ای است که سلسله چالش‌هایی به صورت سنتی بین دموکرات‌ها و حاکمیت سعودی ریاض وجود دارد که بعد از حادثه تروریستی یازده سپتامبر به اوج خود رسید اما ترامپ یک نگاه تاجرمآبانه و مصلحت‌جویانه نسبت به ریاض دارد و تلاش می‌کند از هر راهی که می‌تواند از عربستان برای آمریکا سرمایه جذب کند که تا حدود زیادی موفق بوده است.
در سال‌های گذشته و دوره اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ یک سلسله اظهار نظرهای کاملا غیر منطقی و تهاجمی از سوی ترامپ، علیه عربستان به‌کار برده شد که موجب رنجش پادشاه و شاهزاده عربستان شد. ترامپ تصور می‌کند عربستان کشور سرمایه‌داری است که می‌تواند به آمریکا باج بدهد نگاهی که عربستانی‌ها به‌دنبال جبران آن هستند. به‌همین دلیل با پیروزی ترامپ در انتخابات اخیر آمریکا نگرانی‌هایی در میان دولت‌مردان عربستانی در ادامه سیاست‌های منفعت‌طلبانه آمریکا به‌وجود آمد. آنها در واقع می‌خواهند با سیاست‌های باج‌گیری ترامپ مقابله کنند و به همین دلیل عربستان اکنون با نگرانی مسائل آمریکا و بازگشت ترامپ به کاخ سفید را دنبال می‌کند اینکه اگر باج‌دهی به ترامپ متوقف شود، چه بلایی بر سر عربستان می‌آید مشخص نیست و در این مورد باید منتظر تحولات آینده خاورمیانه باشیم. عربستان بعد از این نگرانی‌ها به‌دنبال یارگیری‌های جدید در منطقه خواهد بود و سعی می‌کند از طریق این یارگیری یک موضع‌گیری تهاجی نسبت به ترامپ داشته باشد و با سیاست‌هایش مقابله کند. فشار ترامپ و هیات حاکمه جدید آمریکا به اشتهای توسعه‌طلبانه عربستان طبیعی است. در این وضعیت عربستان به‌دنبال راهی برای نزدیکی به تهران خواهد بود و سعی می‌کند حاشیه امنی برای خود ایجاد کند و در حال حاضر اقداماتی هم در دستور کار قرار داده است. ایران هم به‌عنوان یک کشور تاثیرگذار منطقه‌ای می‌تواند هم پیمان مناسبی برای ریاض محسوب شود و سطح همکاری‌ها افزایش پیدا خواهد کرد. البته اختلاف‌هایی فی‌مابین وجود دارد که می‌تواند با گفت‌‍وگو برطرف شود. آنها به سمت ایران خواهند آمد تا جوابی به زیاده‌خواهی‌های آمریکا داده باشند. عربستان تلاش می‌کند که سیاست‌های خود را نسبت به ایران ملایم‌تر کند تا بتواند در منطقه وضعیت بهتری داشته باشد و رفته‌رفته از زیر سایه آمریکا خارج شود. از سوی دیگر ایران همواره نشان داده که به‌دنبال بهبود روابط با کشورهای منطقه به‌خصوص اعراب خلیج فارس است. به‌تازگی هم مقامات ایرانی اعلام کرده‌اند که به‌دنبال بهبود روابط با همسایگان است و عربستان می‌تواند یکی از این موارد مهم باشد.
* حسن هانی‌زاده
تحلیلگر خاورمیانه
ارسال نظر