«اینترنت طبقاتی» یا طرح صیانت؟

اما برخی قرائت‌های نادرست  و مواجهه‌های حداقلی و متصلب با مساله اینترنت، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی باعث شده تا جامعه چندان روی خوشی به این مساله نداشته باشد. به طور مشخص جریان حداقلی که خود را قیم مردم فرض می‌کند تصورش بر این است که می‌تواند در همه امورات مردم مداخله کرده و تصمیم‌گیری کند. در همین راستا نیز طی سال‌های گذشته پس از تحولات و اتفاقات پاییز 1401 که منجر به محدودیت و فیلترینگ برخی شبکه‌های اجتماعی شد مجلس حداقلی یازدهم طرحی را تحت عنوان «طرح حمایت از حقوق کاربران» که به طرح صیانت از فضای مجازی معروف شد ارائه  کرد که در جزئیات آن به مسائلی مثل احراز هویت کاربران، جریمه برای استفاده از پیام‌رسان‌های مسدودشده و جرم‌انگاری استفاده از فیلترشکن بر می‌خوریم و هدف از این طرح نیز ابتدا فیلترینگ گسترده بر شبکه‌های اجتماعی خارجی و در گام بزرگ‌تر حرکت در مسیر اینترنت ملی یا همان اینترانت بود. هر چند که این طرح پس از ماه‌ها رفت و آمد در کمیسیون‌های مجلس، شورای عالی فضای مجازی و... در نهایت نیز به جایی نرسید و مسکوت ماند؛ اما دلواپسان و تندروهایی که اساسا قرابتی با توسعه فضای مجازی  و آزادی اطلاعات و شبکه‌های اجتماعی ندارند از پا ننشستند و در دولت گذشته نیز بسیار به‌دنبال فیلترینگ گسترده‌تری بودند. چه اینکه برخی از آنها کلا استفاده از اینترنت، فضای وب و شبکه‌های اجتماعی را همچنان هم بر نمی‌تابند و دنبال مسدودسازی کامل اینترنت در کشور هستند. در همین راستا نیز از هر تلاشی برای رسیدن به این هدف خود بهره می‌برند. لذا تفاوت میان دو دیدگاه و رویکرد است. رویکرد مترقی، توسعه‌یافته و خواهان تعامل با جهان و رویکرد متحجر خواهان تقابل با دنیا که هرگونه مظاهر پیشرفت و توسعه بشری را بر نمی‌تابد. لذا دسته نخست به سمت گسترش فضای تبادل اطلاعات و تکنولوژی می‌روند و  دسته دوم نیز به‌دنبال راه‌هایی برای مسدودسازی و برخورد با این فضا می‌کردند. در حالی که تغییرات در جهان به سرعت در حال رخ دادن است و این جماعت نیز راهی جز تعامل و ارتباط ندارند و گرنه در سیل آزادی و توسعه فضای تبادل اطلاعات غرق شده و کنار خواهند رفت. حال در چنین شرایطی که دنیا به استقبال تکنولوژی‌های جدید می‌رود بسیار محل تامل و تعجب است که  برخی همچنان دنبال مسدودسازی اینترنت و شبکه‌های اجتماعی هستند.

*اینترنت طبقاتی

به نظر می‌رسد که تجربه مخالفت‌ها در جامعه و از سوی بخش‌هایی از حاکمیت با طرح صیانت همچنان برای برخی درس عبرت نشده و به‌دنبال طرح‌هایی برای جایگزینی طرح صیانت هستند تا همان رویکرد سلبی و محدودنگر سابق خود را پیش ببرند. لذا اگر مجلس یازدهم نشد در مجلس دوازدهم کار را با همان رویکرد سابق ادامه می‌دهند و اگر هم طرح صیانت نشد کار با نام دیگری پیش می‌برند. شاید نام «اینترنت طبقانی» به گوش‌تان خورده باشد. نامی‌که طی ماه‌های اخیر جسته و گریخته تکرار شده و در خصوص آن نیز صحبت‌هایی مطرح شده است. طرحی که اگر نتواند فیلترینگ را به طور صحیح اجرا کند اما فراتر از شبکه‌های اجتماعی عمل می‌کند و جامعه را شامل محدودیت‌های اینترنتی می‌کند و این دیگر در اختیار نهادهای مربوطه خواهد بود که جامعه را به چه بخش‌ها و دسته‌هایی تقسیم کنند و بر اساس این تقسیم‌بندی به هر بخش چه میزان اینترنت تعلق می‌گیرد. اتفاقی که قطعا با نارضایتی گسترده جامعه روبه‌رو خواهد شد و جامعه واکنش‌های تندی نسبت به آن نشان خواهد داد. در همین راستا نیز روز گذشته حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو هیأت رئیسه مجلس اظهار داشت:  «طرح صیانت جدید که «نظام‌بخشی فضای مجازی» نام گرفته، خواهان اعمال این سطوح دسترسی است.» وی گفت: « طرح نظام تنظیم مقررات در سایت داخلی مجلس بارگذاری شده است و این طرح دیگر به‌نام طرح صیانت شناخته نمی‌شود.  این طرح مشابه قوانین جوامع غربی است؛ یعنی به‌دنبال سطح‌بندی استفاده و دسترسی است، همان کاری که غربی‌ها انجام می‌دهند اما ما بدتر از آنها رها کرده‌ایم.» وی اضافه کرد: این طرح تداخلی با رفع فیلترینگ ندارد و می‌تواند دسترسی‌ها را چارچوب‌مند کند. ما نباید اجازه دهیم مردممان در صخره «دره» سقوط کنند. جالب اینکه برخی برای مردم نیز تعیین تکلیف می‌کنند و گویی خود مسئول بهشت و جهنم مردم هستند که به‌جای آنها تصمیم می‌گیرند و  بد و خوب  می‌کنند. قدرمسلم این نگاه قیم‌مآبانه به جامعه چیزی جز نفرت، بی اعتمادی  و بدبینی برجای نمی‌گذارد.