کِی نوبت روس‌ها می‌رسد؟

 چالش در ایران همواره برای روس‌ها هزینه‌زا بوده است و همین موضوع نشان می‌دهد که کرملین بیش از این‌ها باید با همسایه جنوبی خود رابطه نزدیک داشته باشد. روابط تهران و مسکو در دهه‌های اخیر وارد فاز جدیدی شده است. ایران هرچه کرد نتوانست از اتهام‌زنی اروپایی‌ها در مورد حضور نظامی در اوکراین جلوگیری کند به‌همین خاطر روابط شرکای اروپایی با ایران همچنان غبارآلود است. همچنین در مورد سوریه گفته می‌شود روس‌ها آنچنان که باید برای حفظ ثبات در ستون فقرات جبهه مقاومت تلاش نکرده است. البته باید در این مورد به شیطنت‌های کرملین در حوزه خلیج‌فارس و قفقازجنوبی هم اشاره کنیم که واکنش تند دولت و مردم ایران را به‌همراه داشت ولی با همه این چالش‌ها گویا مناسبات 2 کشور در صحنه بین‌المللی به‌هم گره خورده است. مناسباتی که به‌نظر بسیاری از تصمیماتش در پشت‌پرده‌ها گرفته می‌شود و در بسیاری مواقع حتی رسانه‌ای هم نمی‌شود. در این مورد با یکی از تحلیلگران حوزه سیاست‌خارجه گفت‌وگو کرده‌ایم. آصفری معتقد است که روسیه در تقابل ایران و غربی‌ها باید خدمات ایران را جبران کند در غیر این صورت اگر ایران آسیب ببیند هزینه کرملین افزایش خواهد یافت. در ادامه این مصاحبه را می‌خوانید.

تبدیل انتقاد به کدورت

محمدحسن آصفری، تحلیلگر حوزه منطقه و عضو ادوار کمیسیون امنیت ملی در مورد مناسبات اخیر ایران و مسکو به خبرنگار «آرمان ملی» می‌گوید: «ایران و روسیه در حوزه خزر ارتباطات نزدیکی با هم دارند و این روابط استراتژیک در حوزه امنیتی، دفاعی و... از دیرباز وجود داشته است. در مجلس گذشته شاهد لایحه‌ای از سوی دولت در ایجاد گسترش روابط نزدیک‌تر با روسیه بودیم که توانست رای بیاورد. اینکه دشمن مشترکی برای روس‌ها و ایرانی‌ها وجود دارد و هر 2 کشور برای شکست تروریست همکاری‌های هدفمندی دارند، باعث نزدیکی بیشتر هم خواهد شد. غربی‌ها تلاش دارند تا به هر بهانه‌ای این روابط را وارد حاشیه کنند که تا امروز موفق نبودند. هم پارلمان و هم دولت‌های ایران و روسیه روابط تنگا‌تنگی دارند ولی در ادامه توقع ما از روس‌ها این است که به‌دنبال استحکام روابط باشند. چون مسیر روابط نمی‌تواند یک‌طرفه باشد و این باید یک جاده دوطرفه باشد. در حوزه اقتصادی و امنیتی مشترکات باید از سوی پوتین مستحکم‌تر شود. در مورد نقش مسکو در سوریه گلایه‌‌هایی وجود دارد ولی این نباید زمینه‌ای برای کدورت باشد.» این تحلیلگر در مورد اینکه کمتر از 10 ماه دیگر مکانیزم ماشه فعال خواهد شد، در آن روز چه انتظاراتی از کرملین خواهیم داشت، اضافه می‌کند: «توقع ما این است که روسیه و چین حتما باید تحرکاتی به سود ایران، قبل از فعال شدن مکانیزم ماشه داشته باشند. آنها نباید در شورای امیت اجازه فعال شدن مکانیزم ماشه و قطعنامه‌های ضدایرانی بدهند. اگر ایران در این جریان خسارتی ببیند قطعا برای روس‌ها هزینه‌های زیادی خواهد داشت. در درجه اول امیدواریم شورای امنیت سازمان ملل تحت‌تاثیر اروپایی‌ها قرار نگیرد و اگر هم بنا به‌خواست غربی‌ها ایران را تهدید کنند آنجاست که انتظار داریم که روس‌ها و چینی‌ها پشت ایران بمانند و قطعنامه‌ای ضدایرانی را وتو کنند. در زمانی‌که روس‌ها تحریم بودند ایران برای‌شان سنگ‌تمام گذاشت و حمایت همه‌جانبه داشتیم و حالا نوبت روس‌ها است که در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، امنیتی و... همکاری‌ها را با ایران گسترش دهد.» آصفری در پاسخ به اینکه ایران چه جوابی باید به شیطنت‌های سیاسی و دیپلماسی روس‌ها در قفقازجنوبی و خلیج‌فارس بدهد، ادامه می‌دهد: «اگر روس‌ها حامی منافع ایران نباشند ضررش برای آنهاست چون ایران در هر شرایطی به مسیر خود ادامه خواهد داد. اگر روس‌ها بخواهند اقداماتی انجام دهند که برای ایران سودی چه در میدان و چه دیپلماسی نداشته باشد، تهران هم در روابطش تجدیدنظر خواهد کرد. امیدواریم سفر مقامات روسیه به‌ تهران باعث جلوگیری از عملیات ضدایرانی شود.» او با انتقاد از مواضع روس‌ها در خاورمیانه می‌گوید: «ایران در سوریه با جدیت ورود کرد ولی روس‌ها به سرعت سوریه را تخلیه کردند و این به نفع جبهه مقاومت نبود. خروج یکباره روسیه از سوریه باعث مانور تروریست‌ها و ترک‌ها شد و در واقع امنیت منطقه را متزلزل کرد. روسیه باید در روابط خود مانند ایران شفاف باشد و از دورویی جلوگیری کند و آن اعتماد جمهوری اسلامی را تغییر ندهد. انتظار ما این بود که روس‌ها به اندازه ایران در میدان هزینه کنند.»

حضور روس‌ها در پاستور

مسعود پزشکیان روزگذشته در دیدار با «ویتالی ساویف» معاون نخست‌وزیر روسیه با بیان اینکه اجرای خط‌‌آهن رشت- آستارا در چارچوب توافقنامه فی‌مابین ایران و روسیه در اولویت برنامه‌های ماست و مصمم به اجرای آن هستیم، گفت: «ایران به مفاد این توافقنامه پایبند است و طرف روسی می‌تواند هر چه سریع‌تر نقشه‌برداری‌ها از مسیر و مقدمات اجرای پروژه را آغاز کند. ما مطابق توافق، تملک اراضی مسیر و ارائه اسناد و تعهدات را در زمان مقرر انجام خواهیم داد. دولت ایران بر اجرای این توافقنامه تأکید دارد و وزیر راه و شهرسازی ما مسئول پیگیری این توافقنامه است.» ویتالی ساویف، معاون نخست‌وزیر روسیه نیز در این دیدار ضمن ابلاغ سلام گرم رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر کشورش به پزشکیان، از او برای سفر به روسیه در روزهای ابتدایی سال ۲۰۲۵ دعوت به عمل آورد و بیان داشت: «دولت روسیه خود را برای این سفر و مذاکرات و توافقات آن آماده می‌کند.»

دیوار سفارتخانه

سفارت روسیه در ایران در پاسخ به خبرگزاری دانشجویان ایران در ارتباط با اخبار منتشر شده در تعدادی از رسانه‌ها مبنی بر دیوارچینی اطراف سفارت روسیه در ایران و تحلیل‌های منتشر شده در این زمینه اعلام کرد: «این سفارتخانه در حال هم‌سطح‌کردن دیوار در قسمتی از این نمایندگی است که نسبت به سایر بخش‌ها از ارتفاع کمتری برخوردار است. ضمنا این اقدامات به‌صورت برنامه‌ریزی شده صورت می‌گیرد.»