وزن سنگین تحریم بر ناترازی صادرات و واردات

کاهش تولید و استخراج نفت در سال‌های اخیر به دلیل کاهش صادرات به قدری شدت یافته است که به گفته بسیاری از کارشناسان حتی اگر تحریم نیز نباشد به دلیل فقدان تجهیزات و نوآوری و عدم به‌روزرسانی تجهیزات و... قادر به تولید بیشتر نفت نیستیم. مسأله‌ای که اخیراً محمدباقر قالیباف رئیس مجلس نیز به آن اشاره و تاکید کرد در حال حاضر دیگر نفتی برای صادرات به کشورهای دیگر وجود ندارد.

تنوع‌بخشی به بازارها

به گزارش «آرمان ملی»، مهدی طباطبایی کارشناس اقتصادی در این باره گفت: ایران برای مقابله با بحران اقتصادی ناشی از تحریم‌ها و مشکلات خرید گران و فروش ارزان مواد اولیه و محصولات، نیاز به اتخاذ راهکارهای جامع و مؤثر دارد تا بتواند تراز صادرات و واردات را به نفع خود تنظیم کند. او افزود: ایران باید تلاش کند تا از وابستگی بیش از حد به بازارهای خاص جلوگیری کند. این امر شامل تنوع‌بخشی به شرکای تجاری و تلاش برای یافتن بازارهای جدید برای صادرات نفت و کالاهاست، به‌ویژه کشورهای غیرغربی و همسایگان می‌توانند نقش مهمی در تأمین نیازهای ایران ایفا کنند. همچنین، از آنجا که برخی کشورها به دلیل تحریم‌ها حاضر به تجارت با ایران نیستند، ایجاد روابط تجاری با کشورهای نوظهور و بازارهای آفریقا و آسیا می‌تواند راهکار مؤثری باشد.

تقویت تولید داخلی

این کارشناس اضافه کرد: برای مقابله با اثرات تحریم‌ها، ایران باید تلاش کند تولید داخلی را افزایش دهد. این کار از طریق حمایت از صنایع داخلی، تشویق سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی و بهبود کیفیت محصولات داخلی امکان‌پذیر است. همچنین، برای کاهش وابستگی به واردات، ایران می‌تواند به تولید کالاهایی که قبلاً به شدت وابسته به واردات بودند، مانند قطعات صنعتی، تجهیزات پزشکی، دارو و مواد غذایی، توجه ویژه‌ای داشته باشد.

اقتصاد دانش‌بنیان

طباطبایی ادامه داد: اقتصاد ایران باید به سمت نوآوری و توسعه صنایع دانش‌بنیان حرکت کند، اما از آنجا که بسیاری از کالاهای تکنولوژیک و پیشرفته به دلیل تحریم‌ها به‌سختی وارد می‌شوند، ایران می‌تواند با توجه به ظرفیت‌های داخلی و متخصصان خود، در زمینه‌های مختلفی مانند فناوری اطلاعات، صنعت الکترونیک، داروسازی و پزشکی به خودکفایی برسد. حمایت از استارتاپ‌ها و شرکت‌های نوآور می‌تواند یکی از راه‌های مؤثر در این راستا باشد.

ارزهای دیجیتال

او ارزهای دیجیتال را یکی از راه‌های دور زدن تحریم‌ها دانست و گفت: در شرایط تحریمی، ایران می‌تواند به استفاده از ارزهای دیجیتال و تکنولوژی بلاک‌چین برای دور زدن تحریم‌ها و انجام تراکنش‌های مالی بین‌المللی توجه کند. با استفاده از ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین و اتریوم، ایران قادر خواهد بود بخشی از مشکلات مربوط به سیستم بانکی جهانی را حل کرده و تراکنش‌های تجاری خود را تسهیل کند. البته این امر نیازمند زیرساخت‌های قوی در حوزه فناوری اطلاعات و مدیریت ریسک‌های امنیتی است.

دیپلماسی اقتصادی

این کارشناس راهکار مهم دیگر را تلاش برای حل و فصل تنش‌های سیاسی و اقتصادی از طریق مذاکره و دیپلماسی دانست و افزود: ایران می‌تواند از طریق دیپلماسی فعال و تعامل با کشورهای مختلف به کاهش تحریم‌ها و بازگشت به بازارهای جهانی کمک کند. انجام مذاکرات با طرف‌های بین‌المللی، به‌ویژه کشورهای اروپایی و آسیایی، می‌تواند به تدریج به کاهش فشارهای اقتصادی و رفع برخی تحریم‌ها منجر شود. علاوه بر این ایران باید از بازار داخلی و مصرف‌کنندگان خود حمایت کند. سیاست‌های حمایتی نظیر ارائه تسهیلات مالی برای تولیدکنندگان داخلی، کاهش مالیات‌ها برای صنایع کلیدی و ارائه یارانه‌ها به بخش‌های حساس، می‌تواند به تقویت تولید و افزایش رقابت‌پذیری کالاهای ایرانی کمک کند. این اقدام به خودی خود می‌تواند به تقویت بخش خصوصی و کاهش وابستگی به واردات کمک کند.

کاهش فساد

او یادآور شد: مقابله با فساد اقتصادی و بهبود شفافیت مالی می‌تواند اثرات مثبتی در بهبود شرایط اقتصادی ایران داشته باشد. ایجاد سیستم‌های نظارتی قوی‌تر و بازنگری در ساختار مالی کشور به‌ویژه در حوزه نفت و گاز می‌تواند به کاهش هدررفت منابع و افزایش کارایی مالی کمک کند. این امر همچنین باعث افزایش اعتماد عمومی و جلب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی خواهد شد. علاوه بر این یکی از مهم‌ترین مسائلی که باید به آن توجه شود، حفظ ثبات اقتصادی و کنترل تورم است. در شرایط تحریمی، تورم می‌تواند به مشکلات معیشتی مردم افزوده و بحران‌های اقتصادی را تشدید کند. بنابراین، دولت باید سیاست‌های پولی و مالی مناسبی را برای مدیریت تورم و ایجاد ثبات در بازارهای داخلی به کار گیرد. ایران باید با استفاده از این راهکارها و ایجاد یک برنامه جامع، به تدریج مسیر خودکفایی اقتصادی را پیش گیرد و از آسیب‌های ناشی از تحریم‌ها کاسته و در عین حال برای رشد اقتصادی پایدار و توسعه منابع داخلی تلاش کند.

هزینه‌های تحریم

داود رنگی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران گفت: دور زدن تحریم‌ها حرف عجیبی است، در مساله تحریم‌ها ما گران خریدن و ارزان فروختن داریم. اتفاقی که افتاده این است که کالاهای خود را در خارج از کشور ارزان‌تر می‌فروشیم و کالاهایی که وارد می‌کنیم را نسبت به دیگران گران‌تر می‌خریم. عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران درخصوص وضعیت اقتصادی کشور در دور جدید ریاست جمهوری آمریکا، گفت: اگر گفت‌وگو و مذاکره انجام نشود، شرایط اقتصادی کشور از وضعیت فعلی سخت‌تر می‌شود، تحریم‌ها تشدید و هزینه تجارت افرایش می‌یابد. رنگی افزود: در چنین شرایطی ورود کالا و حمل و نقل آن تحت‌تاثیر تحریم‌های جدید قرار می‌گیرد و کمبود کالا در کشور محسوس می‌شود، چراکه مقدار زیادی از مواد غذایی به ویژه مواد اولیه از خارج وارد می‌شود. همه اینها مسائل و مشکلاتی است که در صورت عدم مذاکره ممکن است ایجاد شود.

پیش‌بینی تحریم‌ها

وی ادامه داد: وضعیت تحریم‌ها می‌تواند بسیار بدتر از شرایط فعلی باشد. همین الان هم کالا را با ترفندهایی وارد می‌کنیم. این بدتر شدن به این معناست که کالا گران خواهد شد و مواد اولیه در مقدار کمتر و با هزینه بالاتر وارد کشور خواهد شد که در هر صورت بحران تشدید می‌شود. رئیس هیات‌مدیره اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور ایران گفت: آقای روحانی در دوره دوم ریاست جمهوری خود می‌گفتند که هزینه ایجاد شده به دنبال تحریم‌ها ۲۰ تا ۲۵ درصد است. به نظرم این عدد در حال حاضر از ۲۵ درصد هم بالاتر رفته و شاید به ۴۰ تا ۵۰ درصد هم رسیده باشد.