جاماندن اصلاح‌طلبان از قافله دولت

او نخستین زنی است که به ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران رسید. وی همچنین اولین معاون زن در وزارت کشور پس از انقلاب ۱۳۵۷ شد و در کنار عبدا... نوری و سیدعبدالواحد موسوی لاری به ایفای نقش پرداخت. «آرمان ملی» برای تحلیل و بررسی مهم‌ترین چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی دولت آقای پزشکیان با دکتر بروجردی گفت‌وگو کرده است. بروجردی معتقد است: «شرایط به شکلی است که برخی پایداری‌چی‌ها تصور می‌کنند همچنان باید در دولت پزشکیان بر مسند کار قرار داشته باشند. این در حالی است که همه دغدغه ما این بود که مدیریت کشور به صورت اصولی انجام نمی‌شود و تفاوتی هم نمی‌کرد که مدیرانی که حضور دارند اصلاح‌طلب باشند یا اصولگرا. آنچه حائز اهمیت بود این بود که رویکرد صحیحی در مدیریت کشور وجود داشته باشد و همه چیز به صورت تخصصی مدیریت شود. واقعیت این است که در دوران آقای رئیسی برخی افراد به کار گمارده شدند که حتی الفبای مدیریت را هم نمی‌دانستند. اتفاقی که رخ داده این است که همین افراد پس از پیروزی آقای پزشکیان انتظار داشتند که رئیس‌جمهور جدید همچنان آنها را در سمت‌های خود حفظ کند تا این افراد به کار خود ادامه بدهند.» در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید.

*مدیرانی که در کابینه و سطوح میانی دولت پزشکیان حضور دارند به چه میزان در راستای گفتمان اصلاحات حرکت خواهند کرد؟ آیا انتخاب مدیران از گفتمان رقیب نمی‌تواند به اهداف اصلاح‌طلبان آسیب بزند؟

شعار آقای پزشکیان برای تشکیل دولت وفاق ملی بود. این در حالی است که ایشان به دنبال این بودند که از همه ظرفیت‌های جریان‌های سیاسی کشور استفاده شود. با این وجود تعریف دقیقی از این شعار صورت نگرفت و به همین دلیل نیز در شرایط کنونی با آنچه مورد نظر بوده فاصله دارد. شرایط به شکلی است که برخی پایداری‌چی‌ها تصور می‌کنند همچنان باید در دولت پزشکیان بر مسند کار قرار داشته باشند. این در حالی است که همه دغدغه ما این بود که مدیریت کشور به صورت اصولی انجام نمی‌شود و تفاوتی هم نمی‌کرد که مدیرانی که حضور دارند اصلاح‌طلب باشند یا اصولگرا. آنچه حائز اهمیت بود این بود که رویکرد صحیحی در مدیریت کشور وجود داشته باشد و همه چیز به صورت تخصصی مدیریت شود. واقعیت این است که در دوران آقای رئیسی برخی افراد به کار گمارده شدند که حتی الفبای مدیریت را هم نمی‌دانستند. اتفاقی که رخ داده این است که همین افراد پس از پیروزی آقای پزشکیان انتظار داشتند که رئیس‌جمهور جدید همچنان آنها را در سمت‌های خود حفظ کند تا این افراد به کار خود ادامه بدهند. البته برخی نیز به پزشکیان فشار می‌آوردند که از این افراد در دولت خود استفاده کنند. این اتفاقات باعث شد آقای پزشکیان ترجیح بدهد انتخاب وزرا توسط یک کارگروه صورت بگیرد و کارگروه‌های مختلف افراد دارای صلاحیت را مورد بررسی قرار بدهند تا به بهترین گزینه ممکن دست پیدا کنند. البته آقای پزشکیان از گذشته نسبت به برخی افراد شناخت داشت و به همین دلیل کسانی را وارد دولت کرد که مورد نظر کارگروه نبود. در چنین شرایطی بود که اصلاح‌طلبان که تلاش‌های زیادی برای پیروزی آقای پزشکیان انجام دادند از قافله عقب ماندند. از قافله عقب ماندن البته به معنای گرفتن پست و مقام نبود و بلکه حقوقی بود که باید در اختیار آنها قرار می‌گرفت و نه کسانی که علیه آقای پزشکیان فعالیت کرده بودند.

*به هر حال پزشکیان گزینه اصلاح‌طلبان بود. آیا جبهه اصلاحات نمی‌توانست برای شکل‌دهی یک گفتمان اصلاح‌طلب نقش موثرتری در انتخاب کابینه داشته باشد؟

شرایط به شکلی پیش نرفت که اصلاح‌طلبان در این زمینه نقش برجسته‌ای داشته باشند. هرچند اصلاح‌طلبان هم به دنبال پست و مقام نبودند و قرار نبود حتما کرسی‌های قدرت را در اختیار بگیرند. آنچه اهمیت داشته و دارد حرکت کشور در مسیر توسعه و پیشرفت است و برای چنین رویکردی نیازمند مدیرانی هستیم که دغدغه توسعه و پیشرفت کشور را داشته باشند، اما برخی گروه‌های سیاسی به چنین مسائلی فکر نمی‌کنند و بیشتر دنبال منافع گروهی و سیاسی خود هستند. این مسأله نیز باعث می‌شود که کشور نتواند روی آرامش به خود بگیرد. حضور نیروهای ناکارآمد در مدیریت کشور نه تنها به حل مشکلات کشور کمک نمی‌کند، بلکه مشکلات را تشدید می‌کند. البته خطاب من به همه مدیرانی که انتخاب شده‌اند نیست و در بین این مدیران افراد دارای صلاحیت و شایستگی وجود دارند و در عین حال برخی افراد هم هستند که از توانایی کافی برخوردار نیستند. وجود چنین افرادی غالبا سدی در برابر حرکت کشور به سوی توسعه و پیشرفت است. هدف دولت این است که آرمان‌های بلند انقلاب را محقق کند که ایرانی در هر کجای جهان به عنوان یک ملت فرهیخته و دارای فرهنگ شناخته شود. فعلا چنین نگاهی وجود ندارد.

*با توجه به شرایط موجود حد و مرز حمایت اصلاح‌طلبان از دولت آقای پزشکیان تا کجا و چه زمانی خواهد بود؟

هنوز برای اینکه برای حمایت اصلاح‌طلبان از دولت پزشکیان حد و مرز تعیین کنیم زود است. ما امیدواریم که آقای پزشکیان به زودی دقت لازم را برای عزل و نصب مدیران به دست بیاورند و امیدواریم کسانی کرسی‌های قدرت را در اختیار داشته باشند که با خط مشی آقای پزشکیان همسو باشند و گفتمان توسعه و پیشرفت کشور را دنبال کنند. نکته دیگری که وجود دارد این است که اصلاح‌طلبان قصد خالی کردن پشت پزشکیان را ندارند و بلکه دنبال این هستند که همچنان از دولت حمایت کنند. با این وجود این حمایت‌ها باید به صورتی باشد که بین دولت و حامیان اصلاح‌طلب وی هماهنگی و همراهی وجود داشته باشد.

هدف دولت این است که آرمان‌های بلند انقلاب را محقق کند که ایرانی در هر کجای جهان به عنوان یک ملت فرهیخته و دارای فرهنگ شناخته شود. فعلا چنین نگاهی وجود ندارد

*بهبود وضعیت معیشتی و رفع فیلترینگ از جمله شعارهایی بود که آقای پزشکیان مطرح کردند و مردم نیز برای تحقق این شعارها به ایشان رأی دادند. پزشکیان به چه میزان در این زمینه‌ها موفق بوده و چه موانعی پیش روی وی است؟

واقعیت این است که مردم بیشتر به صداقت آقای پزشکیان رأی دادند تا وعده‌هایی که داده است. از سوی دیگر آقای پزشکیان وعده‌های زیادی هم به مردم ندادند و تنها عنوان کردند تلاش خواهند کرد مشکلات مردم را حل کنند. در مورد رفع فیلترینگ باید گفت هنوز شورای عالی فضای مجازی همراه نشده است و این شورا باید در این زمینه موضع خود را روشن کند. خبرهایی که در این زمینه وجود دارد حکایت از این دارد که سران هر سه قوه با رفع فیلترینگ موافق هستند. با این وجود این شورای عالی فضای مجازی است که باید در این زمینه تصمیم‌گیری کند. البته من فکر می‌کنم اگر آقای آذری‌جهرمی بود بهتر و با سرعت بیشتری می‌توانست این کار را پیش ببرد. در زمینه وضعیت اقتصادی مردم باید عنوان کرد وضعیت بهتر که نشده و بلکه سخت‌تر نیز شده است. در شرایط کنونی وضعیت زندگی اقتصادی مردم بسیار دشوار است و این موضوع زیبنده جمهوری اسلامی نیست. وضعیت نامناسب اقتصادی مردم باعث شده که اعتماد مردم نسبت به گذشته ضعیف شده است. در شرایط کنونی آقای پزشکیان در حال تلاش برای بهبود وضعیت اقتصادی مردم است. این در حالی است که بهبود وضعیت اقتصادی به صورت دستوری و از بالا و به پایین صورت نمی‌گیرد و بلکه نیازمند دانش و استراتژی است که باید در دستور کار دولت قرار بگیرد. من فکر می‌کنم در این دو مورد باید یک فرصت دو یا سه ماهه دیگر به دولت آقای پزشکیان داد که یا قیمت کالاهای مورد نیاز مردم کاهش پیدا کند و یا اینکه حقوق‌ها افزایش پیدا کند. این وضعیت درباره فیلترینگ نیز وجود دارد و اگر دولت نتواند در ماه‌های آینده به این دو وعده خود عمل کند در آینده با چالش‌های بیشتری مواجه خواهد بود.

*یکی از شعارهای مهم آقای پزشکیان در رقابت‌های انتخاباتی تعامل با جهان بوده است. این در حالی است که مذاکرات هسته‌ای در روزهای آینده از سر گرفته می‌شود. با این وجود به قدرت رسیدن ترامپ در آمریکا بسیاری از معادلات بین‌المللی را بهم زده است. در چنین شرایطی پزشکیان چگونه می‌تواند به وعده‌هایی که در این زمینه داده عمل کند؟

آقای پزشکیان درباره تعامل با جهان صحبت کرده و می‌کند و این موضوع هنوز عملیاتی نشده است این در حالی است که در کشور ما شرایط به شکلی است که هر کسی به خودش اجازه می‌دهد درباره آینده کشور و روابط بین‌الملل اظهارنظر کند. به عنوان مثال یک مقام غیرمسئول که در حوزه‌های دیگری مسئولیت حساس دارد، نباید درباره سیاست خارجی اظهارنظر کند و چشم‌انداز مشخص کند. برخی‌ها به واسطه اینکه در جایی مسئولیت دارند، در همه حوزه‌های غیر مرتبط هم اظهارنظر می‌کنند. ناظری که از بیرون به موضوع نگاه می‌کند، آن اظهارنظر را حرف نظام تلقی می‌کند و نتیجه نهایی آن هزینه بیشتر برای کشور می‌شود. راه صحیح در این زمینه این است که کسانی که از دانش و تخصص لازم در عرصه بین‌المللی برخوردار هستند باید در این زمینه اظهارنظر کنند. در شرایط کنونی ما با سه مشکل مهم در عرصه بین‌المللی مواجه هستیم. نخست تحریم‌های بین‌المللی، دوم برجام و سوم پذیرفتن FATF است. برای حل این مشکلات نیز ما نیازمند صدای واحد در کشور هستیم و نه اینکه مقامات سیاسی به یک شکل اظهارنظر کنند و در مقابل مقامات دیگر مواضع دیگری اتخاذ کنند. بدون تردید جامعه جهانی دوگانگی در عرصه بین‌المللی را از ما نمی‌پذیرد.