«آرمان ملی»، در گفت‌وگویی بررسی می‌کند
زیست اقلیت‌ها و اقوام زیر ذره‌بین پاستور
آرمان ملی- سیاوش پورعلی: اقوام، قومیت‌ها، اقلیت‌های مذهبی و جنسیت‌های متفاوت همه در یک جامعه زندگی می‌کنیم و برابر با قانون اساسی همه اقلیت‌ها و اقوام می‌توانند با آزادی مطالبات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و... را مطرح کنند ولی خوانش سلیقه‌ای قانون و البته کم اهمیت جلوه دادن جایگاه اقلیت‌ها و اقوام همواره باعث فاصله‌هایی بین دولت و ملت شده است.
بسیاری بر این باورند که در نگاه به قومیت‌ها و اقلیت‌های اجتماعی، سیاسی، دینی و... باید نگاه امنیتی را کنار گذاشت و با روی باز اجازه مطالبه‌گری اقلیت‌ها و اقوام را داد. سوژه‌ای که به‌نظر «مسعود پزشکیان» احیای آن را با جدیت در دستور کار قرار داده است. حضور حداقلی اقلیت‌های مذهبی و قومی در کابینه چهاردهم بعضی از رکوردها را جابه‌جا کرده است و همین حداقل‌ها نشان می‌دهد که دولت چهاردهم تا اینجای کار به آنچه اهمیت به اقلیت‌ها و اقوام نام دارد، عمل کرده است. این اما نمی‌تواند انتهای کار باشد. در این مورد با یکی از تحلیل‌گران سیاسی-اجتماعی گفت‌وگو کرده‌ایم. نژادبهرام در این مصاحبه معتقد است عملکرد دولت چهاردهم را در این زمینه مثبت ارزیابی می‌کنیم ولی این روند باید ادامه داشته باشد. در ادامه این گپ‌وگفت را می‌خوانید.
حق اظهار نظر
زهرا نژادبهرام، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در واکنش به تاکیدات دولت چهاردهم برای اهمیت دادن به اقوام و اقلیت‌ها به خبرنگار «آرمان ملی» می‌گوید: «جایگاه ایران چیزی جز رواداری طلب نمی‌کند ما در کشوری زندگی می‌کنیم که شاهد تنوع قومیتی، دینی و جنسیتی هستیم. بنابر این ویژگی سرزمینی باید بگوییم که در فضای تفاوت‌ها زندگی می‌کنیم و کسی نمی‌تواند عنوان کند که او حق را می‌داند و باید بر اساس تفکر او سبک زندگی جامعه را تغییر داد. باید بپذیریم که دیگری هم در این دنیا زندگی می‌کند و حق اظهارنظر دارد. این طیفی که به او دیگری گفته می‌شود می‌تواند از نظر فرهنگ، دین، قوم، جنسیت، اندیشه دارای تفاوت‌هایی باشند. حتی قانون اساسی هم در این حوزه پیش‌بینی‌هایی کرده است. مهم نیست که چه کسی اقلیت باشد و چه کسی اکثریت، قانون برای همه یکسان است.» این تحلیل‌گر سیاسی-اجتماعی در همین مورد ادامه داد: «اینکه دولت چهاردهم نسبت به حوزه اقلیت‌ها و اقوام حساست دارد قابل توجه است. چون رئیس‌جمهوری با بیان این دیدگاه‌ها نشان می‌دهد که می‌داند در کشوری با دیدگاه‌ها و قومیت‌های مختلفی زندگی می‌کنیم. تجربه زیستی او که همواره در مناطق محروم حضور داشته نمایان‌گر اشراف‌ا‌ش به ناعدالتی‌ها و کم اهمیت جلوه دادن برخی از مطالبات اقلیت‌ها و اقوام است. اگر بخواهیم مسیر توسعه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی را ادامه دهیم حاکمیت باید به آنچه در اقوام می‌گذرد دقت بیشتری داشته باشیم. اگر توسعه اقتصادی می‌خواهیم نیاز است تا توسعه استان‌ها و شهرستان‌ها را در دستور کار قرار دهیم. این توسعه قبل از هرچیزی به همبستگی نیاز دارد.» او با تاکید بر وضعیت کنونی جامعه اضافه می‌کند: «توجه داشته باشید که حالا با همه این چالش‌ها و تنوع‌ها دیدگاهی و قومیتی بازهم در کنار هم حضور داریم و همه به ایران وفادار هستیم ولی این اتحاد بازهم نیاز به تقویت و اهمیت بیشتر دارد. ما به تاکیدات مقامات برای گسترش عدالت نیاز داریم و امیدواریم اجرای این پروژه توسط دولت چهاردهم نتایج محسوسی به‌دنبال داشته باشد.» نژادبهرام با اشاره به تبعیض جنسیتی موجود در جامعه که باید کم‌رنگ می‌شد، می‌گوید: «بعد از انقلاب و باتوجه به نقش زنان در جریان مبارزات انقلابی انتظار داشتیم که حداقل در زمینه جنسیتی تفاوتی شاهد نباشیم ولی همچنان شاهد تبعیض جنسیتی و نابرابری جنسیتی هستیم و به بهانه حفظ حرمت زنان این محدودیت‌ها را اعمال می‌کنند. دولت چهاردهم تاکنون با عدم اجرای قانون حجاب در این حوزه عملکرد مثبتی داشته ولی آنچه در تداوم این مطالبات رخ خواهد داد اهمیت بیشتری دارد.» او همچنین با بر شمردن تنوع قومی در کابینه چهاردهم اضافه می‌کند: «با حضور معاون اهل سنت و حضور کم‌سابقه استانداران از اقوام بلوچ، ترک، گیلک، کُرد و... می‌توانیم بگوییم این تصمیم هم قابل قبول است و می‌تواند مورد توجه جامعه قرار بگیرد. اما رئیس‌جمهور در حوزه زنان نتوانستند پررنگ ظاهر شوند. به‌کارگیری تنها یک زن در کابینه در واقع از حداقل خواسته‌ها هم پایین‌تر بود و هنوز از ظرفیت زنان فرهیخته و صاحب دانش بهرمند نشده‌ایم. در حالی‌که می‌بینیم کشورهای دیگر در حوزه‌های اجرایی و دانشی بهترین بهره را از زنان ایرانی می‌برند ولی جای زنان داخلی در بدنه حاکمیت همچنان خالی است.» عضو سابق شورای شهر تهران در پاسخ به اینکه واکنش نسل ضد به اهمیت تنوع قومی و اقلیت‌ها چیست، ادامه می‌دهد: «نسل زد جدا شده از همه این تفاوت‌ها است زیرا باتوجه به گسترش فضای مجازی این نسل اکنون وارد فضای جهانی شده است و اهمیتی به مرزبندی‌های گذشته نمی‌دهند. این گفته‌های رئیس‌جمهوری در مورد اهمیت دادن به اقلیت‌ها، اگر جامعه عمل بپوشد در درجه اول نسلZ را جذب خواهد کرد. پذیرش «دیگری» راه رشد جوامع محسوب می‌شود. رسیدن به این جایگاه مفهومی به همراه دارد و آن اینکه حق را به یک گروه اختصاص ندارد. باید بدانیم که همه دارای حق هستند.» نژادبهرام در پاسخ به این سوال که طیفی در ایران حضور دارند و اجازه بهره‌برداری از آزادی‌های مشروع توسط اقلیت‌ها و اقوام نمی‌دهند، جامعه چه واکنشی به آنها نشان داده و یا در ادامه خواهد داد، می‌گوید: «نگاه این طیف می‌گوید که تنها باید صدای آنها شنیده شود چون در این توهم هستند که حق را فقط آنها بیان می‌کنند و به دیگری اهمیتی نمی‌دهند در صورتی‌که چنین دیدگاه‌های هم از نظر دینی و هم از نظر قانونی درست نیست و امروز جامعه ما بیش از آنکه تندروها تصور کنند، پیشرفته‌تر است آنها برای انتخاب سبک زندگی جامعه تنها حوزه زیستی خودشان را ارزیابی می‌کنند و می‌خواهند چنین دیدگاهی را در کل جامعه گسترش دهند که هرگز به چنین هدفی نخواهند رسید.»
ارسال نظر