سفر رئیس‌جمهور به مصر و چند نکته
رئیس‌جمهور در سفر به مصر با بعضی از رهبران منطقه‌ای نیز در ارتباط با روابط دوجانبه گفت‌وگو خواهد کرد. اما به نظر می‌رسد قبل از اینکه در خصوص روابط دو کشور به ویژه ظرفیت‌های موجود صحبت شود در گفت‌وگوهای دوجانبه مساله سوریه از مهم‌ترین محور‌های صحبت‌هاست.
لذا در گفت‌وگوی آقای پزشکیان با آقای سیسی قبل از هر چیزی مساله سوریه مطرح می‌شود و خطراتی که سوریه را از جانب تسلط یک یا دو کشور تهدید می‌کند. به ویژه آنکه کشورهای عربی هم با توجه به اینکه از گروه‌هایی که در سوریه به قدرت رسیدند نگرانی‌هایی دارند. هرچند این کشورهای عربی خوشحالند که ایران دیگر نفوذ و حضور خود را در سوریه ندارد، اما با توجه به شرایطی که پیش آمده خارج شدن سوریه از دست اعراب به عنوان یک کشور اتحادیه عرب و نفوذ یک کشور غیر عرب و یا همین اتفاقاتی که در رابطه با اسرائیل در سوریه در حال رخ دادن است موجبات نگرانی اعراب را فراهم آورده به ویژه اینکه بخشی از خاک سوریه نیز تصرف شده است لذا این موضوع حتما مورد گفت‌وگو قرار می‌گیرد. اما در رابطه با فرصت‌های دوجانبه چه در رابطه با گفت‌وگوهای آقای سیسی با پزشکیان و چه گفت‌وگوهای احتمالی آقای پزشکیان با بعضی از رهبران عرب مثل عربستان طبیعتا الان خیلی نمی‌توان کاری کرد. چون درست است که ایران رابطه اقتصادی با مصر دارد و این رابطه از زمانی هم که در واقع رابطه سیاسی قطع شد وجود داشته ضمن اینکه ایران در آن کشور نماینده دارد و آن رابطه در سطح محدود وجود دارد اما در خصوص گسترش رابطه با توجه به تحریم‌هایی که وجود دارد این کار بسیار مشکل است. لذا بعید است که مصری‌ها با توجه به این تحریم‌ها و اینکه ترامپ هم در آمریکا به قدرت باز می‌گردد و مقداری احتیاط‌ها را بالا بردند بخواهند مثلا تحریم‌ها را دور بزنند یا کارهایی انجام دهند که خودشان و شرکت‌هایشان در معرض تهدید قرار گیرند. بنابر این تصور می‌شود حداکثر کاری که ایران می‌تواند انجام دهد با آن کشورهایی است که مرز زمینی با آنها دارد. لذا اگر بخواهیم به مناطق خیلی دور دست‌تر نگاه کنیم به ویژه کشورهای عربی که در ارتباط با ایران ریسک نمی‌کنند باید منتظر بمانیم گفت‌وگوها با ایران به نتیجه برسد، تحریم‌ها برداشته شود تا اینکه بتوان کاری اساسی در روابط اقتصادی در روابط ایران با مصر یا حتی عربستان انجام داد. هر چند که بعید است که اکنون بتوان کار مهمی در رابطه با دی هشت و روابط در زمینه اقتصادی شکل بگیرد. بالاخره ایران در تحریم است و کشورها به ویژه کشورهای همسایه احتیاط لازم را می‌کنند. مثلا به عراق مجوزهایی داده شده و ترکیه راه‌هایی پیدا کرده است. مثلاً مرودات تجاری و اقتصادی با ترکیه به زیر ۲ میلیارد دلا رسیده در حالی که زمانی ایران با ترکیه ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار مراودات تجاری داشت. بنابراین مصر که حالا یک کمک گیرنده از آمریکاست و بخشی از مشکلات نظامی‌اش را از این طریق حل می‌کند با یک تشر آمریکا سریعا عقب نشینی می‌کند و این ریسک را نمی‌پذیرد که با ایران کار اقتصادی کند.
*عبدالرضا فرجی‌راد
تحلیلگر مسائل بین‌الملل
ارسال نظر