بهترین راه حل مشکل

 توجه داشته باشید که ایران هر چه تلاش کرده نتوانسته اروپایی‌ها را راضی کند و رفتار اروپایی‌ها نشان می‌دهد نگاهی کاملا سیاسی به موضوع دارند و نه نگاه فنی. باید به این موضوع هم اشاره کنیم که این جدال باعث شده تا جامعه ایران و شهروندانش در وضعیت سختی از نظر معیشتی قرار بگیرند و تحریم‌های همه‌جانبه که نتیجه عدم تفاهم و تعامل است، بر دوش مردم سنگینی می‌کند. در حال حاضر می‌بینیم که اروپایی‌ها فشار را بیشتر کرده و نه تنها تحریم‌ها را در نفت و اقتصاد دنبال می‌کنند، که این محدودیت‌ها را به کشتی‌رانی و مسافرت هوایی هم کشیده‌اند و این موضوع نگرانی‌ها را افزایش خواهد داد. همه این عوامل باعث می‌شود آینده قابل پیش‌بینی نباشد. اروپایی‌ها انتظار دارند که با تصویب قطعنامه، روسیه و چین هم با آنها همراه شده و به ایران فشار وارد کنند اما این دو کشور به تمامی نشان داده‌اند که با این رویه اروپایی‌ها مخالف هستند. چین که کشور مهمی در جهان شده، طرف قراردادهای متعدد ایران و روسیه قرار دارد و به سادگی نمی‌تواند به اروپایی‌ها همراه شود. نگاه چینی‌ها به داستان هسته‌ای با اروپایی‌ها و آمریکا کاملا متفاوت است. در عین حال چین کشوری است که با همه جهان روابط خوبی برقرار کرده و همچنین در همسایگی ایران روابط تنگاتنگی با کشورهای عربی دارد. به این موضوع اشاره کنیم که روابط پکن و اعراب حاشیه خلیج فارس هم از نظر اقتصادی و هم از نظر سیاسی و دیپلماتیک پیوسته بیشتر و بیشتر می‌شود. از سوی دیگر روابط چین با اروپا هم وجود دارد که برای دو طرف اهمیت دارد. واکنش چین به قطعنامه اروپایی‌ها نشان می‌دهد که رابطه چین و ایران عمیق‌تر از تصور اروپایی‌هاست و هرچه باشد ایران تا حد زیادی به همراهی چین و روسیه دلگرم است. برخی معتقدند که چین حاضر به دادن هزینه بیشتر نیست اما معلوم نیست که واکنش چین در بزنگاه‌ها چه خواهد بود. چین از حق وتو برخوردار است و ممکن است در مواجهه با زیاده‌خواهی‌های اروپا و آمریکا شدت عمل بیشتری نشان دهد. مسئولان سازمان هسته‌ای ایران به تازگی گفته‌اند که در سفر «رافائل گروسی» به ایران او از توان و قابلیت کشورمان در افزایش سانتریفیوژها باخبر شده است. مسئولان سازمان انرژی اتمی بارها و بارها گفته‌اند که راه تعامل و گفت‌وگو را باز گذاشته‌اند. در حال حاضر چند دهه است که از پرسش و پاسخ ایران و آژانس می‌گذرد. سیاست، با تعامل، گفت‌‍وگو و رد و بدل کردن امتیازها ممکن خواهد بود. نمی‌توان به ضرس قاطع گفت که چه سمتی در نهایت در این مورد به پیروزی خواهد رسید ولی باید توجه داشت که ایران در صورت لزوم می‌تواند از راه مذاکره به اهداف تعیین کرده خود برسد و تاکنون هم نشان داده که از این قابلیت برخوردار است.

*فریدون مجلسی

 تحلیلگر بین‌الملل