بیعت ریش سفیدان اصولگرا با پاستورنشین‌ها

اصولگراها بر این گمان بودند که باتوجه به موفقیت در انتخابات مجلس 98 و البته انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 حاکمیت را وارد فصل جدید حکمرانی کرده‌اند. حکمرانی یکدست شده برای اصولگراها اما نتوانست ادامه چندانی داشته باشد. شاید نباید بر شکست اصولگراها در انتخابات مجلس تاکید کنیم چون همچنان با مجلسی یکدست روبه‌رو هستیم ولی آنچه قابل بحث است چگونگی نتیجه انتخابات است. «محمدباقر قالیباف» به‌عنوان سرلیست جمنا در جایگاه چهارم پایتخت ایستاد و بعد از نفراتی چون «محمود نوبیان»، «امیرحسین‌ثابتی» و «حمید رسایی» که از لیست تندروها با تابلو «جبهه صبح ایران» وارد رقابت شده بودند، قرار گرفت. این موضوع برای طیف جمنا و چهره‌های نزدیک به حداد‌عادل بسیار پرهزینه بود. حداد عادل، اسفندماه سال گذشته در گرماگرم کارزار انتخابات مجلس در پاسخ به تعدد فهرست‌های اصولگراها گفته بود: «همیشه در کنار چنار بلند، چند پاجوش هم زده می‌شود، امری طبیعی است. همیشه اسامی ۲۴ ساعته خلق می‌شود و ۴۸ ساعت بعد از انتخابات هم فراموش می‌شود.» اظهارنظری که بعد از انتخابات واکنش‌های بسیاری داشت. حضور اصولگراها در انتخابات ریاست جمهوری 1403 اما نتیجه‌ای جز شکست نداشت. اصولگراها دچار همان بحرانی شدند که اصلاح‌طلبان در انتخابات 1384 با آن روبه‌رو شده بودند. با کنار رفتن قالیباف از کارزار انتخابات اصولگراها نتوانستند و یا نخواستند به اجماعی برسند تا سعید جلیلی را روانه پاستور کنند. به‌تازگی نقل قولی از حدادعادل به‌عنوان یکی از پدرخوانده‌های سیاسی اردوگاه اصولگراها در رسانه‌ها مطرح شد که با توجه به تاکیدات رهبری از شفافیت و صداقت رئیس‌جمهوری گفت و باور به این خصوصیت را راهی برای عبور از بحران‌های کنونی دانسته است. دیدگاهی که شاید اصولگراهای تندرو اهمیتی به آن ندهند و آنچنان که مشخص است نقشه‌های دیگری برای دولت دارند. جدایی اصولگراها رفته‌رفته وارد فاز جدیدی می‌شود. آیتی در تحلیل این گفته‌ها معتقد است اینکه تندروها از اصولگراهای معتدل و سنتی جدا شوند، می‌تواند تاثیر مثبتی داشته باشد. در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید.

آشتی ملی امکان دارد؟ 

«مهدی آیتی»، نماینده پیشن مجلس و تحلیلگر مسائل سیاسی با واکنش به حمایت حداد عادل از پزشکیان و در ارزیابی پازل جدید اصولگراهای سنتی در قبال دولت چهاردهم به ‌خبرنگار «آرمان ملی» می‌گوید: «هماهنگی و همکاری که اکنون بین نیروهای اصولگرا و دولت چهاردهم دیده می‌شود از سر علاقه و اعتقاد به خط فکری پزشکیان نیست. موضوع این است که آنها راه دیگری ندارند جز اینکه از دولت حمایت کنند. مسئولان نظام به‌دلیل وضعیت منطقه و البته فشارهای بین‌المللی و چالش‌های اقتصادی- معیشتی نمی‌خواهند وضعیت داخلی دچار چالش شود. رصد برخی نارضایتی‌ها باعث این وحدت و انسجام شده است. ما در محاصره نیروهای بین‌المللی هستیم و قبل از هرچیز این محاصره باعث شده تا جامعه آسیب‌ ببیند. هم در بُعد سیاسی و هم در بُعد اقتصادی تحت فشار برنامه‌ریزی‌های غربی‌ها هستیم. باتوجه به اینکه ترامپ هنوز وارد کاخ سفید نشده باید به چالش‌های جدید منطقه‌ای اشاره کنیم که روابط با همسایه‌ها را تحت‌تاثیر قرار داده است. وضعیت با ترکیه غبارآلود است، ارتباطات با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به‌خصوص عربستان هنوز به حالت عادی بازنگشته، از سمت دیگر جدال‌ها با افغانستان و آذربایجان همچنان ادامه خواهد داشت.» این تحلیلگر سیاسی در همین مورد و با اشاره به‌دلایل چرخش اصولگراهای سنتی و میانه‌رو به سوی دولت چهاردهم ادامه می‌دهد: «در این شرایط پدرخوانده‌های اصولگرا مانند حداد عادل، چاره‌ای جز این ندارند که بیایند و با دولت وفاق کنند. در این مورد باید به سهم‌دادن دولت به اصولگراهای معتدل و سنتی که بخشی از آنها احتمالا به چهره‌هایی نظیر عادل نزدیک هستند، باعث جذب اصولگراهای این طیف به پاستور شده است. توجه داشته باشید که هیچ‌کدام از این چهره‌ها در ستاد پزشکیان فعالیتی نداشتند ولی در سنگر رقیب حضوری فعال داشتند و به‌ ‎دولت کنونی رای هم ندادند ولی بعد از شکست، حالا کم‌کم خود را به پاستور نزدیک می‌کنند تا از قافله عقب نمانند.» او با تحلیلی بر گفته‌های حدادعادل اضافه می‌کند: «به‌هر جهت به‌کاربردن چنین ادبیاتی از سوی چهره‌های شاخص اصولگرا می‌تواند نکات مثبتی داشته باشد. باتوجه به این موضوع باید بگوییم شکاف بین اصولگراها که قبل از انتخابات ریاست جمهوری به اوج خود رسیده بود حالا به گسل سیاسی تبدیل شده است و باید بگوییم اصولگراهای تندرو جزیره‌ جدایی را برای سکونت انتخاب خواهند کرد. این موضع‌گیری حداد عادل می‌تواند مهم باشد و نشان می‌دهد تندروها در اقلیت قرار گرفته‌اند. تندروها در سال‌های اخیر با پرچم جبهه پایداری و... در میدان حاضر شدند و ما شاهد نتیجه برنامه‌های آنها بودیم. تندروها می‌خواستند با نزدیکی به اصولگراهای سنتی پشت‌سر آنها پنهان شوند ولی حالا شاهد جدایی‌شان هستیم.» آیتی در همین مورد و با اشاره به احتمال ایجاد شرایط آشتی ملی می‌گوید: «انزوای تندروها هم در بهبود مناسبات سیاست‌خارجه تاثیر دارد و هم باعث آرامش‌ داخلی خواهد شد. ممکن است در این بین یک آشتی ملی هم صورت بگیرد. به‌هر نوعی نباید به‌ تندروها اجازه داد تا سکان هدایت حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را در دست بگیرند زیرا تجربه نشان داده که این طیف تنها به‌دلیل منافع جریان خودشان هستند. اینکه اصولگراهای سنتی و میانه‌رو به دولت روی خوشی نشان می‌دهند و قصد همکاری با جناح اصلاح‌طلب دارند، باید به فال‌نیک گرفته شود چون این مراحل حذف تندروها در قدرت را نشان می‌دهد. برکسی پوشیده نیست که تنها در صورتی می‌توانیم از این گردنه بحرانی عبور کنیم که اصلاح‌طلب‌ها و اصولگراهای سنتی، تعامل را در دستور کار قرار دهند.» نماینده سابق مجلس در پاسخ به اینکه روند جدایی تندروها چه نتیجه‌ای خواهد داشت؟ آیا این جدایی ادامه خواهد داشت؟ ادامه می‌دهد: «اگر این وضعیت پرچالش در ایران ادامه داشته باشد اصولگراهای میانه‌رو از اصولگراهای تندرو جدا خواهند شد و اگر از بحران‌ها عبور کنیم و وضعیت کشور سامانی بگیرد اصولگراها در هر طیفی که باشند هرگز با چهره‌های اصلاح‌طلبی مانند پزشکیان بیعت و ائتلاف نمی‌کنند. چون اصولا زیست سیاسی خود را در ادامه تقابل با اصلاح‌طلبان می‌دانند. با این وجود شکاف بین اصولگراها به‌ این زودی‌‎ها ترمیم نخواهد شد و این شکاف هم به نفع دولت خواهد بود و هم به‌سود جامعه چون در ادامه هم فضای پیرامون دولت حاشیه‌های کمتری خواهد داشت و هم ملت رنگ آرامش را خواهند دید.»

باور به صداقت پزشکیان

«غلامعلی حدادعادل»، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در حاشیه جشنواره فارابی در گفت‌وگویی با تاکید بر اینکه رئیس‌جمهوری در گفتار خود صداقت دارد و رهبری به‌همین دلیل او را ستوده است، اظهارکرد: «باور به صداقت آقای رئیس‌جمهور در همه وجود دارد. مقام معظم رهبری در تنفیذ حکم آقای پزشکیان، ایشان را به‌عنوان شخصیتی صادق ستودند. مهم این‌ است که ان‌شاءا... این باور برقرار بماند و نخبگان و توده مردم اگر چنین اعتقادی به رئیس‌جمهورشان داشته باشند، زمینه‌ساز حل مشکلات خواهد شد.»